Ότι ο πολιτιστικός χαρακτήρας της Ευρώπης εξασθενεί, είναι το γενικό συμπέρασμα νέας έρευνας του Ευρωβαρόμετρου για την πρόσβαση και τη συμμετοχή στον πολιτισμό.

Πρόκειται για την πρώτη έρευνα για τον πολιτισμό, έξι ολόκληρα χρόνια μετά το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο που πραγματοποιήθηκε με το ίδιο θέμα.

Στα γενικά συμπεράσματα του Ευρωβαρόμετρου αναφέρεται ότι

• 
  

  Μόνο το 38% συμμετείχε ενεργά σε μια πολιτιστική δραστηριότητα, όπως το τραγούδι, το χορό ή τη φωτογραφία, κατά το προηγούμενο έτος.

  
  


• 
  

  Σε ό, τι αφορά την «παθητική» συμμετοχή, ο αριθμός των Ευρωπαίων που χαρακτηρίζουν την πολιτιστική τους ζωή από δραστήρια έως πολύ δραστήρια μειώθηκε στο 18% σε σύγκριση με το 21% το 2007.

  
  


• 
  

  Η μείωση της συμμετοχής αφορά όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες πλην του κινηματογράφου, όπου το 52% των πολιτών δηλώνει ότι πήγε στον κινηματογράφο το προηγούμενο έτος (+ 1%).

  
  


• 
  

  Οι κύριοι λόγοι που προβάλλονται για τη μη συμμετοχή στα πολιτιστικά δρώμενα είναι η έλλειψη χρόνου (το 44% δίνει αυτή την εξήγηση για το ότι δεν διάβασε βιβλία), έλλειψη ενδιαφέροντος (το 50% δίνει αυτήν την εξήγηση για το ότι δεν είδε μπαλέτο, χορό ή όπερα), έλλειψη χρημάτων (το 25% δίνει αυτήν την εξήγηση για το ότι δεν πήγε σε συναυλίες), έλλειψη επιλογής (10% κατά μέσο όρο).

  
  


• 
  

  Σύμφωνα με την έρευνα, πάνω από το 50% των Ευρωπαίων χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για πολιτιστικούς σκοπούς, ενώ το ένα τρίτο από αυτούς το χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

  
  

Η Κύπρος καταγράφει τα υψηλότερα ποσοστά έλλειψης ενδιαφέροντος ως προς τις επισκέψεις σε ιστορικά μνημεία ή αρχαιολογικούς χώρους, σε δημόσιες βιβλιοθήκες, σε μουσεία ή γκαλερί, σε παραστάσεις όπερας, χορού και μπαλέτου και στον κινηματογράφο.

Υψηλά ποσοστά έλλειψης χρόνου καταγράφονται για την παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων.

Ως προς τη συχνότητα συμμετοχής σε όλες τις μορφές πολιτιστικών δρώμενων, η Κύπρος καταγράφει τα χαμηλότερα ποσοστά μαζί με την Πορτογαλία (6%), μετά την Ελλάδα (5%).

«Ο πολιτισμός είναι πηγή προσωπικής ολοκλήρωσης, δημιουργικότητας και χαράς. Μου προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι όλο και λιγότεροι πολίτες της ΕΕ συμμετέχουν σε πολιτιστικές δραστηριότητες, ως καλλιτέχνες, παραγωγοί ή θεατές. Η έρευνα δείχνει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο στηρίζουν τον πολιτισμό ώστε να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή του κοινού και να αξιοποιήσουν το πολιτιστικό δυναμικό ως κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη. Ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας πρέπει να προσαρμοστεί, ώστε να προσεγγίσει νέα ακροατήρια και να διερευνήσει νέα μοντέλα χρηματοδότησης. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να υποστηρίζει την πρόσβαση και τη συμμετοχή στον πολιτισμό, μέσω του νέου μας προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη και άλλων πηγών χρηματοδότησης της ΕΕ»,

δήλωσε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπος αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία.

