Τα τελευταία δύο χρόνια περίπου, οι τεχνολογικές εξελίξεις θέτουν υπό αμφισβήτηση το πώς αντιλαμβανόμαστε την τέχνη. Η τεχνολογία πάντα ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της τέχνης, δηλαδή πάντα ο άνθρωπος εχρησιμοποιούσε την τεχνολογική εξέλιξη τζιαι τα διαθέσιμα εργαλεία για να δημιουργήσει. Τα τελευταία χρόνια όμως, τα νέα εργαλεία προκαλούν μας να ξανασκεφτούμε, ή μάλλον να ξανα-καταλάβουμε το τι ακριβώς αποκαλούμε ως τέχνη.

Διώ ιδιαίτερη έμφαση στο ότι πρέπει να ξανα-καταλάβουμε τι ακριβώς είναι η τέχνη, επειδή πολλοί που εμάς επικεντρώνονται τζιαι αποκαλούν τέχνη, το αποτέλεσμα μιας δημιουργικής διαδικασίας. Το αποτέλεσμα, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της τέχνης, τζιαι ο λόγος είναι προφανέστατα επειδή έν' τζείνο που βλέπουμε τζιαι κρίνουμε. Όμως, η τέχνη έν' κατι πολλά πιο σύνθετο τζιαι πολύπλοκο. Έν' κάτι που αποτελείται που πάρα πολλά απτά αλλά τζιαι άυλα μέρη, τα οποία επηρεάζουν εμάς τζιαι τον καλλιτέχνη με διάφορους τζιαι διαφορετικούς τρόπους.

Κατ' αρχάς, θεωρώ ότι δεν μπορούμε να πούμε ότι κάτι είναι τέχνη τζιαι κάτι όχι. Έν' μια έννοια με τόσον εύρος, που δεν υπάρχει τρόπος να την περιορίσεις με κανόνες τζιαι προδιαγραφές, ούτως ώστε να μπορέσεις να κατατάξεις κάτι ως τέχνη ή όχι. Έν' κάτι τόσο αφηρημένο που οι άνθρωποι συζητούν μεταξύ τους για το τι σημαίνει το οτιδήποτε, ίσως που την αρχή της ύπαρξής τους.

Δεν μπορούμε να κατατάξουμε κάτι ως τέχνη ή όχι, που τη στιγμή που τζιαι εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε το γιατί χρειαζόμαστε την τέχνη τζιαι ποια είναι τα κίνητρα που μας ωθούν να δημιουργούμε. Πολλές φορές η τέχνη δεν έσιει καμιά πρακτική χρήση, παρά μόνο του να υπάρχει. Τζιαι όμως ο άνθρωπος είσιεν πάντα μια αστήρευτη ανάγκη να δημιουργεί.

Ξέρουμε ότι το να δημιουργούμε, κάμνει μας να νιώθουμε καλά, ευτυχισμένοι, χρήσιμοι. Δεν ξέρουμε το γιατί όμως. Τούτο 'εν' κάτι αποκλειστικά ανθρώπινο χωσμένο βαθκιά μέσα στη γνωστική μας ικανότητα. Έν' κάτι που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο ζώο στον πλανήτη. Δηλαδή, ένας κάττος δεν θα δημιουργήσει κάτι απλά για να υπάρχει, αν δεν εξυπηρετεί κάποιο σκοπό τζιαι που δεν συμβάλλει στην επιβίωσή του. Για μια χελώνα, ο Ερμής του Πραξιτέλη, το Pulp Fiction τζιαι το ποίημα της Ανεράδας, είναι παντελώς αδιάφορα και άχρηστα. Νόημα η τέχνη, κάμνει μόνο για τους ανθρώπους, τζιαι όπως επιβεβαιώνει τζιαι ο μεγάλος Χάρρυ Κλυνν, «τέχνη ίσον νόημα».

Τζείνο που θέλω να ξεκαθαρίσω, είναι το ότι δεν μπορείς να προσδιορίσεις την τέχνη, δεν μπορείς να προσδιορίσεις τον τρόπο έκφρασης κάποιου άλλου ανθρώπου. Μπορείς να τοποθετήσεις σε ένα φάσμα την επίδραση που έσιει σε σένα τζιαι στον κόσμο όπως τον αντιλαμβάνεσαι εσύ. Κάτι μπορεί να σου αρέσκει πολλά, λλίο ή καθόλου. Κάτι μπορεί να σου αρέσκει τωρά, τζιαι να μεν σου αρέσκει ύστερα που 15 χρόνια. Τζιαι το ανάποδο, κάτι μπορεί να μεν σου αρέσκει τωρά τζιαι σε 15 χρόνια να το αναγνωρίζεις τζιαι να το αγαπάς. Οπόταν καταλήγουμε στο ότι, το πώς αντιλαμβανόμαστε την τέχνη δεν έσιει να κάμει με το αν κάτι είναι τέχνη ή όχι αλλά με το πώς αντικατοπτρίζεται σε εμάς, καθαρά υποκειμενικά. Θεωρώ ότι δεν μπορείς να πεις, τούτο έν' τέχνη τζιαι τούτο δεν είναι. Μπορείς να πεις, αρέσκει μου ή δεν μου αρέσκει.

