Hook

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 3.7.2018

Γράφει η Έλενα Πάρπα

Έχω την ανάγκη να μετατρέψω αυτό το κείμενο σε ένα τραγούδι ραπ. Να γράψω για την τέχνη με έναν τρόπο ρυθμικό, με παλμό.

Οι λέξεις μπορούν να δημιουργήσουν ρυθμό. Υπάρχουν μέρες που πέφτουν στη σελίδα στη σωστή σειρά τη σωστή στιγμή, όπως ακριβώς τα δάκτυλα ενός δεξιοτέχνη εκτελεστή κρουστών στα τύμπανα. Ρέουν, και μαζί μ’ αυτές το νόημα προκύπτειαβίαστα, με ακρίβειακαι ρυθμό.

Ο ρυθμός είναι ενέργεια, χρονικά κατανεμημένη και κανονικοποιημένη. Ενυπάρχει στα πάντα: στην τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο, στην κυκλική εναλλαγή των εποχών, στους στίχους ενός τραγουδιού ραπ. Υπάρχει επίσης στα έργα τέχνης. Προκειμένου να ακολουθήσω τη ροή τους, χρησιμοποιώ λέξεις. Αυτός είναι ο τρόπος μουνα σχετίζομαι, να συνδέομαι.

Διερωτώμαι κάποτε εάν οι λέξεις αποτελούν ισχυρούς μεγεθυντικούς φακούς, που μας επιτρέπουν να διεισδύσουμε στην ουσία των πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων των έργων τέχνης και των ιδεών που αυτά φέρουν. Πιστεύω ότι είναι. Όπως πιστεύω ότι ο ρυθμός θα έπρεπε να υπάρχει σε οτιδήποτε κάνουμε (στην ανάγνωση και στη γραφή, στην εργασία και στο παιχνίδι, στην άσκηση και στην παραγωγή τέχνης). Θα υποστήριζα ευχαρίστως οποιαδήποτε εκστρατεία απαγόρευε τα σταφύλια τον χειμώνα ή την υποχρεωτική χρήση κανόνων στη συγγραφή κειμένων για την τέχνη. Και τα δύο αποτελούν πρακτικές, με εμφανείς επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του ρυθμού των οικοσυστημάτων όπου ζούμε και εργαζόμαστε. Συντείνουν στην απώλεια του συν-χρονισμού. Οι σωστά αναπτυγμένες, άριστα δομημένες παράγραφοι δεν είναι οι μοναδικές πηγές νοήματος – αντίστοιχα, τα σταφύλια δεν αποτελούν τη μοναδική πηγή Βιταμίνης Γ’ τον χειμώνα. Δοκιμάστε τα πορτοκάλια. Δοκιμάστε να ραπάρετε. Η πρώτη συμβουλή που πιθανότατα θα λάβετε για να γράψετε έναν πετυχημένο στίχο, ένα καλό hook, είναι να αφήσετε κατά μέρος κάθε καταναγκασμόγια νόημα. Επιτρέψτε, απλώς,στις λέξεις να ρέουν. Και κάντε το με την καρδιά σας (ή καθόλου).

Αλήθεια, πότε ήταν η τελευταία φορά που σας έδωσε κανείς μια τέτοια συμβουλή;

Η τέχνη μπορεί να είναι υπερβολικά σοβαρή. Μπορεί, ωστόσο, να ανακαλεί τον ρυθμό ή να ακτινοβολεί την ενέργεια με την οποία συλλήφθηκε και δημιουργήθηκε. Οι σχολές Καλών Τεχνών είναι νευραλγικά σημεία για να βιώσει κανείς μια τέτοια ευφορία δημιουργικότητας, καθώς παραμένουν χώροι συμβουλών για πράγματα που δεν μπορούν να μετρηθούν ή να ποσοτικοποιηθούν. Για αυτό θα έπρεπε, αν σας δοθεί ποτέ η ευκαιρία, να επισκεφθείτε τα στούντιο του Τμήματος Καλών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Τα δωμάτια βρίθουν αντικειμένων που παραμένουν ζωντανά να πάλλονται με πειραματική διάθεση. Η έρευνα της Ελευθερίας Ξενοφώντος για τις ιδιότητες του φωτός αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τίποτε πέρα από μια καθαρή, ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, το φως είναι παροδικό, φευγαλέο. Η Ελευθερία ενδιαφέρεται να καταγράψει την παρουσία του φωτός. Στη σειρά φωτογραφιών της, όπως και στις εγκαταστάσεις με φως που δημιουργεί, μας προτρέπει να συλλογιστούμε τον όγκο του φωτός. Αυτό που κάνει συνδιαλέγεται με ενδιαφέροντα τρόπο με τη δουλειά της Μαρίας Στυλιανού. Η Μαρία μεταφράζει το φως σε κίνηση, χρώμα και ήχο σε ένα βίντεο, στο οποίο οι θεατές καλούνται να βυθιστούν σε μια προσεκτικά χορογραφημένη κινούμενη εικόνα φωτο-εφέ.

