Η απάντηση δόθηκε από τον βιογράφο του στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ Βιβλίου του Εδιμβούργου.

Όταν ο Άρθουρ Μϊλερ πέθανε το 2005 [γεννήθηκε το 1915], το συντηρητικό περιοδικό New Criterion τον χαρακτήρισε ως ένα «κομμουνιστικό ανδρείκελο».

Η Wall Street Journal αρκέστηκε στη νεκρολογίας της να αναφέρει ότι «ο Άρθουρ Μίλερ δεν ήταν πολύ αρεστός - και μάλλον λογικά».

Το όνομα του Μίλερ, ενός από τους κορυφαίους δραματουργούς του 20ού αιώνα, είχε αμαυρωθεί στις ΗΠΑ. Πολλοί έκριναν ότι - επί της ουσίας - τα γόνιμα καλλιτεχνικά του χρόνια τέλειωσαν τη δεκαετία του 1950. Πολλοί δεν του συγχώρεσαν τη μακροχρόνια αφοσίωσή του στην προοδευτική αριστερά [την εποχή του μακαρθισμού ήταν μάλιστα «ακραίος» αριστερός] όπως επίσης και το γεγονός ότι έκλεισε το γιο του, που έπασχε από σύνδρομο Ντάουν, σε ίδρυμα αμέσως μετά τη γέννησή του.

Ο βιογράφος του, Κρίστοφερ Μπίγκσμπι, μιλώντας στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου στο Εδιμβούργο [το οποίο ξεκίνησε στις 13 Αυγούστου και ολοκληρώνεται στις 29 του μήνα], υπερασπίστηκε τον Μίλερ, τονίζοντας πως το 1967, ο ίδιος και η γυναίκα του την εποχή εκείνη, η Ίνγκε Μόραθ, ακολούθησαν «με ακρίβεια τις ιατρικές συμβουλές που δίδονταν τότε, ήταν αυτό που συνιστούσαν στον κόσμο να κάνει». Παραδέχθηκε ωστόσο ότι η αποτυχία του να επισκέπτεται τον γιο του συχνότερα, πρόδιδε την ενοχή για ένα αίσθημα άρνησης απ' την πλευρά του.

Ο Μπίγκσμπι, καθηγητής Αμερικανικών σπουδών στο University of East Anglia τόνισε ότι η φήμη του Μίλερ στις ΗΠΑ έχει κηλιδωθεί επειδή η αμερικανική κοινή γνώμη «δεν ξέχασε ποτέ και ποτέ δεν του συγχώρησε το γεγονός ότι υπήρξε μαρξιστής. Αντιθέτως, εδώ στην Βρετανία, δε μας ξαφνιάζει καθόλου που έχουμε πολλούς σοσιαλιστές θεατρικούς συγγραφείς» είπε αναφέροντας πως το έργο του στη Βρετανία βρήκε πιο εύφορο έδαφος απ' ότι στην Αμερική.

Ο τρόπος με τον οποίο ο Μίλερ αντιμετώπιζε την ιστορία στα έργα του προκαλούσε στους συμπατριώτες του αμηχανία, πρόσθεσε ο Μπίγκσμπι. «Αυτό που διέκρινε ο Μίλερ στην Αμερική είναι πως πρόκειται για μια χώρα που περιφρονεί την ιστορία εκτός και αν πρόκειται να την αντιμετωπίσει ως μύθο». Ο Μίλερ κατάλαβε ότι «το παρελθόν δεν είναι νεκρό, ότι φέρουμε το ίδιο μας το παρελθόν. Ότι είμαστε το παρελθόν μας».

Αυτά, όπως αναφέρει o βρετανικός Guardian, αφορούν το δεύτερο τόμο της βιογραφίας που καλύπτει τα χρόνια απ' το 1962 μέχρι το 2005. Πριν απ' αυτά ο Μίλερ είχε γράψει μερικά απ' τα αριστουργήματά του όπως το «Ψηλά απ' τη γέφυρα» (1955), «Ο θάνατος του εμποράκου» (1949) και η «Δοκιμασία ή Οι μάγισσες του Σάλεμ» (1953). Επιπλέον είχε ήδη αρχίσει να βουλιάζει ο γάμος του με την Μέριλιν Μονρόε που κράτησε τέσσερα χρόνια.

