Στις 24 Ιουνίου τo Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής ανέτρεψε την ιστορική απόφαση της υπόθεσης Roe εναντίον Wade καταργώντας την κατοχύρωση του δικαιώματος των γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες στην άμβλωση ως Συνταγματικού Δικαιώματος. Στην Κύπρο, όπου εισάγουμε κοκκονόσυκα για να παρασκευάσουμε σύκα, αντί να συζητούνται οι συνέπειες αυτής της απόφασης για τις γυναίκες, ή αντί να συζητείται γιατί δεν υπήρξε ανάλογη με τη Roe απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου, προβάλλεται ως «το θέμα» η μη ορθότητα της πλαισίωσης του δικαιώματος στην άμβλωση ως γυναικείου δικαιώματος. Πιο συγκεκριμένα, ότι μιλώντας για το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση κάνουμε κάτι κακό. Κάτι κακό σε ποιους, σε ποιες, σε ποι@ (όπου το @ χρησιμοποιείται ως εναλλακτική κατάληξη που δεν χωρίζει τους ανθρώπους με δυϊκούς και διπολικούς όρους φύλου);

ΠΟΤΕ ΕΝΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ; («Ένας μιτσής στο αεροπλάνο»)

Ποια τα δύο κακά που υποστηρίζεται ότι προκύπτουν όταν λέμε ότι «οι γυναίκες [πρέπει] να έχουν δικαίωμα στην άμβλωση»; Το Πρώτο Κακό: ομοιογενοποιείται η κατηγορία «γυναίκες». Δεν έχουν όλες οι γυναίκες μήτρα, δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κυοφορήσουν όλες οι γυναίκες που έχουν μήτρα, δεν υποστηρίζουν όλες οι γυναίκες που έχουν ή δεν έχουν μήτρα το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Το επιχείρημα αυτό συντρέχει με την υπόθεση ότι η ομοιογενοποίηση της κατηγορίας «γυναίκες» συμμετέχει και στην ενίσχυση μιας ουσιοκρατικής θεμελίωσης της έννοιας «γυναίκα», ότι δηλαδή η ταυτότητά σου ως γυναίκα καθορίζεται από έναν πυρήνα ουσίας και αλήθειας σου. Και η οποία δεν είναι παρά η φύση σου, η «γυναικεία φύση σου». Και γι’ αυτό δεν μπορείς να είσαι αλλιώς ως γυναίκα από αυτό που καθορίζεται ως «σωστή γυναίκα». Και γι’ αυτό αν είσαι αλλιώς, αν παρεκκλίνεις από τις νόρμες που διέπουν το φύλο σου, αρμόζει να τιμωρείσαι. Το πρόβλημα με αυτή τη θέση είναι ότι ξεχνά πως η ουσιοκρατική αντίληψη για τις γυναίκες είναι εργαλείο της πατριαρχίας και όχι σύμπτωμα ή τάση των γυναικών όταν οργανώνονται αλληλέγγυα και αγωνιστικά για να πολεμήσουν την καταπίεση και τους καταπιεστές. Ο μισογυνισμός δεν εξουσιοδοτεί βία κατά γυναικών που προδίδουν ή δεν πραγματώνουν την «ουσία» και «φύση» τους αλλά βία κατά γυναικών που παραβιάζουν τις νόρμες του φύλου τους ΚΑΙ μπαίνουν σε αντρικό turf. Ναι, η ανδρική ομοκοινωνικότητα είναι κοινός αιτιακός παράγοντας, ΚΑΙ για την ομοφοβία ΚΑΙ για την απομύζηση των γυναικών που συμπεριλαμβάνονται σε ρόλο κομπάρσου. Το καθεστώς του φύλου και η πατριαρχία όμως δεν ξεγίνονται ξεκάνοντας τις γυναίκες ως οντολογία και ως ιστορική και πολιτική κατηγορία.