Ελευθερία Ξενοφώντος

Μαρία Στυλιανού

Πρωτοείδα τα έργα των φοιτητών εν τη γενέσει τους. Το ημιτελές και πρώιμο της δουλειάς τους επιβεβαίωνε τις άπειρες δυνατότητες που ενυπάρχουν στα έργα προτού λάβουν την τελική τους μορφή. Αυτό αναλογίστηκα αντικρίζοντας τα κομμάτια του Δημήτρη Μαριολόπουλου. Ο Δημήτρης συλλέγει αλλόκοτα αντικείμενα κάθε είδους, τεχνητά και φυσικά, από τις περιπλανήσεις του στην πόλη. Στην πράξη αυτή–της διάσωσης, από τη λήθη, αντικειμένων που έχουν απορριφθεί– ενυπάρχει μια ποιητική διάσταση. Πώς, όμως, να τους δώσει πίσω κανείς μια θέση στον κόσμο; Σε ένα ράφι, ένα συρτάρι, έναν πλίνθο ή μία βιτρίνα; Με κάθε χειρονομία, το νόημα εγγράφεται σε διαφορετικό σημείο.

Δημήτρης Μαριολόπουλος

Και η Χριστοφία Χριστοφή συλλέγει: όχι όμως αντικείμενα, αλλά ιστορίες. Προκύπτουν από τις συνομιλίες της με μία ομάδα ηλικιωμένων, που ζουν (όπως και η ίδια) σε ένα χωριό στην Πάφο. Προκειμένου να μοιραστεί τις αναμνήσεις τους, τις επεξεργάζεται και τις προβάλλει σε τοίχο, όπου εκτίθενται επίσης σχέδια των συνομιλητών της, που έχει φιλοτεχνήσει. Οι λέξεις σε έναν τοίχο είναι δήλωση και σχόλιο διαμαρτυρίας, όμως στο δωμάτιο όπου προβάλλονται τα έργα της Χριστοφίας μοιάζουν με ένα μωσαϊκό από τρεμοπαίζουσες αναπαραστάσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να χαθούν πίσω στις ρωγμές της μνήμης. Πώς να τις συγκρατήσει κανείς;

Χριστοφία Χριστοφή

Αυτό το ερώτημα διαισθάνομαι στο κομμάτι της Özcan Kahvecioğlu. Όπως ο Δημήτρης και η Χριστοφία, έτσι και η Özcan είναι συλλέκτρια. Η συλλογή της, ωστόσο, αποτελείται από πέτρες που μαζεύει από την ακροθαλασσιά. Μία από αυτές ξεχωρίζει. Τη βρήκε, παιδί, στην αγαπημένη της παραλία και αποφάσισε να την ανακατασκευάσει. Μετέτρεψε αρκετές πέτρες και άλλες χρωστικές ουσίες σε σκόνη, ανακάτεψε το μείγμα με κερί και δημιούργησε μία ρεπλίκα. Υπάρχει μια αναλογία ανάμεσα στον μηχανισμό της μνήμης και σε αυτή την προσπάθεια για πιστή αναπαράσταση. Απο-συναρμολογούμε προσωπικές εμπειρίες, για να τις συναρμολογήσουμε επιλεκτικά, σε κατοπινό στάδιο, ως αναμνήσεις. Η πέτρα της Özcan μοιάζει με πιστό αντίγραφο της αυθεντικής – είναι όμως; Αν κοιτάξετε πώς είναι φτιαγμένη, θα διαπιστώσετε την εξαπάτηση κατά την κατασκευή της. Η εξαπάτηση είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο θυμόμαστε. Μπορούμε, στ’ αλήθεια, να εμπιστευτούμε την ακρίβεια των αναμνήσεων που αναμοχλεύουμε;

