Πρόταση στον Δήμο Θεσσαλονίκης για μια δωρεά της προτομής του Θόδωρου Αγγελόπουλου κάνει ο γλύπτης Γκρικόρι Προτότσκι, 70 γλυπτά του οποίου βρίσκονται σε 40 χώρες του κόσμου.

Γεννήθηκε το 1954, στην εξορία, σε γκουλάγκ της Σιβηρίας, παιδί πολιτικών κρατουμένων από τη Μολδαβία. Ο Γκρικόρι Προτότσκι είναι γλύπτης, ζωγράφος και ιδρυτής της Διεθνούς Ακαδημίας Καλοσύνης.

Φιλοτέχνησε μια προτομή του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου, ο οποίος «υπηρέτησε με το έργο του την καλοσύνη και την ευγνωμοσύνη» και θέλει να την δωρίσει στον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Επέλεξε την ελληνική συμπρωτεύουσα γιατί είναι η πόλη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, μία πόλη που αγαπούσε πολύ ο «ποιητής του κινηματογράφου».

«Είμαι βέβαιος ότι θα μου δοθεί η ευκαιρία να κάνω τη δωρεά αυτή, γιατί ο Τεό ήταν και είναι αγαπημένος κινηματογραφιστής στη Ρωσία και σε όλο τον κόσμο» δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ρώσος καλλιτέχνης.

Η γνωριμία στη Μόσχα

Με τον Αγγελόπουλο και τη σύζυγό του, ο Γ. Προτότσκι γνωρίστηκε το 2009 στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου (Moscow International Film Festival), όταν ο Έλληνας σκηνοθέτης ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής.

«Ήταν πραγματικά ένας πολύ καλός άνθρωπος, που αμέσως κατάλαβε γιατί θέλω να κάνω το πορτρέτο του. Κι εγώ, μέσα από τη συζήτηση, διαπίστωσα πως ο Αγγελόπουλος δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αυτός που ξέρουμε μέσα από την ταινία του ’Σκόνη του Χρόνου’. Η ταινία μπορεί να αρέσει ή όχι, αλλά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από την ιστορία της ανθρωπότητας. 'Και αυτό θα περάσει': αυτά ήταν τα λόγια του Σολομώντα, αυτά είναι και τα λόγια του Τεό, που με πολύ πόνο μιλάει για τα προβλήματα του ανθρωπότητας (…) και ο Αγγελόπουλος ως Έλληνας, πιστεύω, πονάει περισσότερο γιατί κουβαλάει μνήμες των πρόγονων του» επισημαίνει ο Ρώσος γλύπτης.

«Εγώ είμαι θαυμαστής του Αγγελόπουλου και τον θεωρώ μέγα σκηνοθέτη. Η τελευταία του ταινία είναι σαν επίλογος, σαν τα συμπεράσματα του 20ου αιώνα. Μαζί με τους Ταρκόφσκι, Guerra, Φελίνι, Αντονιόνι, ο Τεό ήταν ο τελευταίος 'άνθρωπος του σινεμά’» σημειώνει και συνεχίζει: «Ο Αγγελόπουλος ήξερε ότι η Τέχνη ποτέ δεν μεταφράζεται σε χρήμα. Εκεί που κυριαρχεί το χρήμα δεν υπάρχει Τέχνη».

 «Τι άλλο; Πού πάμε;»

Όταν πήγε ο Αγγελόπουλος με τη σύζυγό του στο ατελιέ-σπίτι του Γ. Προτότσι στο Άρμπατ, του είπαν πως δεν έχουν πολύ χρόνο. Τελικά, κάθισαν όλη τη μέρα, ξεχνώντας και το φεστιβάλ και τα ραντεβού τους. «Ήταν αξέχαστη εμπειρία για μένα. Όταν συναντάς τέτοιες προσωπικότητες, συναντάς το Χρόνο, την Ιστορία, την Αλήθεια».

Όσο για την προτομή του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είπε: «Στο πορτρέτο του ήθελα να εκφράσω τον πόνο του για το μεγάλο ερώτημα: ’Τι άλλο; Πού πάμε;’. Αλλά και ο ίδιος έκανε αυτή την ερώτηση σε μας μέσω ταινιών του. Οι ήρωες του Αγγελόπουλου ήταν οι άνθρωποι του 20ου αιώνα και δεν ξέρω αν θα έχουν το ίδιο ανθρώπινο πρόσωπο οι ήρωες των ταινιών του 21 αιώνα. Θα δείξει… Στο σημερινό κινηματογράφο, με εκατομμύρια εισπράξεις, πάει ο καταναλωτής-θεατής και δίνει χρήμα, αλλά δεν πάει ο θεατής που πονάει η ψύχη του για όλα τα αδικήματα στον κόσμο. Αυτό είναι που βασάνιζε τον Αγγελόπουλο τα τελευταία χρόνια, αυτό ήθελα να εκφράσω κι εγώ στο γλυπτό πορτρέτο».

«Όλα θα περάσουν…»

Σε ερώτημα του ΑΜΠΕ για τη σύγχρονη Ελλάδα, ο Προτότσκι σχολίασε: «Όλα θα περάσουν… Αυτό δεν έλεγε κι ο Τεό στις ταινίες του; Καταλαβαίνω πως ήταν και είναι ένας μεγάλος εκπρόσωπος του ελληνικού πολιτισμού και σε μία πολύ μικρή χώρα σαν την Ελλάδα να μην χωρούσε, ίσως γι’ αυτό βρήκε πολύ καλούς φίλους στην Ιταλία και τη Ρωσία. Στη Ρωσία είχε την αναγνώριση και βεβαίως ήθελε την αναγνώριση σε μία τέτοια μεγάλη χώρα. Χαιρόταν πολύ όταν ερχόταν εδώ. Οι αγαπημένες του πόλεις ήταν η Αγία Πετρούπολη και η Μόσχα. Ο φίλος μου, ο σκηνοθέτης Σεργκέι Νταβιτάγια, γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για τον Τεό «Σ ’αγαπώ, Theo. Αγία Πετρούπολη». Δυστυχώς, τραγικά έχασε τη ζωή του, όπως και ο Τεό».

Η Διεθνής Ακαδημία Καλοσύνης

«Έχω σκεφτεί πολλές φορές γιατί οι άνθρωποι δεν ζουν καλά. Ποιος φταίει; ο Στάλιν, ο Λένιν, η οικονομία; Ενώ η λύση είναι απλή: ο άνθρωπος ζει καλά μόνο αν κατέχει την καλοσύνη», υποστηρίζει ο γλύπτης, ο οποίος αποφάσισε να «μεταφέρει» στην αιωνιότητα τις προσωπικότητες που υπηρέτησαν τις ιδέες της καλοσύνης και της ευγνωμοσύνης. Έχει δημιουργήσει γλυπτά πορτρέτα μεγάλων ανδρών και μνημεία για εκείνους που, με τις πράξεις τους, έδωσαν «σάρκα και οστά» στην ιδέα της καλοσύνης. Μέσα σ’ αυτούς και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

ΠΗΓΗ: ΑΜΠΕ | Σοφία Προκοπίδου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Αρχείο Γ. Προτότσκι