«Nichijō» είναι η πρώτη ατομική έκθεση του Σέρβου ζωγράφου Μιλένκο Στεβάνοβιτς στην Κύπρο, στην γκαλερί  ΙΝ ΤΟΤΟ στη Λευκωσία. Ο τίτλος της έκθεσης, που σημαίνει «κοινό» ή «καθημερινό» στα ιαπωνικά, αναφέρεται στον καθημερινό χαρακτήρα των σκηνών που απεικονίζονται στις συνθέσεις του. Τα έργα που εκτίθενται έχουν δημιουργηθεί κατά την διάρκεια των έξι χρόνων όπου ο καλλιτέχνης διέμενε στην Ιαπωνία. Ιδέες για τις φευγαλέες, παροδικές στιγμές που απαθανατίζονται μέσα από τη ζωή της συνεχώς μεταβαλλόμενης μεγαλουπόλης του Τόκιο και η εύρεση ομορφιάς μέσα από το κοινό, καθημερινό περιβάλλον, είναι η βάση για αυτή την συλλογή από πίνακες, σχέδια και χαρακτικά έργα.

Ο Μιλένκο, με καταγωγή από τη Σερβία, εδρεύει πλέον στην Κύπρο. Αποφοίτησε από τη σχολή εφαρμοσμένων τεχνών στη Σερβία. Η πρώτη του σπουδή ήταν η χαρακτική και μετά πέρασε στην εικονογράφηση, αλλά η ζωγραφική ήταν κάτι που ήθελε πάντα να εξερευνήσει. «Πήγα στη Φλωρεντία για μερικούς μήνες για να σπουδάσω σε ένα κλασικό εργαστήρι ζωγραφικής εκεί και κέρδισα μία υποτροφία για να παρατείνω τις σπουδές μου στην Ιαπωνία. Οπότε, η εμπειρία μου ήταν ένας συνδυασμός του ενδιαφέροντος που είχα για την ιαπωνική κουλτούρα και το γεγονός ότι είχα αυτή την ευκαιρία να σπουδάσω εκεί».

Tōfuku-ji

Η δουλειά του Μιλένκο ήταν ανέκαθεν βασισμένη στην παρατήρηση σκηνών της καθημερινότητας, μέσα από την οποία αντλεί στοιχεία δημιουργώντας νέες σκηνές μιας, ας το πούμε, δικής του παράλληλης καθημερινότητας. «Ένα μέρος της διαδικασίας είναι συνειδητό, ίσως κάποιο άλλο όχι τόσο. Tο σημαντικό για μένα είναι να αφιερώνω χρόνο με τους ανθρώπους ή τη σκηνή που ζωγραφίζω, δεν χρησιμοποιώ ποτέ φωτογραφίες και ακόμα κι αν δουλεύω με μία ομάδα ανθρώπων προτιμώ να τους προσλάβω και έναν έναν, να τους τοποθετήσω σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Με αυτό τον τρόπο πιστεύω ότι αποκτάς πιο πλούσια πηγή πληροφοριών και νιώθεις πραγματικά τον τρόπο που αλλάζει το φως και η φόρμα, αυτές οι μικρές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας τριών ωρών, βοηθούν στη διέγερση της φαντασίας, να ανακαλύψεις αυτό που βρίσκεις ενδιαφέρον σε ένα θέμα και σε βοηθούν να το συνεχίσεις. Είναι κάτι που εξασκούσα πριν πάω στην Ιαπωνία και εκεί έγινε ακόμα πιο ενδιαφέρον επειδή συνάντησα μία πολύ διαφορετική χρωματική παλέτα, εντελώς διαφορετική από την πατρίδα μου. Το Τόκιο είναι μία τεράστια πόλη με πολλές περιοχές, όπου το παραδοσιακό συναντά το σύγχρονο, μικροσκοπικά μπαρ, καφενεία και ναούς φωλιασμένα μεταξύ των πολυκατοικιών. Η εκμάθηση της γλώσσας και η γνωριμία με μερικούς από τους ντόπιους, όταν έβγαινα για να ζωγραφίσω, με βοήθησαν να γνωρίσω καλύτερα τη ζωή της πόλης και να ανακαλύψω μερικούς από τους κρυμμένους θησαυρούς της. Επίσης, ήταν απόλαυση να παρατηρώ την τέχνη τους, τους παραδοσιακούς τρόπους ζωγραφικής τους. Ειδικά τον τρόπο που δουλεύουν με το χαρτί».