Σύμφωνα με την έρευνα, η συνηθέστερη μορφή συμμετοχής στα πολιτιστικά δρώμενα στην ΕΕ είναι η παρακολούθηση ή ακρόαση πολιτιστικών προγραμμάτων στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο (το 72% παρακολούθησε ένα ραδιοτηλεοπτικό πρόγραμμα τουλάχιστον μία φορά τους προηγούμενους 12 μήνες, ποσοστό που αντιστοιχεί σε μείωση 6% από το 2007) και ακολουθεί η ανάγνωση βιβλίων (68%, μείωση 3%). Η λιγότερο προσφιλής δραστηριότητα είναι η όπερα, το μπαλέτο και ο χορός (18%, αμετάβλητο).

Σε ό, τι αφορά τη συχνότητα συμμετοχής σε όλες τις μορφές πολιτιστικών δραστηριοτήτων, από την ανάγνωση έως την επίσκεψη μουσείων, οι βόρειες χώρες συγκεντρώνουν την υψηλότερη βαθμολογία, με επικεφαλής τη Σουηδία (το 43% χαρακτηρίζει το ποσοστό συμμετοχής τους υψηλό ή πολύ υψηλό), η Δανία (36%) και οι Κάτω Χώρες (34%).

Στην άλλη άκρη της κλίμακας βρίσκεται η Ελλάδα, όπου μόνο το 5% αναφέρουν υψηλά ή πολύ υψηλά ποσοστά συμμετοχής, η Πορτογαλία και η Κύπρος 6%, η Ρουμανία και η Ουγγαρία 7%, και η Ιταλία 8%.

Επιπλέον, το 34% του πληθυσμού της ΕΕ δηλώνει ότι ποτέ ή σχεδόν ποτέ δεν συμμετείχε σε πολιτιστικές δραστηριότητες, ποσοστό που ισοδυναμεί με αύξηση 4% από το 2007. Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί σημαντικά σε ορισμένες χώρες, όπως είναι η Ουγγαρία (54%, +26%), η Ρουμανία (55%, +14%) και η Ελλάδα (63% +8%).

Για την έρευνα πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 27 000 συνεντεύξεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο αριθμός των ερωτηθέντων σε κάθε χώρα κυμάνθηκε από 500 στα μικρότερα κράτη μέλη (Μάλτα, Κύπρος και Λουξεμβούργο) έως περίπου 1 300 στο Ηνωμένο Βασίλειο και 1 500 στη Γερμανία.

Τα υψηλότερα επίπεδα ενεργού συμμετοχής καταγράφηκαν στη Δανία (το 74% συμμετείχε ενεργά σε τουλάχιστον μία πολιτιστική δραστηριότητα κατά το προηγούμενο έτος), στη Σουηδία (68%), στη Φινλανδία (63%) και στις Κάτω Χώρες (58%).

Τα χαμηλότερα επίπεδα ενεργού συμμετοχής καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (14%), στη Μάλτα (18%), στην Ιταλία (20%) και στην Ουγγαρία (21%). Μόνο το 12% των ερωτηθέντων στην ΕΕ συμμετείχαν σε φωτογραφικές δραστηριότητες ή σε γύρισμα ταινίας, σε σύγκριση με 27% της προηγούμενης έρευνας, ενώ το 13% δήλωσε ότι χόρεψε (19% στην προηγούμενη έρευνα) και το 11% τραγούδησε (15% το 2007).

Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την πρόσβαση και τη συμμετοχή στον πολιτισμό δημοσιεύεται με την ευκαιρία του ευρωπαϊκού φόρουμ για τον πολιτισμό, στο Palais des Beaux Arts, στις Βρυξέλλες.

Στο φόρουμ (4-6 Νοεμβρίου) συμμετέχουν 1200 άτομα με δράση στον τομέα του πολιτισμού και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Μεταξύ των βασικών ομιλητών περιλαμβάνονται: ο κ. José Manuel Barroso, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπος για την Εκπαίδευση, τον Πολιτισμό και την Πολυγλωσσία, ο κ. Šarūnas Birutis, Λιθουανός Υπουργός Πολιτισμού και ο κ. Tomáš Sedláček, συγγραφέας του έργου «Economics of Good and Evil».

Το φόρουμ πραγματοποιείται στις παραμονές της έγκρισης της Δημιουργικής Ευρώπης, του νέου προγράμματος της ΕΕ για την υποστήριξη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα.

ΠΑΡΑΘΥΡΟ | ΠΟΛΙΤΗΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Έργο του street artist Banksy στη Νέα Υόρκη.