ΓΙΑΤΙ ΠΑΕΙ ΕΤΣΙ ΣΙΓΑ;

Το Δεύτερο Κακό: Λέγοντας ότι «οι γυναίκες [πρέπει] να έχουν δικαίωμα στην άμβλωση αποκλείουμε τα τρανς και τα non-binary άτομα που έχουν μήτρα και θα ’πρεπε, στη βάση της αρχής της ισότητας, να καλύπτονται όσον αφορά στο δικαίωμα στην άμβλωση όπως οι... Όπως οι ποιοι; Οι ποιες; Ούτε ποιοι ούτε ποιες, αλλά οι ποι@. Διότι αν πεις «γυναίκες», η περιγραφή και προσπάθεια αποφυγής του Δεύτερου Κακού επαναφέρει το Πρώτο Κακό: τις «γυναίκες». Και τι να λέμε τότε; Aαα, απλά και συμπεριληπτικά θα λέμε, «άτομα που γεννήθηκαν με μήτρες, ταξινομήθηκαν ως θηλυκά όσον αφορά τα σώματά τους, και μεγάλωσαν να γίνουν και να ζουν ως γυναίκες». Και συνολικά (και καθαρίσαμε!), δεν θα λέμε ότι «οι γυναίκες πρέπει να έχουν δικαίωμα στην άμβλωση», θα λέμε, «άτομα που μπορούν να εγκυμονήσουν έχουν δικαίωμα στην άμβλωση». The birthing people. Και καλά, τα non-binary και τρανς άτομα χωρίς μήτρα πώς θα τα λέμε για να είμαστε ορθοί/ές σύμφωνα με τους όρους αυτής της αποφυλοποιητικής γραμματικής; The non-birthing people; Οι στείροι; Oι στείρες; Tα στείρα;

Το αεροσκάφος έχει μπει στον δίαυλο κι αναπτύσσει ταχύτητα. ΦΟΗΤΣΙΑΖΩΩΩΩΩ… (Η φωνή του έχει πάρει χρώμα φόβου)

Ένας λογισμός που διατείνεται να αντιστέκεται στον διπολικό δυϊσμό του φύλου και στην τρανσφοβία καταλήγει να παράγει, εκ νέου, την ιδεολογία του βιολογισμού. Και μάλιστα, έναν βιολογισμό χειρότερο από αυτόν που θέλει να πολεμήσει. Διότι αυτός ο βιολογισμός δεν αγνοεί μόνο τη φαινομενολογία του σώματος και την ιστορικότητά του αλλά αποσιωποιεί τη γέννηση ως κάτι άλλο από βιολογικό συμβάν και ως κάτι στο οποίο συμμετέχουν οι non-birthing people.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ;;; ENNA ΠΠΕΣΟΥΜΕΝ…

H τροπολογία του άρθρου του ποινικού κώδικα (για αμβλώσεις) του 2018 δεν κατοχύρωσε το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση μέχρι τη 12η βδομάδα. Αποποινικοποίησε την άμβλωση μέχρι τη 12η βδομάδα. Ποια η διαφορά ανάμεσα σε αποποινικοποίηση και δικαίωμα; Αν κατοχυρωνόταν ως δικαίωμα δεν θα μιλούσαμε για το δικαίωμα που έχουν οι γυναίκες που αποφασίζουν να κάνουν άμβλωση αλλά για δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουν για τη ζωή τους και την αναπαραγωγική της διάσταση έχοντας διαθέσιμη αποτελεσματικά την επιλογή της άμβλωσης.

ΕΤΟ ΤΖΙΑΜΕ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. ΕΝ' ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΟ 'ΠΟΥ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ!