Özcan Kahvecioğlu

Στα στούντιο, η Özcan δουλεύει δίπλα από τον Σάββα Γερολεμίδη, έναν ζωγράφο που εξερευνά τη φιγούρα, ο οποίος επιδιώκει να ενσωματώσει στοιχεία περφόρμανς στην πρακτική του. Για παράδειγμα, η πρόσφατη σειρά από μονόχρωμα ζωγραφικά του έργα συνδέεται με την περφόρμανς Dirt(2017), κατά την οποία σώματα αλληλεπικαλύπτονταν, δημιουργώντας διαφορετικές συνθέσεις. Όμως η δουλειά του δεν χαρακτηρίζεται μόνο από μια απλή διερεύνηση διαφορετικών μέσων. Στα ζωγραφικά του έργα μπορεί κανείς να διακρίνει μία διερώτηση ως προς την παράδοση του ανακλινόμενου γυμνού. Την επαναπροσεγγίζει, υπό το φως της σχέσης που έχουμε σήμερα με το σώμα μας. Στα εν λόγω έργα εντοπίζεται μία αισθησιακή πλην σκληρή πτυχή, στον τρόπο με τον οποίο οι γυμνές φιγούρες στοιβάζονται στα κρεβάτια, λες και αποτελούν δείγματα σε ανατομικό τραπέζι.

Σάββας Γερολεμίδης

Η ‘ανατομία’ είναι μια καλή λέξη για να περιγράψει κανείς τη μέθοδο εργασίας της Αλεξίας Άνθιμου, όπως και o‘κατακερματισμός’ ή η ‘μετάβαση’. Τα πορτρέτα της ξεκίνησαν ως σχέδια, συνέχισαν ως ψηφιακές εκτυπώσεις για να καταλήξουν ως ζωγραφική με λάδι σε καμβά. Σε αυτήν τη διαδικασία της μεταφοράς των εντυπώσεων από το ένα μέσο στο επόμενο–από το χαρτί στο ψηφιακό πινέλο κι έπειτα στο λάδι–, η αλυσίδα της πληροφορίας καταρρέει. Τα πράγματα διαστρεβλώνονται, διαλύονται ή παίρνουν μιαν εντελώς διαφορετική μορφή. Το ίδιο αντιλαμβάνομαι και στο έργο της Στάλως Συμεού. Η εγκατάστασή της, με χρωματισμένο χώμα πάνω σε ξύλο, ξεκίνησε από μία σειρά υδατογραφιών με τοπία, οδηγήθηκε ακολούθως σε ένα φωτογραφικό πρότζεκτ, για να καταλήξει σε μία ερμηνεία των σχηματισμών του τοπίου, που συνδιαλέγεται τόσο με τη ζωγραφική όσο και με τη γλυπτική. Αυτό το παιχνίδι ανάμεσα στα διάφορα μέσα εντοπίζεται επίσης στη δουλειά της Σοφίας Σκώττη, η οποία εστιάζει στους συνοικισμούς των εκτοπισμένων. Κατά την έρευνά της γύρω από το αστικό τους περιβάλλον, μετακινείται από τη φωτογραφία στη ζωγραφική, ωθώντας μας να συλλογιστούμε τη δομή τους.

Στάλω Συμεού

Σοφία Σκώττη

Η δοκιμή και το λάθος αποτελούν μέρος του έργου αυτών των σπουδαστών τέχνης, που είναι τώρα απόφοιτοι καλλιτέχνες. Ό,τι δημιουργούν είναι στην ουσία το αποτέλεσμα των επαναλαμβανόμενων, ποικίλων προσπαθειών τους να ψηλαφήσουν μία ιδέα – μεταχειριζόμενοι διάφορα μέσα, υλικά, πλαίσια, περιβάλλοντα. Οι σχολές Καλών Τεχνών είναι μέρη για να διδαχθεί κανείς τέτοιες διαδικασίες δοκιμής, πειραματισμού και αποτυχίας, αλλά και για να βιώσει τις στιγμές εκείνες, κατά τις οποίες τα πράγματα παίρνουν μία διαφορετική τροπή και πέφτουν μαγικά εκεί όπου θα έπρεπε να είναι. Όπως συμβαίνει όταν γράφεται ένα τραγούδι ραπ. Έχοντας δοκιμαστεί σε διαφορετικές εκδοχές της ίδιας φράσης, ο στίχος μετατρέπεται σε ‘hook’και συνάπτεται με έναν ρυθμό που ακούγεται σωστός.

Point Centre for Contemporary Art /Ωράριο Point: Τετάρτη-Παρασκευή: 10:00-17:00,Σάββατο: 11:00-15:00 /*Μπορείτε να επισκεφθείτε το Point εκτός των ωρών λειτουργίας με ραντεβού.

Πρόγραμμα Καλών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας /https://fineartuniccy.wordpress.com/