Τζιαι επανέρχομαι στο πώς η τεχνολογία τα τελευταία χρόνια προκαλεί μας να κάμουμε μια ειλικρινή στροφή τζιαι να ξανα-αντιληφθούμε τι σημαίνει τέχνη. Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο, ένα που τα πολλά εργαλεία που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης. Το AI που δημιουργεί πίνακες με βάση οδηγίες (τζείνο που αποκαλούμε ΑΙ generated art, για συντομία θα το αποκαλώ AGI) δεν είναι καλλιτέχνης, είναι ένα εργαλείο. Τζιαι όπως όλα τα εργαλεία μπορεί κάποιος να το χρησιμοποιήσει όπως θέλει, όσο θέλει τζιαι ακόμα να του αλλάξει τη διάσταση τζιαι να καινοτομήσει για να το φτάσει στο μέγιστο των ικανοτήτων του. Ακόμα τζιαι το πώς χρησιμοποιείς ένα εργαλείο, είναι κομμάτι της τέχνης. Ή μάλλον, της δημιουργικής διαδικασίας.

Για να καταλάβουμε το τι είναι AGI τζιαι το ποσό σημαντικό είναι για την εποχή μας, πρέπει να σταματήσουμε να αντιλαμβανόμαστε την τέχνη με τον τεμπέλικο τρόπο που συνήθως την αντιλαμβανόμαστε, δηλαδή σαν αποτέλεσμα. Η τέχνη δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα, είναι μια δημιουργική διαδικασία που όπως είπα πριν αποτελείται που αμέτρητα μέρη τζιαι το αποτέλεσμα έν' απλά ένα που τζείνα τα μέρη. Τα πιο σημαντικά μέρη ίσως, είναι τα μέρη που έν' τόσο αφηρημένα τζιαι τόσο βαθιά ριζωμένα στον ανθρωπισμό μας, που δεν μπορούμε καν να τα προσδιορίσουμε.

Ένα πολλά καλό παράδειγμα είναι το πώς καταλήγει στα αφτιά μας το «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ» του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση του Ελύτη. Βλέπεις τη συναυλία του 1977 με τον Μπιθικώτση να τραγουδά, νιώθεις ένα ρίγος ίσως, μια συγκίνηση. Γιατί; Επειδή μιλά για δικαιοσύνη, κάτι που εμεγαλώσαμε ακούγοντας ότι στερούν που τη χώρα μας; Επειδή μιλά για μια μικρή χώρα τζιαι παρακαλά τον κόσμο να μεν την ξεχάσει; Επειδή έν' ο Μίκης τζιαι ξέρεις ότι λλία χρόνια πριν ήταν εξορισμένος που τη χούντα τζιαι ίσως να εμελοποίησε τούτο το κομμάτι τζιαμαί; Επειδή ξέρεις ότι έν' λλίο μετά την πτώση της χούντας τζιαι επίσης ξέρεις τη ζημιά που έκαμε στην Κύπρο τζιαι την Ελλάδα; Επειδή μπορεί να το άκουσες που τον παπά σου στο αυτοκίνητο μια φορά που επήετε εκδρομή στη θάλασσα; Επειδή ούλλα;

Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι ένα AGI μπορεί να μελοποιήσει το «Άξιον Εστί» τζιαι να έσιει την ίδια αντανάκλαση πάνω μας, όπως είσιεν που τον Ελύτη, που τον Μίκη τζιαι τον Μπιθικώτση; Σας επιβεβαιώνω ότι που μόνο του το AGI δεν θα έκαμνε τίποτε που να έφτανε σε τούτο το επίπεδο αριστουργήματος. Δαμαί δεν μπορούμε να ξέρουμε εάν ο ίδιος ο Μίκης θα έφκαλλε το ίδιο αποτέλεσμα, σε ένα παράλληλο σύμπαν τζιαι κάτω που τες ίδιες συνθήκες. Ο λόγος είναι ότι, η δημιουργική διαδικασία είναι κάτι ξεκάθαρα ανθρώπινο προς το παρόν. Όποιο τζιαι να είναι το εργαλείο πίσω που τη διαδικασία, η διαδικασία παραμένει, διαδικασία, προσπάθεια, δουλειά, έκφραση.

Το AGI είναι ένα εργαλείο που δεν έχουμε αντιληφθεί στο μέγιστο τις δυνατότητές του. Το AGI είναι ένα καινοτόμο εργαλείο εκδημοκρατικοποιήσης της τέχνης. Όσον η δημιουργική διαδικασία είναι ανθρώπινη, το εργαλείο θα παραμένει εργαλείο όμως. Η τέχνη λοιπόν δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα, η τέχνη είναι όλη η ανθρώπινη ύπαρξη μαζί.

ΕΙΚΟΝΑ:Μια χαρακτηριστική σειρά εικόνων από το DALL-E δημιουργήθηκε με την οδηγία "μια πολυθρόνα σε σχήμα αβοκάντο".