«Σχεδόν χειρότερη» είναι η κατάσταση μετά την δολοφονία της Daphne Galizia λέει στο ΚΥΠΕ ο συγγραφέας του θεατρικού έργου «They Blew Her Up», Herman Grech, σημειώνοντας παράλληλα ότι από την παράσταση «φαίνεται πως η διαφθορά είναι αυτή που σκότωσε την Δάφνη».
O Μαλτέζος δημοσιογράφος των Τimes of Malta, συγγραφέας και σκηνοθέτης του έργου «They Blew Her Up» που πραγματεύεται τη δολοφονία της δημοσιογράφου και πολέμιου της διαφθοράς Daphne Caruana Galizia, βρίσκεται στην Κύπρο από την Κυριακή.
Το έργο ανεβαίνει απόψε στο Δημοτικό Θέατρο, στις 8.30 μμ, στο πλαίσιο του Nicosia International Festival, παρουσία και του γιου της δολοφονηθείσας και αυτόπτη μάρτυρα της δολοφονίας που συγκλόνισε το παγκόσμιο τον Οκτώβριο του 2017.
Το έργο ανέβηκε ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Ο συγγραφέας-σκηνοθέτης Herman Grech μίλησε στο ΚΥΠΕ με αφορμή την πρεμιέρα στη Λευκωσία και παραδέκτηκε ότι μάλλον η κατάσταση μετά την δολοφονία της Daphne είναι «σχεδόν χειρότερη».
Ο Grech ήταν συνάδελφος της Δάφνης, την γνώριζε προσωπικά, συγκρούστηκαν αρκετές φορές «αλλά ήταν μια λαμπρή δημοσιογράφος που την σκότωσαν γιατί έκανε απλά τη δουλειά της».
Το έργο, στο μεγαλύτερο μέρος του είναι μυθοπλασία, βασισμένη όμως σε μια σειρά από συνεντεύξεις και γεγονότα που ξεδιπλώθηκαν μπροστά του όταν πλέον έγινε πολύ σαφές ότι όχι μόνο δολοφονήθηκε η Δάφνη, αλλά υπήρξε μια προσπάθεια συγκάλυψης για την προστασία των ανθρώπων που διέταξαν τη δολοφονία.
«Πήρα μια σειρά από συνεντεύξεις, καμιά δεκαριά, αμέσως μετά τη δολοφονία της, με δημοσιογράφους, τις πηγές μου, τον γιο της, την αστυνομία και είναι απίστευτο πόσοι άνθρωποι αποφάσισαν να μιλήσουν καθώς ‘φορούσα το καπέλο’ ενός θεατρικού συγγραφέα και όχι ενός δημοσιογράφου», λέει.
Τα άτομα αυτά ήταν πολύ πιο πρόθυμα να μιλήσουν μαζί του και πολύ πιο ανοικτά και παρά το ότι του έδωσαν πολλά στοιχεία ο ίδιος μας λέει ότι βρίσκει λίγο ενοχλητικό το γεγονός ότι κόσμος μίλησε πολύ πιο ελεύθερα σε ένα συγγραφέα, παρά σε ένα δημοσιογράφο.
«Το έργο είναι μια σειρά μονολόγων και μετά προς το τέλος όλα τα γεγονότα έρχονται μαζί και συνδέονται και φαίνεται πως η διαφθορά είναι αυτή που σκότωσε την Δάφνη», αναφέρει.
«Πήρα συνεντεύξεις από δώδεκα άτομα σε διάστημα κάποιων μηνών και οι συνεντεύξεις αυτές ‘μεταφράστηκαν’ σε πέντε χαρακτήρες. Η ιδέα είναι ότι δεν έχω τη φιγούρα της Δάφνης στο έργο, έχω όμως αυτή του γιου της, ενός αστυνομικού επιθεωρητή, ενός δημοσιογράφου, του εγκληματικού στοιχείου αφού η υπόθεση είναι ακόμη σε εξέλιξη και μόνο τρεις άνδρες έχουν φυλακιστεί μέχρι στιγμής και το άτομο που είναι ο υποτιθέμενος εγκέφαλος είναι ακόμα υπό δίκη, επομένως έχω το εγκληματικό στοιχείο και μετά έχω κάποιον που ονομάζεται πηγή, ο οποίος δίνει πληροφορίες στον δημοσιογράφο», εξηγεί ο σκηνοθέτης-συγγραφέας.
