Για τρεις μέρες μια πρωτοβουλία που φέρει τον τίτλο «Writers Taking over Πρόζακ» έρχεται για δεύτερη χρόνια να κάνει «κατάληψη» στο καφενείο Πρόζακ, με στόχο να δώσει βήμα στους Κύπριους συγγραφείς να συστηθούν με τον δικό τους τρόπο στο κοινό. Ο Κύπριος συγγραφέας Γιώργος Παπακωνσταντίνου είναι το πρόσωπο που κρύβεται πίσω από την ιδέα, και μιλά στο «Παράθυρο» για την ανάγκη να δημιουργηθεί μια συλλογική δράση για το πεδίο της κυπριακής συγγραφής, καθώς εξηγεί τους στόχους της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας και όσα θα προσφέρει σε έναν Κύπριο συγγραφέα.

Υπενθυμίζουμε ότι η πρώτη εκδοχή πραγματοποιήθηκε για δύο μέρες, 31 Μαΐου - 1 Ιουνίου 2022 στο Πρόζακ, οπότε εννέα Κύπριοι συγγραφείς άφησαν για λίγο τα δεφτέρια, τα μολύβια, τους εκδοτικούς και τα βιβλιοπωλεία και έκαναν την πρώτη «κατάληψη». Συγκεκριμένα, έλαβαν μέρος ο Βάσος Νικολάου (Λαθρεπιβάτης), ο Μιχάλης Μαυροθέρης, η Γεωργία Ευστρατίου, η Νόρα Νατζαριάν, ο Αντρέας Νικολαΐδης, ο Μάριος Γεωργίου, η Σοφία Μπάρκα, ο Γιάννης Χατζηιωσήφ και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. «Σε εκείνη τη φάση μπορώ να πω πως κανένας μας δεν γνώριζε τη μορφή και την ανταπόκριση που θα είχε το πρότζεκτ, εάν θα το αγκάλιαζε ο κόσμος. Εν τέλει, όμως, πήγε πολύ καλά. Ήρθε όμορφος κόσμος, με την έννοια ότι ήταν λάτρεις του βιβλίου και είχαν υπ' όψιν τους τους συγγραφείς, κουβέντιασαν με τους συγγραφείς και γενικώς είχε δημιουργηθεί μια ωραία ατμόσφαιρα. Ο κόσμος είχε πολλά ερωτήματα. Για παράδειγμα, ρωτούσαν για το πρώτο βήμα, τη διαδικασία έκδοσης κ.ά.». Ο ίδιος αναφέρει ότι σε εκείνη την εκδοχή έδειξαν ενδιαφέρον συγγραφείς που βρίσκονται για χρόνια στον χώρο του βιβλίου και από διάφορα συγγραφικά είδη, δηλαδή από διήγημα, ποίηση, μυθιστόρημα κ.ά. Ο Γιώργος μιλά ακόμα για τα σχόλια που πήραν από τον κόσμο. «Για παράδειγμα, μας ανέφεραν πως δεν γνώριζαν ότι υπήρχαν Κύπριοι συγγραφείς ή ότι υπήρχε Κύπριος που έκανε χρήση μιας συγκεκριμένης συγγραφικής τεχνικής».

Πώς ξεκίνησε η ιδέα;

«Ως συγγραφέας, μετά από ένα-δύο βιβλία που εξέδωσα με εκδοτικό οίκο, προχώρησα και έκανα το βήμα να εκδώσω ο ίδιος τα δικά μου βιβλία. Στον κόσμο του κυπριακού βιβλίου αντιλήφθηκα πως οι συγγραφείς βρίσκονται στο παρασκήνιο. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό βολεύει αλλά δεν βοηθάει την προώθηση της συγγραφικής μας δουλειάς. Άρχισε να με προβληματίζει αυτό το κομμάτι και κατάλαβα πως κανένας δεν θα πουλήσει τα βιβλία μας. Μόνοι μας κτίζουμε και στηρίζουμε την προώθηση των δικών μας βιβλίων. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, ήθελα να βρω τον τρόπο με τον οποίο οι συγγραφείς θα έρθουν στο προσκήνιο. Η ιδέα όμως και η πρώτη «κατάληψη» πήρε σάρκα και οστά, μετά από μια συζήτηση και επαφή που είχα με τον Ορέστη Κάλβαρη, τον ιδιοκτήτη του Πρόζακ».

