Τα περισσότερα έργα της φετινής χρονιάς αφορούν τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή. Πώς αντιλαμβάνεται όμως ένας Γάλλος καλλιτέχνης τα όσα βίωσε και βιώνει το νησί από τη συνεχιζόμενη κατοχή. Το Γαλλικό Ινστιτούτο Κύπρου, σε συνεργασία με τον Δήμο Στροβόλου και τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ABR - Alternative Brains Rule, δίνει το πινέλο στον Γάλλο καλλιτέχνη του δρόμου «Seth», τον οποίο προσκάλεσαν να καταθέσει τη σκέψη του και να φιλοτεχνήσει ένα έργο για τη μοιρασμένη μας χώρα σε έναν τοίχο που μπορείτε να δείτε, περνώντας από τη λεωφόρο Στροβόλου, στο ύψος του δημαρχείου, από την απέναντι πλευρά. Συναντήσαμε τον καλλιτέχνη στο Κυπριακό Μουσείο, όπου μας ανέφερε πως ήθελε να μάθει περισσότερα για την Ιστορία αυτού του πολυπολιτισμικού νησιού της Μεσογείου.

Ποια ήταν η αφορμή της επίσκεψής σου στην Κύπρο;

Με προσκάλεσαν από το Γαλλικό Ινστιτούτο Κύπρου για να δημιουργήσω ένα έργο στον Στρόβολο. Μου έστειλαν φωτογραφίες από έναν μεγάλο και ωραίο τοίχο. Και δέχθηκα. Γενικότερα, ταξιδεύω σε διάφορες χώρες, όπου με προσκαλούν για να φτιάξω έργα και χαίρομαι που ήρθα και στην Κύπρο.

Ποια η διαδικασία που ακολούθησες;

Άρχισα να ψάχνω πληροφορίες για την Ιστορία του νησιού μαθαίνοντας και ότι είναι μοιρασμένο στα δύο, κάτι που δεν ήξερα. Σε μία προσπάθεια για να μάθω για την Κύπρο, ώστε να δημιουργήσω κάτι που να συνδέεται με τον τόπο. Στη συνέχεια, παρουσίασα μία πρόταση για το πώς θα έφτιαχνα το έργο στον τοίχο. Έκανα δύο διαφορετικά σχέδια, τα έδειξα στους διοργανωτές και επέλεξαν αυτό που τώρα κοσμεί τον τοίχο. Βέβαια, όταν ήρθα, αντιλήφθηκα ότι ο τοίχος ήταν πολύ μεγαλύτερος από ό,τι τον είχα υπολογίσει στο μυαλό μου και έτσι το προσάρμοσα αναλόγως.

Πες μας λίγα λόγια για το έργο.

Έφτιαξα δύο χαρακτήρες οι οποίοι κάθονται με τέτοιο τρόπο που η πλάτη του ενός βλέπει την πλάτη του άλλου, όμως, την ίδια ώρα το έργο αφήνει και μία υπόνοια ότι ίσως και να κοιτάζονται, γιατί τα πρόσωπά τους έχουν μία κλήση και δεν τα βλέπουμε. Επίσης, και οι δύο τους, κάθονται στο ίδιο αλογάκι και παίζουν. Μία αναφορά στο τι συμβαίνει και στο νησί, όπως το αντιλήφθηκα εγώ, δύο κοινότητες στον ίδιο τόπο.

