Εκ πρώτης όψεως, είναι ένα γοητευτικό μικρό κουτί, στο σχήμα ενός βιβλίου. Ωστόσο πρόκειται για τη λειψανοθήκη του Αγίου Μάμαντα, που κλάπηκε από τον αφιερωμένο στον άγιο Ναό της Μόρφου, μετά την τουρκική εισβολή του 1974.

Σήμερα, το κειμήλιο επαναπατρίζεται μετά τον εντοπισμό του από την ιστορικό τέχνης Μαρία Παφίτη, σε δημοπρασία στη Γερμανία.

Η λειψανοθήκη περιλαμβανόταν στον κατάλογο δημοπρασίας με «Σημαντικές Ρωσικές και Ελληνικές Εικόνες» του Οίκου Δημοπρασιών Hargesheimer στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας. Η δημοπρασία της 12ης Απριλίου 2019 προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών επίδοξων αγοραστών του κυπριακού κειμηλίου από τον διεθνή χώρο.

Ωστόσο η ιστορικός της βυζαντινής τέχνης Μαρία Παφίτη, εντοπίζοντάς το, παρενέβη και το κειμήλιο αποσύρθηκε την υστάτη από τη δημοπρασία. Για την ακρίβεια, ήδη στη διάρκεια της δημοπρασίας, προς απογοήτευση πολλών ενδιαφερομένων.



Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του Οίκου Δημοπρασιών Hargesheimer, η ταυτοποίηση της λειψανοθήκης έγινε μέσα από μια δημοσιευμένη λεπτομερή περιγραφή της λειψανοθήκης, που χρονολογείται στα 1912 ενώ υπήρξαν και ζωντανές μαρτυρίες ότι το εν λόγω κειμήλιο ανήκει στην εκκλησία του Αγίου Μάμαντα στην κατεχόμενη Μόρφου.

Η λειψανοθήκη περιλαμβάνεται στα εκατοντάδες έργα βυζαντινής τέχνης που κλάπηκαν όταν εκκλησίες και μοναστήρια στα κατεχόμενα λεηλατήθηκαν. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτά τα έργα πωλήθηκαν στο διεθνές, παράνομο εμπόριο έργων τέχνης.

Ο αγοραστής της λειψανοθήκης στη Βόρεια Γερμανία απεβίωσε και η κληρονόμος του δεν ήταν σε θέση να εντοπίσει την ιστορική διαδρομή του κειμηλίου καθώς δεν βρέθηκαν σχετικά έγγραφα.

Η λειψανοθήκη επιστρέφεται στον νόμιμο ιδιοκτήτη της, τη Μητρόπολη Μόρφου, χάρη στους διευθυντές του Οίκου Δημοπρασιών Hargesheimer, Σουζάν και Φρανκ Χάργκεσχαϊμερ, που αποφάσισαν να αγοράσουν οι ίδιοι το κειμήλιο και να το δωρίσουν στη Μητρόπολη.

«Ελπίζουμε ότι σύντομα η λειψανοθήκη θα επιστραφεί στον φυσικό της χώρο, το 18ου αιώνα μοναστήρι του Αγίου Μάμαντα στη Μόρφου, που είναι διακοσμημένο με καμάρες και είναι χτισμένο πάνω από τον τάφο του αγίου», αναφέρεται στο δελτίο που εξέδωσε στις 6 Μαΐου ο Οίκος Δημοπρασιών.

Η επίσημη τελετή παράδοσης του κειμηλίου θα πραγματοποιηθεί στις 14 Μαΐου 2019 στον χώρο του Οίκου Δημοπρασιών Hargesheimer στο Ντίσελντορφ. Εκεί θα βρεθεί ο Αρχιμανδρίτης Φώτιος Ιωακείμ για να παραλάβει τη λειψανοθήκη εκ μέρους του Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτου. Παρούσα στην τελετή, η οποία θα είναι ανοιχτή στο κοινό, θα είναι και η Μαρία Παφίτη αλλά και εκπρόσωποι του Τμήματος Αρχαιοτήτων και της Πρεσβείας της Κύπρου στη Γερμανία.