Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 2 Δεκεμβρίου στον Πολυχώρο Εκδόσεων Εν Τύποις, η παρουσίαση έκδοσης καθώς και τα εγκαίνια έκθεσης υδατογραφιών και σχεδίων του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου.

Ο γνωστός για την ευαισθησία και αγάπη του για το περιβάλλον και τον πολιτισμό του τόπου μας, αρχιτέκτονας Ανδρέας Φιλίππου πραγματεύεται την εγκατάλειψη και φθορά του Κυπριακού τοπίου, που σταδιακά σβήνει και χάνεται μέσα στον χρόνο και παραδίδει στο κοινό τη νέα δίγλωσση έκδοση με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο που συνοδεύεται από υδατογραφίες και σχέδια του ιδίου.

Το νέο βιβλίο του Ανδρέα Φιλίππου είναι ένας ύμνος για τους λαϊκούς τεχνίτες και πρωτομάστορες της Κύπρου που δημιούργησαν τον πλούτο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και λαϊκής τέχνης του τόπου μας με τα τίμια χέρια τους και το εφευρετικό μυαλό τους, χρησιμοποιώντας πάντοτε τοπικά υλικά.

Η πολύ υψηλού επιπέδου έκδοση περιλαμβάνει 341 σκίτσα, υδατογραφίες και σχέδια με μολύβι, μελάνι και χρωματιστά μολύβια και καλύπτει 6 θεματικές ενότητες.

Το βιβλίο αποτελεί μέρος μιας τριλογίας, καθώς τα δύο βιβλία που προηγήθηκαν, ένα το 2006 και το άλλο το 2013, είχαν ως αντικείμενό τους αριστουργήματα Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής.

Η έκδοση έγινε πραγματικότητα με τη συνεργασία του συγγραφέα-δημιουργού, του επιμελητή-συντονιστή Νικηφόρου Ορφανού και της σχεδιάστριας Βούλας Κοκκίνου, των Εκδόσεων Εν Τύποις.









Όπως ανέφερε ο Δρ Σάββας Θ. Κόκκινος την μέρα της παρουσίασης, "Με τον τίτλο Η εγκατάλειψη και φθορά του κυπριακού τοπίου, που εκφράζει επάξια το περιεχόμενο της έκδοσης αυτής, ο Φιλίππου θέλησε να περάσει το μήνυμα ότι ο πολιτιστικός πλούτος του τόπου διατρέχει κίνδυνο, από την ανθρώπινη αμέλεια και αδιαφορία στις ελεύθερες περιοχές και την εχθρική στάση των Τούρκων προς τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό στα κατεχόμενα."

"Εκκλησίες, νερόμυλοι, ελιόμυλοι, βρύσες, γεφύρια, ξερολιθιές - σταύλοι, καλυβόσπιτα (στεγάδια) και δόμες, φούρνοι, καμίνια, πόρτες και ξωπόρτια, αποτελούν λαϊκά μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυπρίων. Είναι κατασκευές που κάποτε κρατούσαν ζωντανή την ύπαιθρο, διευκολύνοντας τη ζωή των ανθρώπων της. Είναι έργα εμποτισμένα με αγάπη και φτιαγμένα με την αφοσίωση του λαϊκού τεχνίτη, στον οποίο ο Φιλίππου αφιερώνει και το παρόν βιβλίο-λεύκωμα."

