Θερμά συγχαρητήρια στην Κύπρια εικαστικό Χάρις Επαμεινώνδα εκφράζει σε σημερινή ανακοίνωσή του το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, για τη βράβευσή της με τον Αργυρό Λέοντα Υποσχόμενου Νεαρού Καλλιτέχνη στην 58η Μπιενάλε Βενετίας.

«Το βραβείο αυτό αποτελεί μια από τις κορυφαίες διακρίσεις στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης και είναι το επιστέγασμα μιας αξιοσημείωτης επαγγελματικής πορείας της εικαστικού στον διεθνή χώρο κατά τα τελευταία 15 περίπου χρόνια», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου.

Σύμφωνα με το σκεπτικό βράβευσης της Χάρις Επαμεινώνδα από τη Διεθνή Κριτική Επιτροπή της Μπιενάλε, ο Αργυρός Λέοντας απονέμεται στην καλλιτέχνη «για τους προσεκτικά κατασκευασμένους αστερισμούς εικόνων, αντικειμένων, κειμένων, μορφών και χρωμάτων που είναι χτισμένα από αποσπασματικές μνήμες, ιστορίες και φανταστικούς συνειρμούς, και για τον τρόπο που το έργο της συμπυκνώνει το προσωπικό και το ιστορικό σε ένα ισχυρό και συνάμα ελεύθερο πλέγμα πολλαπλών ερμηνειών». 

Η Χάρις Επαμεινώνδα συμμετέχει στις κύριες εκθέσεις της Μπιενάλε μετά από πρόσκληση του Ralph Rugoff. Ο αμερικανικής καταγωγής επιμελητής και μακροχρόνιος διευθυντής της Hayward Gallery στο Λονδίνο, επέλεξε ένα σχετικά μικρό αριθμό καλλιτεχνών και καλλιτεχνικών ομάδων (79), παρουσιάζοντας ταυτόχρονα έργα τους και στους δύο επίσημους χώρους της Μπιενάλε, υπό τους αντίστοιχους τίτλους Proposition A και Proposition B.

Στις παράλληλες αυτές εκθέσεις, η Επαμεινώνδα συμμετείχε με δύο έργα, μια εγκατάσταση με τίτλο VOL. XXVII (2019) στο Arsenale και το 30λεπτο ψηφιακό βίντεο Chimera (2019) στο Giardini.



Η εγκατάσταση VOL. XXVII που παρουσιάζεται στο Arsenale είναι μια χωρική σύνθεση αποτελούμενη από αντικείμενα-ευρήματα ή πρόσφατα κατασκευασμένα στοιχεία. Η Επαμεινώνδα εργάζεται με υπάρχοντα υλικά όπως γλυπτά, κεραμικά και σελίδες παλιών βιβλίων, καθώς και με παραδοσιακές τεχνικές όπως η επιμετάλλωση, το λακάρισμα ή η ζωγραφική trompe l'oeil (εικόνες οφθαλμαπάτης), την οποία συχνά συνδυάζει ώστε να κατασκευάσει προσεκτικά τις χαρακτηριστικές εγκαταστάσεις της. Αυτά τα αντικείμενα, μπλεγμένα σε ένα ιστό ιστορικών και προσωπικών νοημάτων, ασκούν εγγενώς την ενέργειά τους, ενώ κάμπτονται απαλά μεταλλασσόμενα σε κάτι διαφορετικό, καθώς εγκαθίστανται μέσα στο έργο. Η καλλιτέχνης επιλέγει τα αντικείμενά της με κριτήριο τις αναλλοίωτες βιωματικές τους ιδιότητες, οι οποίες τα κάνουν να λάμπουν και να γίνονται ορατά, ανοίγοντας ένα χώρο για πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες (μετάφραση, κείμενο Biennale Arte 2019).

To βίντεο Chimera που παρουσιάζεται στο Giardini λαμβάνει τον τίτλο του από τη «Χίμαιρα» το μυθικό θηλυκό τέρας της ελληνικής μυθολογίας με κεφάλι λιονταριού, σώμα κατσίκας και ουρά φιδιού, που αναπνέει φωτιά. Μέσω ενός διαλογισμού γύρω από το χρόνο, τον τόπο και τη μνήμη, το έργο αποτελεί ένα πειραματικό οπτικοακουστικό ταξίδι. Ακολουθώντας τις ακτίνες του ήλιου και ιχνηλατώντας τις σκιές του, η ταινία λειτουργεί ως ένας οπτικός αντικατοπτρισμός. Λαμβάνει ως σημείο εκκίνησης τα πλάνα μιας Super 8 ταινίας που η καλλιτέχνης γύρισε μέσα και γύρω από την έρημο της Καλιφόρνιας πριν από αρκετά χρόνια, τα περισσότερα από τα οποία καταστράφηκαν κατά τη διαδικασία εμφάνισης. Χρησιμοποιώντας το υλικό που επεβίωσε, μαζί με άλλα πλάνα που λήφθηκαν σε διάφορα ταξίδια, το βίντεο αιωρείται ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, τη φύση και τον πολιτισμό, το φως και το σκοτάδι. Η Επαμεινώνδα συνεργάστηκε με την καλλιτέχνη ήχου Kelly Jayne Jones για να δημιουργήσει την ατμοσφαιρική μουσική υπόκρουση του έργου (μετάφραση, κείμενο Biennale Arte 2019).

Η Χάρις Επαμεινώνδα (γ. 1980, Λευκωσία) ζει και εργάζεται στο Βερολίνο και την Κύπρο.
Έχει παρουσιάσει ατομικές εκθέσεις σε πολυάριθμα μουσεία και κέντρα τέχνης, συμπεριλαμβανομένων των Aspen Art Museum, Colorado (2017), Kunsthaus Zürich, Switzerland (2013), Point Centre for Contemporary Art, Nicosia (2013), Museum of Modern Art, New York (2011), Schirn Kunsthalle, Frankfurt (2011), Tate Modern, London (2010) και Malmö Konsthall (2009). Άλλες επιλεγμένες συμμετοχές της περιλαμβάνουν εκθέσεις στο Martin Gropius Bau, Berlin (2019), Hammer Museum, Los Angeles (2018), Jewish Museum, New York (2017), Fondazione Prada, Milan (2016), National Gallery of Prague (2015), Hamburger Bahnhof, Berlin (2013), CCA Wattis Institute for Contemporary Arts, San Francisco (2013), Museo Tamayo Arte Contemporaneo, Mexico (2013), Kunsthalle Lissabon (2012), Contemporary Art Museum St. Louis (2010) και New Museum, New York (2010).

Η Επαμεινώνδα είχε εκπροσωπήσει την Κύπρο στην 52η Μπιενάλε Bενετίας (2007), μαζί με τον Mustafa Hulusi και συμμετείχε στην dOCUMENTA(13), Kassel (2012), την 9η Μπιενάλε της Sharjah, UAE (2009) και την 5η Μπιενάλε του Βερολίνου (2008). Από το 2007 συμμετέχει με τον Daniel Gustav Cramer σε ένα κοινό project με τίτλο 'The Infinite Library'.

Τη Διεθνή Κριτική Επιτροπή της 58ης Μπιενάλε Βενετίας αποτέλεσαν οι Stephanie Rosenthal (Πρόεδρος, Γερμανία), Defne Ayas (Τουρκία/Ολλανδία), Cristiana Collu (Ιταλία), Sunjung Kim (Κορέα), και Hamza Walker (ΗΠΑ).

Η 58η Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας θα διαρκέσει μέχρι τις 24 Νοεμβρίου 2019.