Όπως είπες, δεν φαίνονται τα πρόσωπά τους. Αυτό είναι ένα στοιχείο που εντοπίζουμε στην πρακτική σου. Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος που επιλέγεις να μην παρουσιάζεις πρόσωπα;

Βέβαια. Πιστεύω είναι ένας τρόπος ή ένα εγχείρημα για να μην προβάλλεται μόνο το δικό μου αφήγημα στο έργο. Δηλαδή, προσπαθώ να δώσω μία αναφορά και μετά, η συνέχεια της ιστορίας της τοιχογραφίας είναι στη διάθεση του καθενός που το επισκέπτεται να τη φτιάξει και να την αντιληφθεί όπως νιώθει και πιστεύει. Επιπλέον, δεν θέλω να υπάρχει το συναίσθημα, δημιουργώντας έτσι πρόσωπα είτε χαρούμενα είτε λυπημένα. Προτιμώ, το κοινό να επινοεί τη δική του ιστορία και ερμηνεία για το έργο. Για παράδειγμα, κάποιοι που πέρασαν και είδαν το έργο στον Στρόβολο, μου ανέφεραν πως είναι όμορφο επειδή έχει μια παιχνιδιάρικη φινέτσα, όπου δείχνει δύο παιδάκια να παίζουν μαζί. Άλλοι, πρόσεξαν αυτό που μου είπες κι εσύ.

Τα παιδιά, ως στοιχείο στα έργα, επίσης είναι ένας τρόπος να μεταφέρεις ένα μήνυμα πιο ανάλαφρα. Οι ενήλικοι χαρακτήρες θα έκαναν το όποιο μήνυμα και νόημα του έργου πιο επιθετικό και άμεσο. Ενώ τώρα αυτό δεν συμβαίνει. Είναι ένας όμορφος τρόπος να μιλάς για δύσκολες καταστάσεις.

Πότε άρχισες να χρησιμοποιείς αυτή τη μέθοδο;

Συναντούσα πολλά παιδιά κατά τα ταξίδια μου. Και ταξιδεύω πολύ. Κάπως έτσι, νομίζω, ήρθε η ιδέα στο μυαλό μου και αποφάσισα να τα εντάξω στη δημιουργία μου.

Πώς νιώθεις που τα έργα σου είναι «ευαίσθητα» στον χρόνο και στη διάθεση του πολίτη να επέμβει σε αυτά;

Νομίζω είναι ενδιαφέρον, για μένα, να βλέπω πώς συνέβαλε και πώς επηρέασε την κοινωνία και την πόλη που το φιλοξενεί. Εάν το αποδέχονται ή όχι. Ξέρεις, σε μερικά μέρη, το σέβονται και μετά από περίπου 15 χρόνια που μπορεί να βρίσκεται σε έναν τοίχο: το φροντίζουν και επίσης δημιουργούν γύρω από αυτό. Από την άλλη, υπάρχουν τόποι που ζωγραφίζω και την επόμενη εβδομάδα, μπορεί να υποστεί παρέμβαση από κάποιον. Γράφω ένα βιβλίο γι' αυτή τη θεματική. Το πριν και το μετά και πώς εξελίχθηκαν στην πάροδο του χρόνου και των καταστάσεων που συμβαίνουν στις περιοχές που βρίσκονται. Είναι μία δύσκολη διαδικασία, θα έλεγα. Μερικές από τις πρώτες τοιχογραφίες κιόλας δεν τις είχα φωτογραφήσει, άρα ίσως να μην βρω κάτι από πριν ή να μην βρω μια τοιχογραφία και καθόλου, εάν έχει πια καταστραφεί.

Εάν αντιλαμβάνομαι σωστά, είναι η πρώτη φορά που έρχεσαι στην Κύπρο. Τι καταλαβαίνεις για το νησί και τον σκοπό που ήρθες;