"Ιδιαίτερης αξίας και σημασίας είναι η αποτύπωση, που παίρνει διάσταση καταγραφής των υπό κατοχήν αρχιτεκτονιμάτων, τα οποία στερούνται οι εκδιωχθέντες Έλληνες δημιουργοί τους, ενώ ταυτόχρονα βρίσκονται είτε σε συνεχή απειλή εξαφάνισης, είτε κατεδαφίστηκαν ήδη, είτε τα οικειοποιήθηκαν οι Τούρκοι κατακτητές, μετατρέποντας τη χρήση τους. Από την πρώτη του επαφή με τις υδατογραφίες και τα σκίτσα, ο θεατής αντιλαμβάνεται αμέσως πως ο φυσιολάτρης δημιουργός τους, όταν σχεδιάζει τα παραδοσιακά κτίσματα, δεν τα απομονώνει από το φυσικό τους περιβάλλον, αντίθετα τα εντάσσει μέσα σε αυτό, όπως είναι και στην πραγματικότητα. Για την πειστική τους απόδοση, προσπαθούσε να δημιουργεί χρωματισμούς όσο γινόταν πιο κοντά στους πραγματικούς και να αποτυπώνει με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια το φως, τις σκιές και γενικά κάθε λεπτομέρεια του κυπριακού τοπίου. Επίσης, μεριμνούσε έτσι ώστε οι διαστάσεις και οι γραμμές να συμφωνούν με την κλίμακα του έργου και να παραπέμπουν στις πραγματικές."

"Λάτρης του κυπριακού τοπίου και φύλακας της παράδοσης, ο Ανδρέας Φιλίππου έγινε φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση. Τα έργα του, εικαστικά και αρχιτεκτονικά, θα σηματοδοτούν την ενιαία πολιτισμική πορεία ενός λαού και θα φωταγωγούν τη φυσιολογική πορεία κι εξέλιξή του."







Όπως ανέφερε και η κ. Μαρία Ιακώβου στον χαιρετισμό της (η οποία προλόγισε και το λεύκωμα): "Όλα τα έργα μαζί φτιάχνουν το χάρτη της μνήμης της αδιαίρετης Κύπρου, και –ας μην το αρνιόμαστε– της οικογενειακής ιστορίας του καθενός μας πριν από δυο-τρεις γενιές. Οι νερόμυλοι και τα γεφύρια, το σπίτι και το ξωπόρτι, η δόμη και το πηγάδι, η βρύση και ο φούρνος, προσδίδουν χειροπιαστή οντότητα στα προγονικά μας δικαιώματα πάνω στη γη της Κύπρου – ολόκληρης της Κύπρου."

Ο ίδιος ο αρχιτέκτονας ανέφερε μεταξύ άλλων: "Αισθάνομαι ευτυχής διότι αποτυπώνοντας όλον αυτόν τον πλούτο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και λαϊκής τέχνης της Κύπρου, έχω διδαχθεί πολλά και προσπάθησα να διασώσω με τα σχέδιά μου πολλά σημαντικά τοπία και στοιχεία. Στοιχεία και χαρακτηριστικά αυτού του μοναδικού θησαυρού που σβήνει και χάνεται μέσα στον χρόνο, βρίσκονται σε εγκατάλειψη και τη φθορά και απειλείται από καταστροφή και εξαφάνιση. Οι άνθρωποι στην προσπάθεια τους να καλυτερεύσουν τη ζωή τους, ακολουθώντας την τεχνολογική πρόοδο, δεν μερίμνησαν παράλληλα για την προστασία και συντήρηση όλης αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, που θα έπρεπε να γίνει σεβαστή και να συνυπάρχει με τις σύγχρονες κατασκευές που θα τις αντικαθιστούσε. Αφέθηκαν στην εγκατάλειψη και στη φθορά και παρέμειναν ως αιωρούμενα γλυπτά μέσα στη φύση ή έσμιξαν  και έγιναν ένα με την άγρια βλάστηση που αναπτύχθηκε γύρω τους."

"Ανάμεσα στις θεματικές ενότητες που καλύπτει η παρούσα έκδοση, κυρίαρχη θέση καταλαμβάνουν οι νερόμυλοι, τα γεφύρια και οι ξερολιθιές ή δομές. Οι νερόμυλοι είναι ογκώδεις κατασκευές και έχουν μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και αποτελούσαν ύψιστη αναγκαιότητα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Τα γεφύρια διευκόλυναν την μετακίνηση του κόσμου και έχουν μεγάλο οπτικό ενδιαφέρον, ενώ οι ξερολιθιές είχαν πρακτική αξία για τις καλλιέργειες των ορεινών περιοχών."

