
Το διεθνές artist-led πρότζεκτ Settlements | Οικισμοί, ανακοινώνει την παρουσίαση της τρίτης έκθεσης /οπτικής συμφωνίας με τίτλο Ανάποδα Βουνά, Volume IIΙ. Το πρότζεκτ Settlements | Οικισμοί πραγματοποιείται σε οργάνωση και επιμέλεια μιας ομάδας καλλιτεχνών από την Κύπρο και το εξωτερικό, η οποία απαρτίζεται από τους: Βίκυ Περικλέους (Κύπρος), Burchard Garlichs, (Γερμανία), Δημήτρη Νεοκλέους, (Κύπρος), Κυριάκο Καλλή (Κύπρος), Μιχάλη Νικολαΐδη (Γερμανία), Nika Span (Γερμανία/Σλοβενία), Πανίκο Τεμπριώτη (Κύπρος), Στέφανο Καράμπαμπα (Ελλάδα), Horst Weierstall (Κύπρος/Γερμανία).
Το διερευνητικό αυτό πρότζεκτ εστιάζει στην ανάπτυξη και επιμέλεια περιεχομένων, καταστάσεων και εκθέσεων τέχνης τα οποία εμπλέκουν πολλαπλά μέσα, τεχνολογίες και τρόπους, ικανά να επανά-διαπραγματευτούν χωροχρονικές έννοιες των βιοπολιτικών τοπίων σε παρόντα χρόνο.
Η τρίτη έκθεση «Ανάποδα Βουνά, Volume III», 2025, αναπτύσσεται σε μια νοητή συνέχεια της έκθεσης στο Ντούσσελτοφ της Γερμανίας, (2024) και συγκεκριμένα του εκθεσιακού χώρου Werft77, ο οποίος χώρος βρίσκεται πάνω στην άκρη του ποταμού Ρήνου, και της έκθεσης στο χωριό Γαλάτα της περιοχής της Σολέας, (2023), η οποία και απλώθηκε κατά μήκος του ποταμού Κλάριου ή Καρκώτη. Η νέα αυτή εγκατάσταση απλώνεται σε χώρους της εντός των τειχών Λευκωσίας, κατά μήκος των οχυρωματικών Ενετικών τειχών της Λευκωσίας (ή Κάστρο της Λευκωσίας) και συγκεκριμένα στο οίκημα του Ε.ΚΑ.ΤΕ, στο Υδραγωγείο Σιλιχτάρ/Οίκημα ICOMOS, (Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών) και σε γύρω χώρους. Φέρνει μπροστά τις βιοπολιτικές διαστρωματώσεις της Λευκωσίας και τις πολιτισμικές πρακτικές κατασκευής και χωρικής οργάνωσης της πόλης, λειτουργώντας παράπλευρα και υπενθυμιστικά, για το πώς το φυσικό τοπίο και ειδικά το στοιχείο του νερού, χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται, με την παρουσία και την απουσία του, ως μηχανισμός ρύθμισης και ελέγχου της ζωής της πόλης της Λευκωσίας. Η εκτροπή της κοίτης του Πεδιαίου ποταμού, ο οποίος περνούσε αρχικά μέσα από την πόλη, ρυθμίστηκε το 1567 από τους Ενετούς αποικιοκράτες, έτσι ώστε να περνά γύρω από το κάστρο και μέσα στην τάφρο που δημιουργήσαν -παίρνοντας έτσι τον χαρακτηρισμό του Νερού της Οχύρωσης-, το οποίο και οριοθέτησε μαζί με τα τείχη και το χωρικό και αναπτυξιακό περίγραμμα της πόλης. Οι συνεχείς πολιτικές και πολιτισμικές ιστορίες και συγκρούσεις στο τοπίο της Λευκωσίας, έρχονται να συνδεθούν κυριολεκτικά και μεταφορικά, με ζητήματα της βιοπολιτικής ώστε να συζητηθούν εκ νέου, οι πολιτισμικές μορφολογίες και γεωγραφίες του ανήκειν. Μέσα από διαδικασίες και επιτελεστικότητες στον χρόνο της έκθεσης, εξετάζονται πως οι αλληλεπιδράσεις έργων και συμμετεχόντων, μπορούν να μεταβάλουν την εγκατάσταση (της έκθεσης), από χώρο κοινής συν-ύπαρξης, σ ’έναν χώρο ζωτικών διεργασιών και συμβιωτικό, εκεί όπου ‘ο χώρος των ενεργών εμπειριών είναι ανοικτός στις αισθήσεις και στην αποκάλυψη της αλήθειας’, (Heidegger,1969). Κατ’ επέκτασιν, σ’ έναν χώρο αποκαλυπτικό.
