Στις 14 Φεβρουαρίου το μακρύ ταξίδι ζωής, έρευνας και συμβολής στα νεοελληνικά γράμματα του κορυφαίου νεοελληνιστή Mario Vitti έφθασε στην Ιθάκη του. Ο διακεκριμένος φιλόλογος και συγγραφέας άφησε την τελευταία του πνοή στη Ρώμη, σε ηλικία 97 ετών, έχοντας κληροδοτήσει τις νεοελληνικές σπουδές με ένα επιστημονικό, ερευνητικό και συγγραφικό έργο θεμελιακής σημασίας.

Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη το 1926 από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Ιταλό, ο Mario Vitti ακολούθησε μια ακαδημαϊκή πορεία που τον συνέδεσε από πολύ νωρίς με τους μεγάλους Ιταλούς νεοελληνιστές Filippo Maria Pontani και Bruno Lavagnini, μαζί με τους οποίους συνέβαλε σημαντικά στην εδραίωση των βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών στην Ιταλία. Δίδαξε ελληνική λογοτεχνία στα πανεπιστήμια της Νάπολης, του Παλέρμου και του Βιτέρμπο, ενώ σταθμό στην ακαδημαϊκή του καριέρα αποτέλεσε η πρόσκλησή του από τον Γ. Π. Σαββίδη να διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αμέσως μετά την πτώση της Χούντας, κατά το ακαδημαϊκό έτος 1975-76. Το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του, το οποίο περιλαμβάνει δεκάδες βιβλία, άρθρα, μελέτες και μονογραφίες γύρω από ποικίλα θέματα και ζητήματα της μεσαιωνικής και νεοελληνικής λογοτεχνίας, συνέβαλε αποφασιστικά στην προώθηση της φιλολογικής έρευνας και της κριτικής μελέτης. Οι εργασίες του για τη γενιά του ᾽30 ήταν καθοριστικές για την ανάδειξη των κορυφαίων ποιητών αυτής της γενιάς σε διεθνές επίπεδο, ενώ οι μεταφράσεις του έφεραν τη νεοελληνική ποίηση πιο κοντά στο αναγνωστικό κοινό της Ιταλίας. Η κορωνίδα του συγγραφικού του έργου, η Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, την οποία συνέγραψε με διαλεκτική σκέψη και κριτική οξύνοια, θα παραμείνει για πάντα πολύτιμο εργαλείο για κάθε νεοελληνιστή, δίπλα από τις αντίστοιχες εργασίες του Κ. Θ. Δημαρά και του Λίνου Πολίτη.

Ο Mario Vitti είχε μια ουσιαστική σχέση με την Κύπρο, την οποία είχε αναπτύξει τόσο μέσω της έρευνάς του γύρω από την κυπριακή λογοτεχνία, όσο και μέσω της συμμετοχής του σε επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια που οργάνωσε η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου με πρωτοβουλία του τότε Κοσμήτορά της, Μιχάλη Πιερή. Η αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κύπρου το 2000 επίσης έγινε μετά από εισήγηση του Μ. Πιερή, από την οποία προέρχονται οι αναφορές στη ζωή και το έργο του Mario Vitti που παρατίθενται εδώ.

Η σχέση ανάμεσα στους δύο νεοελληνιστές υπήρξε ιδιαίτερα θερμή και δεν περιοριζόταν μόνο στον χώρο της φιλολογίας. Ο Mario Vitti παρακολουθούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και εκτιμούσε το έργο του Θ.Ε.ΠΑ.Κ., τιμώντας με την παρουσία του τις παραστάσεις που έδιδε το Θεατρικό Εργαστήρι στη Ρώμη. Συμμετείχε μάλιστα σε ντοκιμαντέρ που αφορούσε στην περιοδεία του «Ερωτόκριτου» του Θ.Ε.ΠΑ.Κ. στην Ιταλία (τον Οκτώβριο του 2010), σχολιάζοντας επαινετικά την παράσταση με τη χαρακτηριστική κριτική του οξυδέρκεια.

Το Πολιτιστικό Κέντρο «Μιχάλης Πιερής» και το Θ.Ε.ΠΑ.Κ. με θλίψη και βαθύτατο σεβασμό αποχαιρετούν έναν κορυφαίο νεοελληνιστή που εργάστηκε με σπάνιο επιστημονικό ήθος για την εδραίωση της νεοελληνικής φιλολογίας, έναν διεθνούς κύρους ευρωπαίο επιστήμονα που υπήρξε με το έργο του ακέραιος φίλος της επιστήμης, της τέχνης και της Κύπρου.

* Στη φωτογραφία: Ο Mario Vitti και ο Μιχάλης Πιερής σε μια από τις τελευταίες συναντήσεις τους.