Πριν λίγες μέρες, κατάφερα να παρακολουθήσω τη δεύτερη έκδοση του «24 hours play: Cyprus» η οποία έλαβε χώρα στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας στο πλαίσιο του παράλληλου προγράμματος της τέταρτης έκδοσης του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας. Πρόκειται για ένα πρότζεκτ μέσα από το οποίο στήνεται μία παράσταση και παρουσιάζει έξι δεκαπεντάλεπτες παραγωγές σε 24 ώρες. Έξι θεατρικοί συγγραφείς κλείνονται σε έναν χώρο για 24 ώρες και γράφουν ένα έργο με συγκεκριμένη θεματολογία. Φέτος επιλέχθηκε η Λευκωσία (αφού είναι και υποψήφια Πολιτιστική Πρωτεύουσα για το 2030) και οι συγγραφείς έμειναν στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας. Την επόμενη μέρα, έξι σκηνοθέτες παραλαμβάνουν τα κείμενα και μαζί με μία ομάδα 18 ηθοποιών στήνουν την παράσταση που δίνεται το ίδιο βράδυ. Πήγα λοιπόν και το παρακολούθησα και θυμήθηκα πόσο αξιόλογους καλλιτέχνες έχει ο τόπος μας.

Το πρώτο θεατρικό έργο ήταν οι «Πράσινοι άνθρωποι» της Ελένης Ξένου σε σκηνοθεσία Πάρι Ερωτοκρίτου. Ένα δίδυμο που δεν ήξερα πως ήθελα να δω συνεργασία τους. Η συγγραφή της Ελένης σε ταξιδεύει σε έναν ρεαλισμό, ζωντάνεψε μία μικρή γειτονιά της παλιάς πόλης. Ο Πάρις από την άλλη, έβαλε την υπογραφή του στο έργο, το στοιχείο της κάμερας. Ένα συστατικό που το είδα και στη «Λυσσασμένη γάτα» που είχε σκηνοθετήσει αλλά νομίζω το αγάπησα πιο πολύ στο «Red Sky Morning» (το γράφω για να το ανεβάσει ξανά). Οι ηθοποιοί του έργου (Ονησίφορος Ονησιφόρου, Πηνελόπη Βασιλείου, Μαρία Ανδρέου) απέδωσαν το όραμά τους. Αυτό το δεκαπεντάλεπτο λοιπόν με άγγιξε, μίλησε για τον «ξένο δάχτυλο» που βλέπουμε παντού σαν σκιά, για την παλιά πόλη που αγαπώ και είχε και μία δημοσιογραφική πινελιά. Ποιοι είναι όμως οι «Πράσινοι Άνθρωποι»; Δεν μπορώ να πω. Η Ελένη, στο τέλος, μας αφαίρεσε το δικαίωμα να μιλάμε γι' αυτό.

Το δεύτερο έργο μου θύμισε το «Περιμένοντας τον Γκοντό» σε σκηνοθεσία Κώστα Σιλβέστρου. Μία μοιρασμένη Λευκωσία και ένα ποτάμι στη μέση... Μία νεκρή ζώνη στη μέση με δύο πρόσωπα της Λευκωσίας. Φανερό μήνυμα του έργου «το ποτάμι» του Αντρέα Νικολαΐδη ήταν πως δεν ήξεραν τι ήθελαν. Τη μια κοιμόντουσαν όταν εμφανιζόταν ο γεφυροποιός και την άλλη δείλιαζαν. Κάθε προσπάθεια μάταιη… Ο σκηνοθέτης Παναγιώτης Ττοφή μπορώ να πω πως κατάφερε να στήσει το έργο με τρόπο που να αντιλαμβανόμαστε την ωμή αλήθεια του και σε αυτό συνέβαλαν φυσικά και οι εξαιρετικοί Άθως Αντωνίου, Ανδριανή Νεοκλέους και Σοφία Καλλή.