Ναι, είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Κύπρο. Ξέρεις, σιγά-σιγά γνωρίζω το νησί, αν και είμαι μόνο για λίγες μέρες εδώ. Είναι κάτι παράξενο ακόμη για μένα, αν και έχω πάει και σε άλλες περιοχές όπου γίνεται πόλεμος ή υπάρχουν κατάλοιπα πολέμου. Για παράδειγμα, έχω δημιουργήσει έργα στο Κίεβο και τον Ντονέσκ της Ουκρανίας, ενώ έχω επισκεφθεί και την Παλαιστίνη, όπου είχα φτιάξει ένα έργο. Μερικά, ωστόσο, έχουν καταστραφεί. Τώρα, εδώ, από την ώρα που ήρθα, μαθαίνω πράγματα για την Ιστορία της Κύπρου. Έχω επισκεφθεί την παλιά πόλη της Λευκωσίας, όπως και μέρη κοντά στην Πράσινη Γραμμή. Γενικά, αντιλαμβάνομαι ότι η Κύπρος είναι ένα πολυπολιτισμικό νησί που έχει επιρροές από διάφορες κουλτούρες και είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό. Αυτό με εμπνέει και είναι κάτι που μπορείς να το αντικρίσεις παντού, π.χ. στην αρχιτεκτονική των κτηρίων εδώ [παλιά Λευκωσία]. Βέβαια, αντιλήφθηκα πως είναι πάρα πολύ ζέστη. Ξυπνούσα αρκετά πρωί για να δουλέψω την τοιχογραφία, διότι ο ήλιος έκαιγε από πολύ νωρίς το πρωί και έτσι ήταν πολύ δύσκολο να δουλεύω πιο μετά.

Υπάρχει πιθανότητα να σε δούμε ξανά στην Κύπρο; Ποιος είναι ο επόμενος σταθμός σου;

Ναι, μου έχουν προτείνει να έρθω ξανά το 2025 για μία νέα τοιχογραφία. Ακόμη, βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο, όμως θα ήθελα πολύ να έρθω ξανά. Διήρκεσε πολύ λίγες μέρες η τωρινή μου επίσκεψη. Τώρα για τον επόμενο σταθμό, συμμετέχω σε μία έκθεση στην Κίνα. Επίσης, παρουσιάζω μία έκθεση, αυτούς τους μήνες του καλοκαιριού, στη Γαλλία. Αφορούν έργα μου τα οποία είναι πίνακες ή εγκαταστάσεις.

Μίλησέ μας για αυτό το κομμάτι που εκτείνεται πέραν των τοιχογραφιών. Είναι, ας πούμε, σε διαφορετικούς κόσμους…

Ναι, είναι πολύ διαφορετικό να εκθέτεις σε γκαλερί και σε έναν δημόσιο χώρο. Στις τοιχογραφίες, το κοινό βρίσκεται ενώπιόν του κατά την καθημερινή του ζωή, ενώ στις γκαλερί επιλέγει να πάει. Άρα, το κοινό σε μία έκθεση είναι εν μέρει πιο ενημερωμένο και έτοιμο για το τι θα αντικρίσει.

Πώς άρχισες να κάνεις τοιχογραφίες;

Όταν ήμουν έφηβος, άρχισα να ζωγραφίζω τοίχους για χόμπι. Στη συνέχεια, το 2003, έκανα μία παγκόσμια περιοδεία, ας την πούμε, και καθώς ταξίδευα είδα πόσοι πολλοί τρόποι υπάρχουν για να ζωγραφίσεις. Έτσι, άρχισα να πειραματίζομαι και να ζωγραφίζω σε διάφορα μέρη που ταξίδευα και με ενέπνευσαν. Οι τοιχογραφίες είναι, για μένα, σαν να τοποθετείς μία πόρτα μπροστά στο κοινό και το καλείς να την επεξεργαστεί, να την ανοίξει και να φανταστεί το νόημα της ύπαρξής της.

Το «Seth» είναι το καλλιτεχνικό σου όνομα. Πώς προέκυψε;

Όλοι οι καλλιτέχνες του δρόμου συνηθίζουν να έχουν ένα ψευδώνυμο. Ένα καλλιτεχνικό όνομα το οποίο θα αναγνωρίζει ο κόσμος και θα συνδέει τη δουλειά σου. Και επέλεξα το «Seth. Παραπέμπει στον Αιγύπτιο θεό, στη Βίβλο. Αγγίζει πολλούς πολιτισμούς και παράλληλα το «Seth» προφέρεται, επίσης, όπως ο αριθμός επτά στα γαλλικά, ο τυχερός μου αριθμός.