Το ψυχογράφημα μιας «αλεπούς»

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 2.4.2024
Γράφει ο θεωρητικός τέχνης δρ Γεώργιος Ορφανίδης

Ένα καθηλωτικό έργο, με χαρακτηριστικά ψυχογραφικού θρίλερ, που παρουσιάζει τον άνθρωπο ζώο μέσα από τα ένστικτα, τους φόβους, την καχυποψία, την προδοσία και τα απωθημένα του, επαναφέροντας στο προσκήνιο το πολλές φορές και πολυπρισματικά ερμηνευμένο από την τέχνη του θεάτρου μοτίβο του homme primitif

Η δράση λαμβάνει χώρα σε μια ζοφερή αλλά μη χρονολογικά καθορισμένη με ακρίβεια εποχή, τότε που το κράτος (το οποίο ουδέποτε κατονομάζεται ή περιγράφεται με τη χρήση δηλωτικών-πολιτισμικών δεικτών) οργανώνεται από ένα συγκεκαλυμμένο δικτατορικό καθεστώς. Ακολουθώντας, λοιπόν, τις επιταγές της συγγραφέως, η παραστασιολογική επιμέλεια δεν προδίδει κάποιο στοιχείο το οποίο θα τοποθετούσε τον μύθο και την πλοκή του έργου σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο. Με άλλα λόγια, ο θεατής έχει την ελευθερία (και ευκαιρία) να τοποθετήσει εκείνος τη δράση σε οποιοδήποτε ιστορικό παρελθόν, ακόμα και στο μέλλον. Σε μια χώρα που μοιάζει να μην σταματά ποτέ η βροχή, αφού καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης πέφτουν «αληθινές - τεχνητές» βροχές περιμετρικά του σκηνικού, το αυταρχικό καθεστώς αποδίδει τον λιμό και την καταστροφή της σοδιάς από τις πλημμύρες στο κόκκινο θηρίο, τις αλεπούδες, το οποίο σχεδόν δαιμονοποιείται, λειτουργώντας ως αποδιοπομπαίος τράγος όλων των παθών και στεναγμών. 

Η παρουσία του, απεσταλμένου από το κράτος, Μπλορ στην οικία της οικογένειας Κόβι γκρεμίζει τις ευαίσθητες ισορροπίες όλων, ακόμα και εκείνες τις φαινομενικά ακλόνητες του ίδιου  του επίλεκτου ανιχνευτή, ο οποίος με τη σειρά του πολύ γρήγορα έρχεται αντιμέτωπος με τον ανθρώπινο πόνο, τους μύχιους πόθους και τα συσσωρευμένα -από την παιδική ηλικία- στεγανά των πιστεύω του. Ενώ αρχικά ο Μπλορ καταφθάνει στο κτήμα των Κόβι για να ερευνήσει τον λόγο που η οικογένεια δεν εκπλήρωσε τους στόχους της όσον αφορά την οφειλόμενη παραγωγικότητα του αγροκτήματος, ενημερώνεται για τον πρόσφατο, αδόκητο και υπό αδιευκρίνιστες -εν τω συνόλω τους- συνθήκες θανάτου του μοναχογιού της οικογένειας και αφοσιώνεται εν τέλει στο να λύσει το μυστήριο.

Η σκηνοθεσία της Ευαγγελίας Ονουφρίου κινήθηκε στον ρεαλισμό αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο τις θεατρικές συμβάσεις. Ολόκληρος ο χώρος του θεάτρου μεταμορφώνεται σε μια πολυεστιακή σκηνή που εξυπηρετεί την «κινηματογραφική» πλοκή του έργου, επιτρέποντας τις παράλληλες δράσεις στο σκηνικό του Κώστα Κωνσταντίνου και της Ευαγγελίας Ονουφρίου. Η παράσταση ενώ επιτυγχάνει να είναι ατμοσφαιρική, σκοτεινή και υποβλητική, δεν στερείται υπαινικτικού χιούμορ, βρετανικού φλέγματος, που καυτηριάζει την κατάχρηση εξουσίας, τις κοινωνικές προκαταλήψεις και ιδεοληψίες, το κυνήγι μαγισσών, τη θρησκοληψία, την καταστροφή του περιβάλλοντος ως μέσου εκφοβισμού και ως εργαλείου ελέγχου της ανθρωπότητας. Η σκηνοθετική γραμμή μοιάζει να καθρεφτίζει τη δική μας καθημερινότητα, η οποία παραμορφώνεται από τον καταιγισμό των αφιλτράριστων πληροφοριών, των ψευδών ειδήσεων και των θεωριών συνωμοσίας.

