Στην εντυπωσιακή δήλωση πως οι τοιχογραφίες στα σπήλαια Ελ Καστίγιο [El Castillo] της Βόρειας Ισπανίας χρονολογούνται 40 χιλιάδες χρόνια πριν, προέβη διεθνής ομάδα ερευνητών.

Τι σημαίνει αυτό; Διαπιστώνοντας πως οι τοιχογραφίες στο Ελ Καστίγιο είναι πολύ παλαιότερες απ' όσο οι ερευνητές πίστευαν μέχρι σήμερα, τότε πιθανώς έχουν γίνει από Νεάντερνταλ και όχι από τον σύγχρονο άνθρωπο. Η ανακάλυψη καθιστά, έτσι, τα κόκκινα σημάδια στους βράχους του Ελ Καστίγιο, της Αλταμίρα και του Τίτο Μπουστίγιο, ως την αρχαιότερη μορφή τέχνης στην Ευρώπη.

Οι μέχρι τώρα έρευνες στο σπήλαιο έδειχναν πως η υψηλής ποιότητας τεχνική και αισθητική των τοιχογραφιών έγιναν από τον σύγχρονο άνθρωπο, τον Homo Sapiens, και μάλιστα όχι έναν συγκεκριμένο αλλά από πολλούς καλλιτέχνες στη διάρκεια πολλών χιλιάδων ετών.

Η πιο πρόσφατη έρευνα, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές οκτώ ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και ερευνητικών ινστιτούτων, έγινε με μια νέα μέθοδο: οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα από τις τοιχογραφίες με ραδιενεργό ουράνιο. Τα αποτελέσματα, έτσι όπως δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Science, δείχνουν ότι στις -συνολικά 11- σπηλιές, ορισμένες τοιχογραφίες έχουν ηλικία 25 χιλιάδων ετών, κάποιες 35 χιλιάδων ετών ενώ άλλες -και συγκεκριμένα οι κόκκινοι «δίσκοι» στο σπήλαιο Ελ Καστίγιο- πάνε τουλάχιστον 40.800 χρόνια πίσω.

«Μετά την Αλταμίρα όλη η τέχνη είναι παρακμή και ξεπεσμός» - Πάμπλο Πικάσο

Για την ιστορία

Τα σπήλαια Ελ Καστίγιο, Αλταμίρα και άλλα, ανήκουν σε ένα σύμπλεγμα σπηλαίων βορειοδυτικά της Ισπανίας, 30 χλμ μακριά από την πόλη Σανταντέρ. Για πρώτη φορά, μπροστά στο σύμπλεγμα βρέθηκε ένας κυνηγός, το 1868. Κανείς όμως δεν έδωσε σημασία, μέχρι που το 1879 επισκέφτηκε τα σπήλαια ο Ισπανός δικαστής και ερασιτέχνης αρχαιολόγος Μαρσελίνο ντε Σατουόλα με τη 12χρονη κόρη του. Γοητευμένη από το περιβάλλον όπου βρέθηκαν, ζήτησε από τον πατέρα της την άδεια να κάνει μόνη της μια εξερεύνηση και να διεισδύσει πιο βαθιά στα σπήλαια. Ο πατέρας της συμφώνησε και λίγο αργότερα η Μαρία ανακάλυψε το σπήλαιο με τις τοιχογραφίες και έτρεξε πίσω φωνάζοντας «ταύροι, ταύροι».

Η πρώτη επαφή επιστημόνων με τις τοιχογραφίες, κατέδειξε πως οι δημιουργοί τους ήταν εξαιρετικοί καλλιτέχνες. Χρησιμοποιούσαν συνήθως τρεις χρωματικές αποχρώσεις [ώχρα, κόκκινο και μαύρο] και υλικά όπως το κάρβουνο και ο αιματίτης για να αναπαραστήσουν ζώα [βουβάλια, ελάφια, άλογα], ανθρώπινες φιγούρες και αποτυπώματα ανθρώπινων χεριών.

Η τεχνική τους, η οποία συμπεριλάμβανε τη χάραξη, το «στένσιλ» όπως το ξέρουμε εμείς σήμερα και άλλες μεθόδους, δημιουργούσε μια ιδιόμορφη ένταση στη ζωγραφική τους, την αίσθηση της κίνησης των ζώων και μορφών. Σε κάποιες περιπτώσεις αξιοποιούσαν μοναδικά τις φυσικές καμπύλες των τοίχων του σπηλαίου για να δημιουργήσουν και την τρισδιάστατη αίσθηση των θεμάτων τους. Ιστορικοί τέχνης και καλλιτέχνες έχουν διαχρονικά εκθειάσει τις τοιχογραφίες με πιο χαρακτηριστική τη διάσημη φράση «Μετά την Αλταμίρα όλη η τέχνη είναι παρακμή και ξεπεσμός» η οποία αποδίδεται στον Πάμπλο Πικάσο.

ΠΗΓΗ: Βήμα Science