Μία έκθεση αποτίνει φόρο τιμής στο εμβληματικό κτίριο της Αγοράς και χαρτογραφεί την ιστορία του από την ίδρυσή του μέχρι τη μετατροπή του σε διεθνές κέντρο έρευνας και καινοτομίας. Η έκθεση φιλοξενείται στο ίδιο κτίριο και έχει διάρκεια μέχρι και τις 21 Ιουνίου 2024.

Οι αγορές στη Λευκωσία ήταν, για δεκαετίες, κομβικά σημεία συνάντησης και συναναστροφής. Μετά τις διακοινοτικές συγκρούσεις του Δεκεμβρίου του 1963 και τη διαίρεση της Λευκωσίας το νότιο κομμάτι της πόλης της Λευκωσίας παρέμεινε χωρίς κεντρική δημοτική αγορά. Το έργο της ανέγερσης της νέας δημοτικής αγοράς ανατέθηκε στα αρχιτεκτονικά γραφεία Οικονόμου, Ζεμπύλα & Κυθρεώτη και Βαφεάδη, όλοι Κύπριοι εκπρόσωποι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Από το 1965 και μέχρι το τέλος της πρώτης δεκαετίας του 2000, το κτίριο φιλοξένησε αγρότες και παραγωγούς στο ισόγειο και δημοτικούς υπαλλήλους στον πρώτο όροφο. Από τη δεκαετία του 2010, όταν το Δημαρχείο μετέφερε τα γραφεία του αλλού και η αγορά έκλεισε, το κτίριο έπεσε σε παρακμή και χρησιμοποιήθηκε σποραδικά για διάφορα πολιτιστικά κυρίως δρώμενα, από εκθέσεις, εργαστήρια, φεστιβάλ κ.ά. Τώρα ανοίγει ξανά τις πόρτες του για να στεγάσει το Κέντρο Αριστείας CYENS.

Σημαντικοί σταθμοί

1932: Ανοίγει η πρώτη δημοτική αγορά Λευκωσίας κοντά στην Αγία Σοφία/Σελιμιέ.

1963: Οι δικοινοτικές ταραχές και η διαίρεση της Λευκωσίας δημιουργούν την ανάγκη δεύτερης δημοτικής αγοράς νοτίως της Πράσινης γραμμής.

1965: Ολοκληρώνεται η Δημοτική αγορά Λευκωσίας, σε σχέδιο των αρχιτεκτόνων Σταύρου Οικονόμου, Τάκη Ζεμπύλας, Διομήδη Κυθρεώτη και Κώστας Βαφέαδη. Είχε σχεδιαστεί με στόχο να στεγάσει στον πάνω όροφο τα γραφεία του δήμου και κάτω, σε μία μεγάλη, ανοικτή σάλα, τη δημοτική αγορά. 

2010: Το κτήριο σταδιακά εγκαταλείπεται. Προκύπτουν διάφορες πρωτοβουλίες αναζωογόνησης του μέσω της διοργάνωσης εκδηλώσεων. 

2011: Το κτήριο αναγνωρίζεται ως διατηρητέο λόγω της αρχιτεκτονικής του αξίας, της συνεισφοράς του στην οικονομική δραστηριότητα της πόλης και ως σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου.

2014 (Μάης): Η Δημοτική Αγορά περιλαμβάνεται στους 100 [πιο] σημαντικούς κτιριακούς χώρους και γειτονιές της Κύπρου στον κατάλογο του Docomomo Cyprus για έργα που κατασκευάστηκαν περίπου μεταξύ 1920 και 1980. 

Ο Δήμος Λευκωσίας περιλαμβάνει την αποκατάσταση του κτιρίου της Δημοτικής Αγοράς και την αναπροσαρμογή του ως κέντρο καινοτομίας στην ολοκληρωμένη βιώσιμη στρατηγική για το κέντρο της Λευκωσίας 2014-2020. 

2014 (21 Νοε): Η Αστυνομία εισέρχεται στον χώρο της Αγοράς και προχωρεί στην κατάσχεση των φωτογραφιών της έκθεσης «Διόρθωση» της γνωστής ακτιβίστριας Πάολας Ρεβενιώτη.  

2017: Συστήνεται το Κέντρο Αριστείας RISE, τώρα CYENS. Στόχος η εγκατάσταση του στο κτήριο της Δημοτικής Αγοράς.  

2017 (Δεκ): Ο Δήμος Λευκωσίας και το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών διοργανώνουν το Nicosia Pop Up Festival του 2017 στον χώρο της Δημοτικής Αγοράς. 

2018: Ανοίγει η Αγορά στο κοινό με την πρωτοβουλία “Agora Project” στα πλαίσια του οποίου φιλοξενούνται προσωρινά καλλιτέχνες, τεχνίτες, και ερμηνευτές που επιθυμούσαν να προβάλουν το έργο τους ή να πωλήσουν τα προϊόντα τους. 

2021: Η μελέτη αποκατάστασης της Αγοράς ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα του Ενιαίου Ρυθμιστικού Σχεδίου Λευκωσίας του Δήμου Λευκωσίας, Γιώργο Τσαγγαρίδη, υπηρεσία της οποίας προΐσταται η ανώτερη αρχιτέκτονας, Αθηνά Παπαδοπούλου. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021 – 2027» με τη συγχρηματοδότηση της ΕΕ.

2024 (23 Απριλίου): Εγκαινιάζεται ο ανακαινισμένος πλέον χώρος που στεγάζει πλέον το Κέντρο Αριστείας CYENS που αποτελεί κέντρο έρευνας, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας.

Συντελεστές

Επιμέλεια: Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ, Αντιγόνη Ηρακλείδου, Χέλια Ζάκερι

Γραφιστικός Σχεδιασμός: Μαρία Λοΐζου

Υποστηρικτές με παραχώρηση υλικού:

ECONOMOU Architects and Engineers. Γιώργος Τσαγγαρίδης, Γιώργος Αρτόπουλος, Σάβια Παλάτε, The Thinker MakerSpace, Εφημερίδα Πολίτης, Ξένιος Συμεωνίδης, Χάρης Γρηγορίου και Τζούλη Γρηγορίου