Πώς μπορεί η δράση αυτή να προσφέρει στον συγγραφέα;

«Στην Κύπρο, εκτός από τα φεστιβάλ βιβλίου που έχουμε ή κάποια 'beer & books' που ξεκίνησαν πρόσφατα, δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που να έχει επίκεντρο τον συγγραφέα. Επιπλέον, βρίσκω ότι υπάρχει περισσότερη δράση και συμμετοχή από βιβλιοπωλεία ή εκδοτικούς οίκους, καθώς βρίσκω πως οι Κύπριοι συγγραφείς δεν νιώθουμε κομμάτι ενός ενιαίου σώματος, ίσως αυτό βέβαια να είναι και μια προσωπική εκτίμηση. Υπάρχει η Ένωση Λογοτεχνών και διάφοροι Όμιλοι Λογοτεχνίας, ωστόσο θεωρώ πως υπάρχει σε όλα αυτά μία ίσως πιο… ατομιστική προσέγγιση. Με το 'Writers taking over Πρόζακ' επιδιώκουμε να δημιουργηθεί μια αγκαλιά για τους συγγραφείς και να νιώσουν πως είναι κομμάτι ενός συνόλου και ότι δεν είναι μόνοι. Υπάρχουν κι άλλοι και μπορούμε μαζί να δημιουργήσουμε και να προωθήσουμε τη δουλειά μας. Άρα, η σκέψη ήταν να δημιουργήσουμε μια συνθήκη μέσα στην οποία θα βρεθούν οι συγγραφείς. Έτσι, ο κόσμος θα έχει τη δυνατότητα να τους γνωρίσει, να τους ακούσει αλλά και να μπορέσει να τους κάνει οποιαδήποτε ερώτηση θέλει, όπως φυσικά και να δει ή να μάθει τα βιβλία τους. Μέσα από το πρότζεκτ θέλουμε να καταλάβει επίσης το αναγνωστικό κοινό πως υπάρχει η κυπριακή συγγραφή και να δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα σε αυτό και τους συγγραφείς εκτός των μονοπατιών των εκδοτικών οίκων ή των βιβλιοπωλείων. Δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα με τους εκδοτικούς οίκους ή τα βιβλιοπωλεία, απλώς θέλουμε να δώσουμε μια ευκαιρία στους συγγραφείς να βγουν στο προσκήνιο. Έχουμε ενημερώσει κιόλας τους εκδοτικούς οίκους, τους ομίλους και την Ένωση για το πρότζεκτ ώστε να μεταφέρουν κι αυτοί το μήνυμα συλλογικής προσπάθειας προς τους συγγραφείς τους».

Τι να αναμένουμε από τη δεύτερη εκδοχή;

