Η κλιματική αλλαγή καταστρέφει αρχαιολογικούς χώρους

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 3.11.2022
Επιστήμονες προειδοποιούν πώς η κλιματική αλλαγή καταστρέφει αρχαιολογικούς χώρους πριν προλάβουν να τους μελετήσουν. Τα αρχαία λείψανα διατηρούνται καλύτερα στους ωκεανούς, τους πάγους και τους υγροτόπους, οι οποίοι κινδυνεύουν από την άνοδο της θερμοκρασίας.

Η κλιματική αλλαγή απειλεί την αρχαιολογία σε ολόκληρο τον κόσμο, προειδοποιούν οι ειδικοί σε μια σειρά νέων άρθρων που δημοσιεύονται στο περιοδικό Antiquity. Οι τοποθεσίες όπου τα αρχαία λείψανα διατηρούνται καλύτερα -όπως οι ωκεανοί, οι πάγοι και οι υγροβιότοποι- είναι και αυτές που κινδυνεύουν περισσότερο, αλλά ελάχιστα γίνονται για την προστασία τους.

"Η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται, ενισχύοντας τους υπάρχοντες κινδύνους και δημιουργώντας νέους, οι συνέπειες των οποίων θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές για το παγκόσμιο αρχαιολογικό αρχείο", γράφει ο Jørgen Hollesen, ανώτερος ερευνητής στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας.

Η υποβρύχια αρχαιολογία, όπως τα ναυάγια, απειλείται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούνται από την άνοδο της θερμοκρασίας, ενώ οι παραθαλάσσιες τοποθεσίες κινδυνεύουν ιδιαίτερα από τη διάβρωση. "Από το Ιράν μέχρι τη Σκωτία, από τη Φλόριντα μέχρι το Ράπα Νούι και πέρα από αυτό, οι τοποθεσίες διαβρώνονται σήμερα με αυξανόμενο ρυθμό, συχνά πριν οι επιστήμονες προλάβουν να τις καταγράψουν και να εκτιμήσουν την αξία τους", γράφει ο Hollesen.

Καθώς λιώνουν οι πάγοι και οι παγετώνες στις ορεινές περιοχές, θα χαθούν ανακαλύψεις παρόμοιες με τη μούμια πάγου Ötzi. Τα παγωμένα ευρήματα πρέπει να ανασύρονται σύντομα μετά την απελευθέρωσή τους από τον πάγο, αν πρόκειται να σταθεροποιηθούν και να διατηρηθούν, γράφει ο Hollesen. "Χωρίς ταχεία παρέμβαση, μεγάλο μέρος αυτού του υλικού πολιτισμού υποβαθμίζεται γρήγορα και χάνει τη δυνατότητά του να συμβάλει στην κατανόηση του παρελθόντος".

Παράλληλα, περίπου το ήμισυ όλων των υγροτόπων - όπου οργανικά κατάλοιπα, συμπεριλαμβανομένων σωμάτων βάλτου, όπως ο διάσημος άνθρωπος Tollund στη Δανία, συνήθως διατηρούνται καλά - έχουν πλέον εξαφανιστεί ή ενδέχεται σύντομα να στεγνώσουν. "Καθώς η ανασκαφή περιοχών που έχουν υποστεί υφαλμύρωση είναι δαπανηρή και η χρηματοδότηση περιορισμένη, θα πρέπει αναπόφευκτα να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις σχετικά με το πόσες, και πόσο ολοκληρωμένες, απειλούμενες περιοχές μπορούν να ανασκαφούν", γράφει ο Henning Matthiesen του Εθνικού Μουσείου της Δανίας και οι συνάδελφοί του σε ένα από τα έγγραφα.

Σε ένα άλλο έγγραφο, η Cathy Daly του Πανεπιστημίου του Λίνκολν και οι συνεργάτες της μελέτησαν τη συμπερίληψη πολιτιστικών χώρων στα σχέδια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η ομάδα αποκάλυψε ότι αν και 17 από τις 30 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα περιλαμβάνουν στα σχέδιά τους την πολιτιστική κληρονομιά ή την αρχαιολογία, μόνο τρεις αναφέρουν συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν.

"Από τη θετική πλευρά, η μελέτη φανερώνει ότι τοπικά σχέδια προσαρμογής βρίσκονται σε εξέλιξη σε χώρες όπως η Νιγηρία, η Κολομβία και το Ιράν", γράφει ο Hollesen. "[Ωστόσο,] τα αποτελέσματα υποδεικνύουν επίσης μια ανησυχητική απομάκρυνση μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής για την κλιματική αλλαγή και του τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς παγκοσμίως, ως αποτέλεσμα της έλλειψης γνώσης, συντονισμού, αναγνώρισης και χρηματοδότησης".

Σύμφωνα με την Daly και τους συναδέλφους της: "Η παγκόσμια κλιματική αλλαγή είναι μια κοινή πρόκληση και η καλύτερη οδός για την εξεύρεση λύσεων θα είναι αναμφίβολα μια κοινή πορεία".

ΠΗΓΗ: theartnewspaper.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