Στο σχετικό κείμενο της έκθεσης η αναπληρώτρια καθηγήτρια Αισθητικής και Φιλοσοφίας της Τέχνης, Έφη Κυπριανίδου (Τμήμα Καλών Τεχνών, ΤΕΠΑΚ), επισημάνει:
«.. Η παρέμβαση ΟΙΚΙΣΜΟΙ: ΑΝΑΠΟΔΑ ΒΟΥΝΑ, Vol. III, ξεδιπλώνεται στους χώρους ως ένα σύνολο επιμελητικών, εικαστικών, αρχιτεκτονικών και αρχειακών δράσεων, που πυροδοτούν ερωτήματα που αφορούν τον πολεοδομικό αστικό σχεδιασμό, ως απόρροια των μεγάλων γεωπολιτικών αλλαγών που καθόρισαν την ιστορία του τόπου, αλλά και ως έκφανση καθημερινών μικροϊστοριών των κατοίκων του νησιού. Βασιζόμενοι σε μια ουσιαστική κατανόηση του υπάρχοντος αστικού, κοινωνικού και θεσμικού τοπίου της Λευκωσίας, επιστρατεύοντας την τολμηρή φαντασία της εικαστικής πρακτικής, οι συμμετέχοντες εικαστικοί ενσωματώνουν στο έργο τους τη επιθυμία για υπέρβαση της πραγματικότητας. Η παρέμβαση μπορεί να ερμηνευθεί ως μια επερώτηση της τοπιογραφίας του κυπριακού αστικού χώρου ως οράματος για την ιδανική πόλη, για μια κυπριακή ουτοπία. «Με τις πόλεις συμβαίνει ό,τι και με τα όνειρα: μπορούμε να ονειρευτούμε οτιδήποτε γεννάει η φαντασία, αλλά ακόμα και το πιο απροσδόκητο όνειρο είναι ένας οιωνός που κρύβει έναν πόθο ή το αντίθετό του, έναν φόβο. Οι πόλεις, όπως και τα όνειρα, είναι καμωμένες από πόθους και φόβους, ακόμα κι αν το νήμα της συνδιαλλαγής τους είναι μυστικό, οι κανόνες τους παράλογοι, οι προοπτικές τους απατηλές και το κάθε τι ; αυτές κρύβει κάτι άλλο », έγραψε ο Ίταλο Καλβίνο στις Αόρατες Πόλεις του. Στην έκθεση ΟΙΚΙΣΜΟΙ: ΑΝΑΠΟΔΑ ΒΟΥΝΑ, Vol. III, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες εστιάζουν στη διερεύνηση του οικισμού ως βιοπολιτικού τόπου, εξετάζοντας πώς οι δομές εξουσίας, η μετανάστευση και οι κοινωνικοοικονομικές δυνάμεις διαμορφώνουν την ανθρώπινη και μη ζωή, στα αστικά και αγροτικά τοπία. Μέσα από εγκαταστάσεις, πολυμέσα και χωρικές παρεμβάσεις, φανερώνουν πώς η ρύθμιση του τοπίου εκτείνεται πέρα από τα φυσικά του όρια, περιλαμβάνοντας ιδεολογικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς που καθορίζουν ποιος συμπεριλαμβάνεται και ποιος αποκλείεται. Οι καλλιτέχνες διερευνούν αυτή τη ρευστότητα του ανήκειν, θέτοντας ερωτήματα για το αν οι σύγχρονοι αστικοί χώροι προάγουν τη συνύπαρξη ή ενισχύουν τον αποκλεισμό, αν λειτουργούν ως καταφύγια ή ως πεδία διαρκούς αμφισβήτησης.
Στους αστικούς οικισμούς, «είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας », όπως έγραφε ο Εμπειρίκος στην Υψικάμινό του. Ενός μέλλοντος ελλιπούς, ενός παρόντος που διατρέχεται από μια καθημερινή αίσθηση ημιτέλειας, ανολοκλήρωτης ευτυχίας: ευρισκόμενοι σε μια μόνιμη αρχιτεκτονική, κατασκευαστική αλλά και ψυχική εκκρεμότητα. Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας: διαβρωμένου από την επέλαση του παρελθόντος χρόνου και την ανυπαρξία ενός κινηματικού αιτήματος για μια αισθητική του τοπίου. Μέσα από την ύφανση τη προσωπικής και συλλογικής μνήμης, των τοπικών και μετα-αποικιακών ιστοριών και των πολιτικών γεωγραφιών, η έκθεση ΟΙΚΙΣΜΟΙ: ΑΝΑΠΟΔΑ ΒΟΥΝΑ, Vol. III, αναδεικνύει ένα κατακερματισμένο αλλά συνάμα βαθιά ουτοπικό πορτρέτο της πόλης ως χώρουδιαπραγμάτευσης, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, τη μονιμότητα και την παροδικότητα, την οικία και την εξορία.»
Χώροι: Οίκημα Ε.ΚΑ.ΤΕ. , Υδραγωγείο Σιλιχτάρ/Οίκημα ICOMOS, (Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών) και γύρω χώροι
Εγκαίνια 15/03/25 στις 19:00 μ.μ. | DJ SET – MENELAOS TOMASIDES
Δευτέρα – Παρασκευή 15:30 -19:00
Σάββατο – Κυριακή 11:00 – 14:00, 17:00 – 20:
Διάρκεια έκθεσης από τις 15-24 Μαρτίου του 2025.
Οίκημα Ε.ΚΑ.ΤΕ (Επιμελητήριο Καλών Τεχνών Κύπρου), Παίωνος 11, Λευκωσία
Υδραγωγείο Σιλιχτάρ/Οίκημα ICOMOS, (Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και
Τοποθεσιών), Περσέως 1, Λευκωσία
Παράλληλες Δράσεις:
16.03. 2025 \ 19:00 - MENELAOS TOMASIDES | DREAMHIKE
24.03.2025 \ 19:00 - Κυριάκος Κουσουλίδης (visuals) σε διάλογο με τον Γιάννη
Χρηστίδη (sounds) | Διαδραστικό Περφόρμανς:
A MOMENT BEFORE THE COUNCIL 2/5’’