«Να πούμε πρώτα ότι η δεύτερη εκδοχή του πρότζεκτ, της οποίας τη γενική οργάνωση έχει αναλάβει η Αντωνία Διοικητή, θα λάβει χώρα από τις 27 έως τις 29 Νοεμβρίου 2023 στο 'common room' δίπλα από το καφενείο Πρόζακ, από τις 18.00 έως τις 22.00. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχή συγγραφέων. Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν μπορούν να συμπληρώσουν τη φόρμα συμμετοχής έως τις 9 Νοεμβρίου 2023. Το κόστος συμμετοχής είναι 10 ευρώ την ημέρα ή συνολικά 30 ευρώ για τις τρεις ημέρες. Οι συγγραφείς που θα επιλεγούν θα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τα έργα τους στο κοινό και να διαθέσουν τα βιβλία τους. Συγκεκριμένα, ο χώρος ετοιμάζεται αναλόγως και ο κάθε συγγραφέας έχει το δικό του τραπεζάκι, το οποίο μπορεί να διαμορφώσει όπως ο/η ίδιος/α θέλει. Μέσα από αυτό, οι επισκέπτες της δράσης μπορούν να περάσουν από το κάθε τραπεζάκι, να μετροφυλλήσουν τα βιβλία ή ακόμα και να συνομιλήσουν με τον κάθε συγγραφέα για το έργο ή για οτιδήποτε άλλο θέλουν. Αυτή τη φορά προστίθεται ένα ακόμα κομμάτι το οποίο έρχεται να εξελίξει και να περάσει στο επόμενο βήμα προς την ορατότητα. Συγκεκριμένα, προστίθεται στον χώρο ηχοσύστημα και με κατάλληλο εξοπλισμό, όπου από τις 20.00 μέχρι τις 22.00 θα δημιουργείται ένας κύκλος στον οποίο ο κάθε συγγραφέας θα μπορεί να συστήνεται, θα απαγγέλλει/αφηγείται κάποιο απόσπασμα από έργο του. Σε αυτόν τον κύκλο δεν είναι αναγκαίο να είναι ο ίδιος ο συγγραφέας επειδή υπάρχουν και συγγραφείς που δεν νιώθουν τόσο άνετα. Μπορεί να φιλοξενηθεί και όποιο άλλο άτομο ή περφόρμανς για την παρουσίαση του συγγραφέα ή του έργου του».

Έδειξαν ενδιαφέρον οι συγγραφείς τη δεύτερη φορά;

«Μέσα σε διάστημα τριών ημερών έδειξαν ήδη ενδιαφέρον πέντε συγγραφείς και τώρα έχουμε οκτώ. Φυσικά, περιμένουμε κι άλλους από τα καλέσματα που κάναμε πριν δύο-τρεις μέρες. Έχουμε ακόμα μέρες και ευελπιστώ να έχουμε γύρω στους 20 συγγραφείς αυτή τη φορά. Αν πιάσουμε τα κρατικά βραβεία λογοτεχνίας και τους υποψηφίους έχουμε πολλούς Κύπριους συγγραφείς, ίσως και περισσότερους από 50. Ευελπιστώ πως θα συμμετάσχουν περισσότεροι συγγραφείς… πιστεύω πως είναι ένας τρόπος να δημιουργηθεί και μια κουλτούρα. Κάποιος που θα έρθει επειδή είναι αναγνώστης του ενός συγγραφέα, θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει κι άλλους Κύπριους συγγραφείς. Κι αυτό ενδεχομένως να δώσει κάποια αναγνώριση στη συγγραφική σκηνή της χώρας μας».

Πώς οραματίζεσαι την εξέλιξη του πρότζεκτ;

«Υπάρχουν ήδη εξελίξεις… υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το πρότζεκτ να ταξιδέψει και στη Λεμεσό σύντομα, και να κάνει «κατάληψη» ένα άλλο μέρος σε εκείνη την επαρχία. Επιπλέον, όταν βρισκόμουν σε μια έκθεση βιβλίου προέκυψε και η ιδέα μέσα από μια επαφή να γίνει και στο 'Σπίτι της Κύπρου' στην Αθήνα, ίσως την επόμενη χρονιά. Γενικά, στόχος είναι κάθε φορά να μεγαλώνει και να εξελίσσεται το πρότζεκτ. Σκέφτομαι ήδη ιδέες και για την τρίτη εκδοχή, στην οποία θα ήθελα να υπάρχει χώρος για συζητήσεις».

Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται ο χώρος της κυπριακής συγγραφής;

«Θέλω να μπορέσουμε επιτέλους να οργανωθούμε ως σύνολο οι συγγραφείς, χωρίς πολιτικά/κομματικά στίγματα και να έχουμε όλοι ως κοινό στόχο την ανάδειξη του βιβλίου. Όπως επίσης να ξεκινήσει μια συζήτηση για τα πνευματικά δικαιώματα των συγγραφέων στην Κύπρο, ένα θέμα το οποίο θεωρώ πως όλοι μας βρίσκουμε. Και θέλω ακόμα ο κόσμος να πιστέψει και να μελετήσει το κυπριακό βιβλίο και να το αφήσει να τον ταξιδέψει».