Αρκετοί κριτικοί είπαν ότι ο βιογράφος έπρεπε να σταματήσει στον πρώτο τόμο. Εκείνος όμως υπερασπίστηκε το δεύτερο μέρος της ζωής του Μίλερ, υπογραμμίζοντας πως με τον πολιτικό του ακτιβισμό, μ' εκείνη τη μανιασμένη αντίθεσή του στον Πόλεμο του Βιετνάμ, είχε τιμητικά «βάλει τον εαυτό του στο στόχαστρο». Επίσης προέβλεψε ότι τα πιο πρόσφατα έργα του, όπως «Το αμερικανικό ρολόι» (1980) και το «Σπασμένο γυαλί» (1994) θα βρουν τελικά τη θέση τους ανάμεσα στα σπουδαία του έργα, όπως και τα μικρότερα σε έκταση όπως ο «Διπλός καθρέφτης» (1982) και «Ο τελευταίος Γιάνκι» (1991). Παρότι ο Μίλερ «έγινε ο εχθρός της αβάντ γκαρντ» δραματουργίας της δεκαετίας του 1960, ο Μπίγκσμπι είπε για τον «Διπλό Καθρέφτη» ότι ήταν «το ίδιο ριζοσπαστικό έργο όσο και τα άλλα εκείνης της εποχής».

Ο Μίλερ ήταν παιδί εβραίων μεταναστών της Νέας Υόρκης. Ο πατέρας του ο Ίσιντορ, μόλις στα έξι του χρόνια, διέσχισε τον Ατλαντικό με μια καρτέλα αποσκευών περασμένη στο λαιμό του. Ο αγράμματος Ίσιντορ Μίλερ έγινε πλούσιος. Ύστερα έχασε τα πάντα στη Μεγάλη Ύφεση, κάτι που επηρέασε βαθιά τη ζωή και το έργο του γιου του. «Έμαθε ότι όλα μπορεί να χαθούν, ότι πατάμε πάνω σε μια λεπτή παγωμένη επιφάνεια. Νομίζουμε ότι στεκόμαστε πάνω σε κάτι στέρεο, αλλά μπορεί να θρυμματιστεί κάτω απ' τα πόδια μας» είπε ο Μπίγκσμπι.

Ο Μίλερ δούλεψε για δύο χρόνια σε μια αποθήκη με ανταλλακτικά αυτοκινήτων προκειμένου να βγάλει λεφτά για να πάει στο πανεπιστήμιο, και εξέδωσε με επιτυχία ένα μυθιστόρημα (Focus, 1945) πριν στραφεί σοβαρά προς το δράμα. Το 1947 ήρθε το «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» και δυο χρόνια αργότερα «Ο θάνατος του εμποράκου». Η «Δοκιμασία η Οι μάγισσες του Σάλεμ» ακολούθησε το 1953 που θεωρήθηκε μια αλληγορία-καταγγελία του μακαρθισμού. Ο ίδιος ο Μίλερ που είχε μπει στη μαύρη λίστα κατηγορούμενος για κομμουνιστική δράση πέρασε απ' την περίφημη Επιτροπή Διερεύνησης Αντιαμερικανικών Ενεργειών του γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι.

Ο Μίλερ γνώρισε την Μέριλιν Μονρόε μέσω του σκηνοθέτη Ελία Καζάν. «Της φερόταν με προσεκτική ευγένεια. Ήθελε να την παίρνουν στα σοβαρά» είπε ο Μπίγκσμπι. Το 1956 παράτησε την πρώτη του γυναίκα και παντρεύτηκε την Μονρόε αλλά η σχέση τους διαλύθηκε στα γυρίσματα της ταινίας «Οι Αταίριαστοι» (1961) στη Νεβάδα που ήταν βασισμένη σε σενάριο του ίδιου του Μίλερ.

Το 1962 παντρεύτηκε την αυστριακή φωτογράφο Ίντιθ Μόραθ και η σχέση τους κράτησε μέχρι που εκείνη πέθανε σαράντα χρόνια αργότερα. Το πρώτο τους παιδί, η Ρεμπέκα Μίλερ, είναι σκηνοθέτις, μυθιστοριογράφος και διηγηματογράφος, παντρεμένη με τον ηθοποιό Ντάνιελ Ντέι-Λιούις, που πρωταγωνίστησε με τη Γουινόνα Ράιντερ και τον Πολ Σκόφιλντ, στην ταινία «Οι μάγισσες του Σάλεμ» (1996) την οποία σκηνοθέτησε ο Νίκολας Χάιτνερ και βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Μίλερ.

ΠΗΓΗ: GUARDIAN / TO BHMA