Ο νεαρός πρωταγωνιστής του κυπριακού θεάτρου Σταύρος Ξ. Πέτρου «ενσάρκωσε» κυριολεκτικά τον ρόλο του επίλεκτου ανιχνευτή αλεπούδων Ουίλιαμ Μπλορ, επιβάλλοντας το εκτόπισμά του άμα τη εμφανίσει, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, για μία ώρα και τριάντα λεπτά αδιαλείπτως, πάλλεται επί σκηνής. Άξια θαυμασμού είναι όχι μόνο η δεξιοτεχνία των εκφραστικών του μέσων, κίνηση, τοποθέτηση σώματος, χειρονομίες, βλέμμα, φωνή, στην αποτύπωση του κρατικού απεσταλμένου, αλλά και η ενορχήστρωσή τους κατά την εξέλιξη της αφήγησης σε αυτό που θα εντοπίζαμε στη θεωρία της λογοτεχνίας ως σταδιακή αποδόμηση του χαρακτήρα. Η ερμηνευτική δεινότητα του ηθοποιού φωτίστηκε σε στιγμές κορύφωσης του έργου με ένταση, βία, τολμηρά ευάλωτες «προσωπικές στιγμές» ψυχικής και ιδεολογικής κατάρρευσης, σωματικού πόνου υπό τη μορφή αληθινού αυτοραπίσματος. Ο Σταύρος Ξ. Πέτρου, γνωστός ως εικαστικός καλλιτέχνης και ποιητής, ζωγράφισε με ποιητικότητα επί σκηνής ένα αληθινό ψυχογράφημα. 

Η Νάγια Αναστασιάδου ως Ιουδίθ, μια γυναίκα που πενθεί κρυφά τον χαμό του παιδιού της αλλά έχει αναλάβει να κρατήσει τις ισορροπίες στα του οίκου της, μας χάρισε πολύ όμορφες στιγμές αλήθειας και αμεσότητας. Ο Σαμουήλ του Κώστα Κωνσταντίνου ισορρόπησε μεταξύ εξωτερικής δυναμικότητας και εσωτερικής αναζήτησης, ενώ η Εύα Μιλτιάδους ως Σάρα πρόσφερε από τις πιο έντονες στιγμές του έργου έχοντας να αντιμετωπίσει την προδοσία και το δέλεαρ της συνθηκολόγησης. 

Η μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου αξιοποίησε αριστοτεχνικώς τα απανθίσματα της ελληνικής, φτιάχνοντας το γλωσσικό σύμπαν του κάθε χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της ενσωμάτωσης λόγιων ή καθαρευουσιάνικων χαρακτηριστικών στο ύφος του Ουίλιαμ Μπλορ. Η μουσική του Μάριου Χριστοφόρου και ο φωτιστικός σχεδιασμός του Μιχάλη Πατσιά δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα για το έργο. Παράληψή μας θα ήταν να μην αναφέρουμε και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης. Βοηθός σκηνοθέτη η Λουκία Πική, μακιγιάζ η Άντρη Τσελεπή, σχεδιασμός αφίσας η Ξένια Πέτσα, φωτογράφηση - trailer ο Χρίστος Τσεκούρας, προώθηση η Χρυστάλλα Αντωνίου Καϊάφα και ειδικές αποστολές, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η αφίσα, ο Νικόλας Δημητρίου.

Πρωτοβουλία που φανερώνει μια διάθεση εις βάθους ανάγνωσης του έργου είναι και οι ανοιχτές συζητήσεις με ειδικούς ψυχολόγους και κοινωνιολόγους για τα ζητήματα που εγείρονται, κάθε Παρασκευή, καθώς και την Κυριακή 7 Απριλίου, μετά το τέλος των παραστάσεων.

*Το βραβευμένο έργο της Dawn King «Αλεπούδες» αποτελεί μια θεατρική παραγωγή της θεατρικής ομάδας Point To Contemporary Theater
 

Πληροφορίες

Επόμενες παραστάσεις: 24, 29, 30, 31 Μαρτίου 2024 και 5, 6, 7, 8 Απριλίου 2024, στις 20:30.

Θέατρο WhereHaus612: Μιχαήλ Κουσουλίδη 5, Παλλουριώτισσα.

Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/en/tickets/theater/alepoudes/

Πληροφορίες: 99122552

Θεσμικός χορηγός: Υφυπουργείο Πολιτισμού

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