Οι γλώσσες με τον χρόνο αλλάζουν, και αυτό είναι αναπόφευκτο. Αλλάζουν, γιατί και οι ανάγκες μας συνεχώς αλλάζουν. Για παράδειγμα, εφευρίσκουμε νέες λέξεις και φράσεις για να περιγράψουμε πράγματα που παλαιότερα δεν υπήρχαν (π.χ. ηλεκτρονικός υπολογιστής). Υφιστάμενες λέξεις ενδέχεται να αποκτήσουν νέες σημασίες ή να περιέλθουν σε αχρηστία, επειδή πλέον δεν τις χρειαζόμαστε (π.χ. γανωτής). Οι ομιλητ·ρι·ες αντιλαμβανόμαστε αυτή την αλλαγή κυρίως στο λεξιλόγιο της γλώσσας (ή των γλωσσών) που μιλάμε. Την αντιλαμβανόμαστε, για παράδειγμα, όταν ένα νεαρό άτομο πει κάτι που θα αφήσει μεγαλύτερους ανθρώπους με την απορία ή όταν ενήλικες, με μία λέξη ή φράση, δημιουργήσουν σε νεότερα άτομα μία αίσθηση του τύπου «Τι είναι πάλι τούτο;» Επίσης, συχνά, υιοθετούμε νέες λέξεις από διαφορετικές γλώσσες, τις δάνειες λέξεις. Ωστόσο, η αλλαγή δεν συντελείται/περιορίζεται μόνο στο επίπεδο του λεξιλογίου. 

Καθώς οι πολιτισμοί αλληλεπιδρούν, αναμειγνύονται, ανταλλάσσουν υλικά και άυλα πράγματα (μέσω του εμπορίου, της μετανάστευσης, κ.ά.), επηρεάζεται και η γλώσσα. Μαζί με το λεξιλόγιό της ενδέχεται να επηρεαστεί και η γραμματική της δομή. Η γλώσσα, μέσω της γλωσσικής επαφής, ενδέχεται να υιοθετήσει κάποιες νέες δομές (να προκύψουν νέες γλώσσες, όπως οι πίτζιν και οι κρεολές) ή να προσαρμόσει κάποιες υπάρχουσες. Συγχρονικά, αυτή την αλλαγή συνήθως δεν την αντιλαμβανόμαστε, γιατί προϋποθέτει την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος.

Ένας επιπλέον λόγος, λοιπόν, για τον οποίο οι γλώσσες αλλάζουν είναι η γλωσσική επαφή. Η γλωσσική επαφή προκύπτει από την ταυτόχρονη χρήση δύο ή περισσοτέρων γλωσσών ή γλωσσικών ποικιλιών σε μια γλωσσική κοινότητα (Thomason 2001:1). Όταν δύο ή περισσότερες γλώσσες ή γλωσσικές ποικιλίες μιλιούνται στην ίδια γεωγραφική περιοχή για μεγάλο διάστημα, επηρεάζουν η μία την άλλη (βλ. ενδεικτικά: Weinreich 1953, Winford 2003). Ωστόσο, η πρόβλεψη του αποτελέσματος μιας κατάστασης γλωσσικής επαφής είναι εξαιρετικά δύσκολη (Siemund 2003), καθώς διαφέρει ανάλογα με την έκταση και την ένταση της γλωσσικής επαφής και τους διάφορους κοινωνιογλωσσολογικούς και εξωγλωσσικούς παράγοντες. Οι κοινωνικοί παράγοντες της γλωσσικής επαφής, οι οποίοι περιλαμβάνουν και τα αντίστοιχα μεγέθη των εμπλεκομένων γλωσσικών κοινοτήτων και τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ τους, διαδραματίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στην έκβαση της γλωσσικής επαφής. Εκτός από τους κοινωνικούς παράγοντες, καθαρά ενδογλωσσικοί παράγοντες επηρεάζουν εξίσου και καθορίζουν το αποτέλεσμα της γλωσσικής επαφής. Ένας πολύ σημαντικός ενδογλωσσικός παράγοντας που επηρεάζει το αποτέλεσμα της γλωσσικής επαφής είναι η τυπολογική σύγκλιση ή απόκλιση της δομής των γλωσσών ή των γλωσσικών ποικιλιών που έρχονται σε επαφή. Οι τυπολογικά διαφορετικές γλώσσες χρειάζονται πιο έντονη επαφή για τον δανεισμό δομών (βλ. Καϊλή & Σπυρόπουλος 2016). 

Ας δούμε από ένα παράδειγμα γλωσσικής αλλαγής που οφείλεται στη γλωσσική επαφή σε δύο από τις γλωσσικές ποικιλίες στο κυπριακό συγκείμενο. Η κυπριακή ελληνική (ΚΕ) και η κυπριακή τουρκική (ΚΤ) αποτελούν δύο ποικιλίες με έντονες τυπολογικές αποκλίσεις. Η μακραίωνη όμως επαφή των δύο οδήγησε τη μεν ΚΕ στην υιοθέτηση του μίσ̆ι μου, όπως στο εμίλησεν μίσ̆ι μου ο Γιώρκος της Σταυρούλλας (Kappler & Tsiplakou 2018), τη δε ΚΤ να προτιμά ένα μεταβατικό ρήμα για την έκφραση της μεταβιβαστικότητας saçımı kesdim «έκοψα τα μαλλιά μου» (είτε με κούρεψαν είτε τα έκοψα εγώ), αντί του τύπου kestirdim, της κοινής τουρκικής που χρησιμοποιείται στην περίπτωση που με κούρεψαν, δηλαδή δεν τα έκοψα εγώ (Eriz, 2018). 

Βιβλιογραφικές αναφορές 

Eriz, Yaren. 2018. Kıbrıs Türk Ağzında Ettirgenlik: ilk gözlemler [Η Μεταβιβαστικότητα στην Τουρκοκυπριακή Διάλεκτο: πρώτες παρατηρήσεις]. Αδημοσίευτη πτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Άγκυρας. 

Καϊλή, Χασάν & Σπυρόπουλος, Βασίλειος. 2016. Η επίδραση της ελληνικής στην τουρκική ποικιλία της δίγλωσσης στην ελληνική και τουρκική μουσουλμανικής κοινότητας της Ρόδου. Στο Μαριάνθη & Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης (επιμ.). Γλωσσική και Κοινοτική Ετερότητα στη Δωδεκάνησο του 20^ουΑιώνα. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 329–359. 

Kappler, Matthias & Tsiplakou, Stavroula. 2018. Miş and Miʃimu: an instance of language contact in Cyprus. In Christiane, Bulut (ed.), Linguistic Minorities in Turkey and Turkic-Speaking Minorities of the Periphery. Wiesbaden: Harrasowitz-Verlag, 275-282. 

Siemund, Peter. 2008. Introduction. In Peter Siemund & Noemi Kintana (eds.) Language Contact and Contact Languages. Amsterdam: John Benjamins, 3–14.

Thomason, Sarah G. 2001. Language Contact. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Weinreich, Uriel. 1953. Languages in Contact: Findings and Problems. New York: The Linguistic Circle of New York.

Winford, Donald. 2003. An Introduction to Contact Linguistics. Oxford: Blackwell.