Ένας χρόνος από τη μέρα που η εκπαιδευτικός και κριτικός θεάτρου Νόνα Μολέσκη «έφυγε» από τη ζωή, στις 17 Ιανουαρίου 2023. Ο σύζυγός της, ο λογοτέχνης Γιώργος Μολέσκης, έκανε μία ανάρτηση αφιέρωμα σε αυτήν με στίχους από σύνθεση που βγήκε μέσα από τις συζητήσεις και τις κουβέντες τους κατά την περίοδο των δυο χρόνων που πολεμούσε η ίδια τον καρκίνο.

«ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΝΑ»

Ι

Πρωί. Η μέρα καθαρή σαν διάφανο γυαλί

να βλέπεις μέσα της τη μοίρα σου.

Το φως απλώνεται ολόγυρα,

λάμπει η μέρα και μπροστά σου

ξεδιπλώνει όλα τα χρώματά της.

Τι θαύμα αυτό το φως που σε τυλίγει,

που εισχωρεί μέσα σου

και διαλύει όλες τις φανταστικές μορφές

και όλους τους μύθους που σου υποβάλλουν

έναν άλλο κόσμο πέρα απ’ αυτόν

που σε κουβαλά σαν φύλλο μέσα στον αέρα του.

Τι θαύμα αυτά τα χρώματα

που αντιμάχονται την αχρωμία του κόσμου

και δοξάζουν την καθαρή ετούτη μέρα.

Αυτή, αυτή η μέρα είναι όλη δική σου,

άπλωσε τις αισθήσεις σου και ρούφηξέ την,

αγκάλιασέ την, μύρισέ την, όπως ένα ρόδο

που προβάλλει ανάμεσα στις αιχμηρές πέτρες

και τα τσουχτερά αγριόχορτα. Έξω απ’ αυτήν,

και σήμερα και μέσα στους αιώνες,

ένα ερωτηματικό που επαναλαμβάνεται.

– Η αρρώστια που έρχεται ξαφνικά, ο θάνατος,

ο διαρκής πόλεμος θεών, ανθρώπων και λαών,

τα καινούργια όπλα, οι σφαγές, τα κρεματόρια

εδώ,

αλλού,

πιο πέρα,

στων άλλων το εδώ,

στο δικό σου ή στων άλλων το παρόν.

Μόνο η μέρα αυτή,

η καθαρή σαν διάφανο γυαλί,

που σου χαρίστηκε τούτο το πρωί,

με το φως της, με τον ήλιο της, τα χρώματά της,

αυτή η μέρα είναι όλη δική σου,

κρατήσου από αυτήν και κράτησέ την.

Η Νόνα Μολέσκη γεννήθηκε στο Ερεβάν της Αρμενίας το 1956. Πέθανε στις 17 Ιανουαρίου 2023 σε ηλικία 66 χρονών έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Για 30 χρόνια έγραφε ανελλιπώς κριτικές θεάτρου σε κυπριακές εφημερίδες, αρχικά στο Εμπρός και έπειτα στην κυριακάτικη έκδοση του Φιλελεύθερου.

Η οικογένειά της μετακόμισε στη Μόσχα από το Ερεβάν όταν η Νόνα ήταν δέκα χρονών. Αγάπησε από νωρίς το θέατρο καθώς μεγάλωσε σε θεατρική οικογένεια. Ο παπούς της ήταν σκηνοθέτης και η γιαγιά της ηθοποιός. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοβ της Μόσχας και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη συγκριτική γλωσσολογία αρχαίων βαλκανικών γλωσσών στο Ινστιτούτο Σλαβικών και Βαλκανικών Σπουδών. Από το 1982 ζούσε μόνιμα στην Κύπρο. Ήταν παντρεμένη με τον λογοτέχνη Γιώργο Μολέσκη και μαζί απέκτησαν τρία παιδιά.

Εργάστηκε ως καθηγήτρια ελληνικής φιλολογίας στη Μέση Εκπαίδευση. Ως εκπαιδευτικός είχε ανεβάσει παραστάσεις με τους μαθητές της στα σχολεία που εργαζόταν, έχοντας ως στόχο να υπάρχει το θέατρο στη ζωή των σημερινών μαθητών.

Από το 1989 ασχολήθηκε με την κριτική θεάτρου. Διετέλεσε για δυο θητείες μέλος του διοικητικού Συμβουλίου του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, καθώς και μέλος της Επιτροπής Βραβείων Θεάτρου. Έχει μεταφράσει από τα ρωσικά διάφορα θεατρικά έργα, τα οποία ανεβάστηκαν από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, το Σατιρικό Θέατρο, το Θέατρο Ένα, το Θέατρο Σκάλα και άλλα θεατρικά σχήματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Περί κριτικής*

Παρακολουθούσε συστηματικά όσες θεατρικές παραστάσεις μπορούσε στην Κύπρο και επίσης της άρεσε να παρακολουθεί θέατρο στο εξωτερικό, στην Ελλάδα, Αγγλία, Ρωσία, σε διεθνή φεστιβάλ, στις διοργανώσεις του European Theatre Prize, κ.ά. Στην ίδια δεν άρεσε ο τίτλο «κριτικός», προτιμούσε τον τίτλο «ομιλών θεατής», όπως ανέφερε η ίδια σε συνέντευξη της στον Διάλογο. «Παραμένω με την άποψη ότι μια φωνή από το κοινό, όσο υποκειμενική και να είναι, είναι ωφέλιμο ν’ ακούγεται κάπου-κάπου. Αλλιώς οι δημιουργοί το μόνο που θα εισπράττουν είναι τα συγχαρητήρια… Εξάλλου, όταν γράφω, αναγκάζω τον εαυτό μου να απαντήσει στις ερωτήσεις που μου δημιουργεί η παράσταση, οπότε έχω και προσωπικό κίνητρο, να ξεκαθαρίζω την άποψή μου».

Χαρακτηριστικό σημείο της πορείας της ως κριτικός θεάτρου, μπορεί να θεωρηθεί ο Οκτώβρης του 2018, όταν έλαβε διά χειρός (όχι του ιδίου) μια επιστολή από μέλος της θεατρικής κοινότητας που την παρακαλούσε να μην γράψει ξανά κριτική για παραστάσεις που ανεβαίνουν από το υπό τη διεύθυνσή του θέατρο. Σημειώνεται ότι, το περιστατικό σημειώθηκε λίγο πριν από την έναρξη παράστασης.

Πηγή: Polignosi