"Η παρούσα έκδοση αποτελεί ελάχιστη ένδειξη αναγνώρισης και σεβασμού προς τους λαϊκούς τεχνίτες και πρωτομάστορες της υπαίθρου (όπως υπήρξε και ο αείμνηστος πατέρας μου που με ενέπνευσε), οι οποίοι χωρίς επιστημονική κατάρτιση αλλά με την απλή και ανόθευτη σοφία τους, χρησιμοποίησαν τα τίμια χέρια τους και το εφευρετικό τους μυαλό για να δημιουργήσουν με τα υλικά που έπαιρναν από την περιοχή όπου ζούσαν, όλον αυτόν τον πλούτο της πολιτιστικής κληρονομιάς, που μας άφησαν ως παρακαταθήκη."







ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Ο Ανδρέας Φιλίππου γεννήθηκε στη Γαλάτα Σολέας, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια.

Μετά την αποφοίτησή του από το δημοτικό σχολείο, φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και στη συνέχεια σπούδασε αρχιτεκτονική στο Λονδίνο. Ακολούθως εργάστηκε ως αρχιτέκτονας εκεί για ένα χρονικό διάστημα και το 1960 επέστρεψε στην Κύπρο. Την ίδια χρονιά μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, ίδρυσαν το Αρχιτεκτονικό Γραφείο Ι&Α ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ-ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ, στο οποίο εξακολουθεί να εργάζεται μέχρι και σήμερα, συμβάλλοντας με την πολύτιμη και μακρόχρονη εμπειρία του.

Η επαγγελματική πορεία του Ανδρέα Φιλίππου έχει αναγνωριστέι διεθνώς και το όνομά του είναι συνδεδεμένο με ένα μεγάλο αριθμό εμβληματικών έργων, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αρχιτεκτονικής δημιουργίας.

Εκτός από την τεράστια αρχιτεκτονική του πείρα, υπηρέτησε ως πρόεδρος των Ραδιοτηλεοπτικών Σταθμών ΡΙΚ και ΛΟΓΟΣ και ως μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τράπεζας Κύπρου και του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ'.

Ασχολήθηκε για μισό αιώνα με την υδατογραφία και το σχέδιο, αποτυπώνοντας κυρίως τον αρχιτεκτονικό πλούτο της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, θεωρώντας την ενασχόληση αυτή ως προέκταση της αρχιτεκτόνικής του ιδιότητας.

Έργα του ιδίου: Βυζαντινή Αρχιτεκτονική στα βουνά του Τροόδους (Λευκωσία 2006), Η Βυζαντινή Αρχιτεκτονική της Κύπρου (Λευκωσία 2013).

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

«Η εγκατάλειψη και η φθορά του κυπριακού τοπίου» - του αρχιτέκτονα Ανδρέα Φιλίππου

448 σελίδες, εκτυπωμένες σε ποιοτικό χαρτί/ σκληρόδετο, διαστάσεις 23.5 Χ 28 ΕΚ.

Αποτελείται από 6 θεματικές ενότητες που καλύπτουν τοπία (σπίτια, γειτονιές, γειτονιές, φούρνους κτλ), στεγάδια, πόρτες/ξωπόρτια, ξερολιθιές (δομές), γεφύρια και νερόμυλους.

Περιλαμβάνει:

• 341 υδατογραφίες και σχέδια για τα πιο πάνω


• χάρτη με τους κύριους ποταμούς της Κύπρου


• ιστορικούς χάρτες και χάρτες νερόμυλων 3 περιοχών


• γλωσσάρι με τεχνικούς όρους και ευρετήρια γεφυριών/νερόμυλων

Εκτύπωση: Τυπογραφεία Χρ. Νικολάου και Υιοί Λτδ

Σχεδιασμός και καλλιτεχνική επιμέλεια: Βούλα Κοκκίνου, Εκδόσεις Εν Τύποις.

Συντονισμός και γενική επιμέλεια: Νίκος Ορφανός