Βρέθηκε, λέει, ανιχνευτής ταυτότητας! Δεν πρόκειται για τον γνωστό «ορό της αλήθειας», ούτε για κάποια άλλου είδους ανάλυση, όπως, ας πούμε, είναι το DNA για ταυτοποίηση με βάση τα οστά. Είναι μια νέα επιστημονική μέθοδος, η οποία λειτουργεί ως καθρέφτης της ψυχής! Ο ανιχνευτής διεισδύει μες από τα μάτια και κοιτάζει βαθιά μέσα μας. Καθότι βέβαια διεθνής μέθοδος, δεν καταγράφει εθνικά και θρησκευτικά δεδομένα, παρά μόνο ανθρώπινα χαρακτηριστικά και παράγοντες που τα καθορίζουν.

Όταν εφαρμόστηκε στην Κύπρο –και προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι πιο αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού– οι ειδικοί ξεκίνησαν από τις πολύ μικρές ηλικίες. Κοίταζαν στα μάτια παιδάκια του νηπιαγωγείου, του δημοτικού και των πρώτων τάξεων του γυμνασίου. Η γενική σχεδόν ένδειξη ήταν «αθωότητα». Σπάνια καταγράφηκε και ο χαρακτηρισμός «πονηριά».

Στους εφήβους και τους νέους –μαθητές λυκείου, φοιτητές– οι ενδείξεις δεν είχαν σαφήνεια. Το μηχάνημα κατέγραφε ερωτηματικά ή και τον όρο «αποπροσανατόλιστος».

Στη μεγάλη, παραγωγική λεγόμενη μάζα του πληθυσμού (επιχειρηματίες της γης, στελέχη του χρηματοπιστωτικού τομέα, δικηγόρους) μα και πολιτικούς και άλλους, καταγράφηκε σε κάποιο ποσοστό η λέξη «επιτυχία». Μα, πολύ περισσότερο, η λέξη «χρήμα». Εκεί, παρουσιάστηκε και το πρόβλημα. Όχι αναφορικά με το υψηλό ποσοστό αυτού του όρου –εν πολλοίς αναμενόμενου, άλλωστε– αλλά με την επανάληψή του: «Χρήμα - χρήμα - χρήμα». Το μηχάνημα δεν συνήθιζε κάτι τέτοια. Δεν ήταν ρυθμισμένο να συνοδεύει κάτι με ανάλογη έμφαση. Γι’ αυτό και οι ειδικοί το έστειλαν για επιδιόρθωση. Μα ό,τι και να ’καναν, ο ανιχνευτής είχε κολλήσει: «Χρήμα - χρήμα - χρήμα». Σε νέα, μάλιστα, αναθεωρημένη έρευνα στο ίδιο κομμάτι του πληθυσμού, έδινε πια και την ένδειξη «διαφθορά».

Τέλος πάντων, είπαν να προχωρήσουν και στους συνταξιούχους. Εδώ, ο ανιχνευτής κατέγραφε σ’ ένα μεγάλο ποσοστό, μιαν οριζόντια γραμμή, ενδεικτική προφανώς της αδράνειας αυτής της ηλικιακής ομάδας. Μόνο σε κάποιες περιπτώσεις κατέγραφε τον όρο «ενεργός».

Η έρευνα ολοκληρώθηκε μ’ ένα πολύ μικρό δείγμα πληθυσμού. Άλλωστε, μανάδες αγνοουμένων δεν ζούσαν πια παρά μόνο ελάχιστες, κι αυτές γύρω στα ενενήντα τους χρόνια. Μόλις λοιπόν ο ανιχνευτής κοίταξε στα μάτια της πρώτης γριάς-μάνας κατέγραψε: «Πόνος - πόνος», «Μάνα της Κύπρου», «This is Cyprus».

Του Κώστα Λυμπουρή, συγγραφέα