Ο αριθμός των αμβλώσεων που διενεργούνται κάθε χρόνο στην Κύπρο είναι εκατονταπλάσιος από εκείνον του επίσημου αριθμού αμβλώσεων. Πριν το ΓεΣΥ, αμβλώσεις κατά βούληση γίνονταν μόνο σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια. Μετά το ΓεΣΥ, η κατά βούληση πρόσβαση σε ασφαλή άμβλωση δεν καλύπτεται. Καλύπτεται μόνο ό,τι γινόταν πριν στα δημόσια νοσηλευτήρια: όταν η επιλογή άμβλωσης κρίνεται κρίσιμης σημασίας για να σωθεί η ζωή της γυναίκας ή όταν το έμβρυο κρίνεται ιατρικά μη βιώσιμο ή άδειο, με όρους βιοπολιτικής, από τη δυνατότητα να ζήσει μια βιώσιμη ζωή.

ΕΙΔΕΣ, ΕΝ' ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ! ΕΝ' ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ 'ΠΟΥ ΜΑΣ!

Η προστασία που παρέχει η αποποινικοποίηση της άμβλωσης μέχρι τη 12η βδομάδα δεν είναι ίσα κατανεμημένη. Γυναίκες φτωχές, μετανάστριες, πρόσφυγες, γυναίκες που τις παίρνει ο άντρας τους στον γυναικολόγο για να πάνε στον γυναικολόγο, δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρικά ασφαλή άμβλωση.

ΕΤΗΝ ΜΙΑ ΒΑΡΚΟΥΛΑ ΤΖΙΑΜΕ! ΜΑΜΜΑ, ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΕΣΙΕΙ ΟΞΥΓΟΝΟ;

Οι περισσότερες θα προσπαθήσουν να διακόψουν την κύηση παίρνοντας φάρμακα τα οποία διασφαλίζουν με διάφορους τρόπους και με μυστικότητα. Τυχόν επιπλοκές σπάνια θα τις οδηγήσουν στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας διότι ήδη έχουν διαπράξει αδίκημα και κινδυνεύουν να καταγγελθούν και να συλληφθούν.

ΑΠΑΝΑΪΑ ΜΟΥ, ΓΕΡΝΕΙ…

H σύνταξη του κειμένου της απόφαση Roe εναντίον Wade δεν θεμελιώθηκε σε μια γενική αρχή ότι «οι γυναίκες έχουν δικαίωμα να...». Βασίστηκε στο συνταγματικό δικαίωμα στην ιδιωτικότητα όπως κατοχυρώνεται από τη Δέκατη Τέταρτη Τροπολογία του Συντάγματος των Ην. Πολιτειών.

ΔΕ ΠΟΣΟ ΜΕΓΑΛΗ ΕΝ' Η ΕΛΛΑΔΑ..!

Για την Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής που κατοχύρωσε το δικαίωμα στην άμβλωση όπως και για την Απόφαση που κατοχύρωσε την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας σημαντικό ήταν το χνάρι μιας άλλης Απόφασης που, πάλι στη βάση της Δέκατης Τέταρτης Τροπολογίας και του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα κατοχύρωσε εκ νέου το δικαίωμα στην αντισύλληψη διευρύνοντας την ισχύ του ώστε να καλύπτει και μη παντρεμένα ζευγάρια.

Που την ώρα που επιβιβαστήκαμε στο αεροσκάφος ο μιτσής εν έβαλε γλώσσα μέσα. Η αδελφή του, μικρότερη, τις περισσότερες φορές επαναλάμβανε σαν παπαγάλος κάποια λέξη από τη φράση του. Όταν ήρθε η ώρα να θέλει να πει κάτι μίλησε. Δεν έβλεπε νησιά ούτε σύγκρινε τα μεγέθη τους.

Έτην, έτην λίμνη! Εν' λίμνη…

Θα ήταν θεωρητικά και πολιτικά λάθος να θεωρηθεί το ξήλωμα της ιστορικής κατηγορίας «γυναίκες» μέσο για να διευρυνθεί ή/και να μετασχηματιστεί ο λόγος για τρανς και non-binary άτομα και τα δικαιώματά τους σε παροχές υγείας. Δεν ήταν το νερό φόντο για να αναδυθούν τα νησιά, για Εκείνη. Δεν ήταν φόντο Εκείνη.

*Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Κύπρου