Μας λέει ότι υπάρχει αρκετή αλήθεια σε αυτό το έργο, οι χαρακτήρες στέκονται σχεδόν από μόνοι τους, αλλά υπάρχει μια σύνδεση προς το τέλος μεταξύ του δημοσιογράφου και των περισσότερων χαρακτήρων γιατί τελικά όλα διαδραματίζονται από την οπτική γωνία του δημοσιογράφου μέσω του οποίου προσπαθεί να απεικονίσει τη Δάφνη, στην πραγματική της ζωή.
«Εγώ δίνω τα γεγονότα, μερικά από τα πράγματα που θα δείτε είναι γεγονότα, είναι καθαρά γεγονότα, δεν τα έφτιαξα, οι θεατές θα φύγουν από το θέατρο πολύ πιθανό αμφισβητώντας το τι έγινε (με τη δολοφονία και τι ακολούθησε) και γι' αυτό το έργο λειτουργεί επίσης εκτός Μάλτας, γιατί υπάρχει διαφθορά παντού. Είναι απίστευτο τις τελευταίες δύο μέρες πόσα άκουσα για την Κύπρο και κάποια πράγματα μοιάζουν τόσο με τα δικά μας και μερικά από αυτά που θα δείτε είναι πολύ τεκμηριωμένα, έτσι ειπώθηκαν σε μένα», αναφέρει ο Herman Grech.
Μας λέει ότι αφήνει στο έργο και το στοιχείο του μυστηρίου. «’Άφησα την πόρτα ανοιχτή στους θεατές να πουν ότι ‘αυτή θα μπορούσε να είναι η χώρα μου’ και γι' αυτό το έργο μπορεί να τοποθετηθεί στην Κύπρο, την Ελλάδα, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα», αναφέρει.
Ο Grech αφοπλιστικά απαντά ότι δεν νομίζει πως η κατάσταση με τη διαφθορά είναι καλύτερη μετά την δολοφονία.
«Όχι, θα έλεγα κατ’ ακρίβεια ότι η κατάσταση είναι σχεδόν χειρότερη. Νομίζω ότι και σεις ως δημοσιογράφος θα βλέπετε περιστατικά με απειλές. Υπάρχουν άνθρωποι στη χώρα μου που λένε ότι αυτή (η Δάφνη) προκάλεσε τη δολοφονία της γιατί ξεπέρασε τα όρια. Δεν νομίζω ότι αλλάξαμε, ο θάνατός της μας συγκλόνισε λόγω του τρόπου με τον οποίο σκοτώθηκε, ανατινάχθηκε σε ένα παγιδευμένο αυτοκίνητο μπροστά στον γιο της, δεν την πυροβόλησαν απλά, ήταν φρικτό, τόσο τραγικό», προσθέτει.
Ο Grech λέει ότι δεν υπάρχει χειρότερο από το να βλέπει κάποιος τη μητέρα του να ανατινάζεται κυριολεκτικά μπροστά στα μάτια του.
«Είναι η πιο συγκλονιστική επίθεση στη χώρα μου, αλλά έχουμε δει παρόμοιες στην Ελλάδα, την Ολλανδία και αλλού. Δημοσιογράφοι είναι θύματα αυτή την ώρα που μιλάμε σε Ουκρανία και Ρωσία. Αυτό που συνέβη με την περίπτωση της Δάφνης ήταν πολύ ξεκάθαρο με όσα προέκυψαν μετά τον θάνατό της. Ήταν μια προσπάθεια συγκάλυψης και η σύνδεση έφτασε κατευθείαν στην κορυφή της κυβέρνησης. Είναι πραγματικά ντροπιαστικό και ντρέπομαι να με αποκαλούν Μαλτέζο, γνωρίζοντας τι συνέβη», αναφέρει.
Το έργο παρουσιάζεται με ελληνικούς υπέρτιτλους (σε μετάφραση της Δέσποινας Πυρκεττή) και τους χαρακτήρες ενσαρκώνουν οι: Alan Paris, Kim Dalli, Jes Camilleri, Charlotte Grech και Joe Azzopardi.