Για την «Αερούσα» θα πω ότι η νύχτα στo Λεβέντειο φάνηκε πως επηρέασε την Ευρυδίκη Παπαδοπούλου Περικλέους, αφού το κείμενο αφηγείτο την ιστορία της πόλης. Ο σκηνοθέτης Χριστόδουλος Ανδρέου και ο Αντρέας Παπαμιχαλόπουλος, ο Αντρέας Κουτσόφτας και η Μαριάννα Σάντη μας μετέφεραν (νομίζω) ένα σκηνικό από τις πρόβες τους.

«Οι γραμμές» του Μιχάλη Παπαδόπουλου αγγίζουν την παλιά με τη «νέα» πόλη και τη σχέση της με τα οδοφράγματά της. Οι Ελληνοκύπριοι, οι Τουρκοκύπριοι και οι μετανάστες κάτοικοι της πόλης, κατεχόμενης και μη, δίνουν το παρών τους στο κείμενο. Η Άννα Φωτιάδου έφτιαξε τη γραμμή με τρεις καρέκλες και οι ηθοποιοί μετέφεραν όσα στερεότυπα και γραμμές θα έπρεπε να είχαμε ξεπεράσει. Επίκαιρο όσο ποτέ το κείμενο… δείχνει μια εικόνα που πολλοί φοβούνται στη Λευκωσία (όπως κι ο ρόλος της Ελένης Σιδερά) και παράλληλα δίνει ένα μήνυμα για όλη την απανθρωπιά που βίωσε στα επεισόδια η Λεμεσός και η Χλώρακα. Ο μετανάστης (Βασίλης Χαραλάμπους), θα έλεγα ότι μεταφέρει το συναίσθημα που προκαλούν όλοι όσοι κοιτάζουν με κενά μάτια προς κάθε διαφορετικό. Ο ρόλος του Γιώργου Αναγιωτού «μίλησε» από μία πρώιμη όψη για τους μεικτούς γάμους (Ε/Κ και Τ/Κ) και την αγάπη που δεν λογαριάζει το μίσος που αναθρέφουν μερικοί Ελληνοκύπριοι για τους Τουρκοκυπρίους. Αναδεικνύει κιόλας μια οπτική που δεν θέλουμε να μιλάμε για αυτή. Τι θα γίνει σε ενδεχόμενο λύσης; Πώς θα ζήσουμε με τη ΔΔΟ;

Το πέμπτο και τελευταίο έργο, «Μιλφέιγ», του Κώστα Μαννούρη μπήκε στα παράξενα μονοπάτια της ψυχικής υγείας, παρουσιάζοντας την παλιά πόλη ως το ευρύτερο πεδίο που εκτυλισσόταν η ιστορία. Ένα έργο που για πολλούς ίσως φάνταζε παράξενο αλλά είχε δόσεις της πραγματικότητας και των trends της εποχής μας. Ο Ηλίας Ανδρέου, ο Παναγιώτης Λάρκου και η Πέννυ Φοινίρη έδωσαν τη δική τους ερμηνευτική πινελιά στο έργο.

Ωστόσο, όλες αυτές οι υπέροχες δημιουργίες δεν θα παρουσιαστούν ξανά στον συνδυασμό που παρακολουθήθηκαν. Το πρότζεκτ δεν προνοεί άλλες παραστάσεις. Ίσως, ωστόσο, να μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε κάτι άλλο. Ίσως να δημιουργεί και μία νέα διαδρομή για παρουσίαση κυπριακών θεατρικών έργων σε ενδιαφερόμενους του χώρου… Αυτά και άλλα πολλά, και ελπίζουμε τουλάχιστον να δούμε, με κάποιον τρόπο, το έκτο έργο που δυστυχώς δεν ανέβηκε. Ο λόγος μας είπαν ήταν πως το κείμενο ήταν πάρα πολύ μεγάλο και δεν κατέστη δυνατό να παρουσιαστεί. Θα μπορούσε να ανεβεί ένα μικρό δείγμα του; Ίσως. Με τη ματιά του θεατή και άλλων που βρίσκονταν στη συγκεκριμένη παράσταση, σίγουρα θα θέλαμε να δούμε όλα τα έργα ξανά και όχι μόνο αυτό που δεν πρόλαβε να βγει επί σκηνής.