Tsukiji fish market

«Αυτά είναι σκίτσα από τα πρώτα χρόνια της διαμονής μου», λέει δείχνοντας τα μικρά σκίτσα/σημειώσεις γεγονότων ανθρώπων, τοπίων, εσωτερικών χώρων. Κάποια αποτέλεσαν την έμπνευση για ένα νέο έργο/σκηνικό. «Αργότερα πέρασα στις μελέτες τοπίου. Περνούσα τέσσερις ή πέντε εβδομάδες σε μία τοποθεσία, επιστρέφοντας ξανά και ξανά. Μελετούσα το φως, τις ξηρές, ηλιόλουστες χειμωνιάτικες μέρες, τον πεντακάθαρο γαλάζιο ουρανό να κόβεται από τα λευκά, γεωμετρικά σχήματα των κτιρίων. Ήταν μία εντελώς νέα εμπειρία.

Έπειτα, επειδή είχα ασχοληθεί πολύ με το πορτραίτο και την εικονιστική τέχνη από πριν, προσλάμβανα μοντέλα και τα έβαζα να φορούν παραδοσιακά ιαπωνικά φορέματα, τα οποία στην πραγματικότητα φορούν μερικές φορές στην καθημερινότητά τους. Μετακινήθηκα σε πίνακες μεγαλύτερης κλίμακας, κάτι ενδιαφέρον γιατί σου δίνει την ελευθερία να έρθεις πιο κοντά στο μοντέλο, εάν χρειάζεται και ταυτόχρονα να δουλεύεις  από απόσταση».

«Άρχισα να κάνω αυτές τις ζωγραφιές sumi-e με μελάνι και μετά πέρασα στη νερομπογιά. H ίνα του χαρτιού είναι πολύ ελαστική και σου επιτρέπει να δουλεύεις με την εφαρμογή χρώματος και στρώσεων και σου δίνει αυτή τη ζεστή αίσθηση που μου αρέσει.

Η Ιαπωνία ήταν όπου άρχισα να εξερευνώ τα ζωγραφικά μέσα που βασίζονται στο νερό, όπως ζωγραφική με μελάνι και νερομπογιά. Περιτριγυρισμένος από μουσεία και γκαλερί που εξέθεταν πίνακες nihon-ga και sumi-e και μία πλούσια επιλογή σε χειροποίητο χαρτί κατάλληλο για ζωγραφική, ήταν αναπόφευκτο να δουλέψω με αυτά».

Σε ένα μεγάλο πίνακα στα αριστερά της γκαλερί, δύο νέοι βρίσκονται σε ένα εργαστήρι ζωγραφικής. Ο νεαρός κάθεται προβληματισμένος, ενώ η κοπέλα βλέπει προς το παράθυρο με την παλέτα στο χέρι.

«Αυτό είναι ένα πορτρέτο της Σιμώνης και του Φερνάντο, χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να γίνει. Ίσως δύο εβδομάδες για εκείνον και δύο εβδομάδες για εκείνη. Ο χρόνος που παίρνει εξαρτάται από το τι θέλεις να αποτυπώσεις από κάθε στοιχείο σε μία σκηνή. Τα μοντέλα ποζάρουν περίπου τρεις ώρες με διαλείμματα, είκοσι λεπτά σε πόζα και δέκα λεπτά ξεκούραση. Κατα τη διάρκεια, του μιλούσα και παρατηρούσα ταυτόχρονα τις αλλαγές στην έκφραση του προσώπου και τη στάση του σώματος. Είναι ενδιαφέρον το πώς με την επικοινωνία με το μοντέλο αποκτάς συγκεκριμένες εκφράσεις. Αν τους αφήσω, τότε βυθίζονται σε μία ακαμψία όσον αφορά την έκφραση. Στην πραγματικότητα, το έργο είναι μία σύνθετη εικόνα πολλών πραγμάτων σε διαφορετικούς χρόνους.Τα μεγαλύτερα μου έργα είναι συνήθως ένας συνδυασμός φαντασίας και σκηνοθεσίας.

In a flash

Τα τελευταία έργα στην έκθεση είναι μία σειρά από πέντε μικρές εκτυπώσεις. Δύο γάτες ερωτοτροπούν στην αυλή ενός ναού, ενώ δύο φιγούρες διακρίνονται στο παράθυρο ενός Love Hotel. Αυτή η σειρά βασίζεται στο shunga, την ερωτική ιαπωνική τέχνη η οποία συνήθως είναι πολύ ρητή και χυδαία, κάτι που ήθελα να αποφύγω. Οπότε, διάλεξα να δουλέψω με ζώα στην αρχή και όλα αυτά τα μικρά σχέδια βασίζονται σε κάποια σκίτσα και ιδέες που είχα. Είναι σκηνές στην καθημερινότητα της Ιαπωνίας όπου πρέπει να παρατηρήσεις προσεκτικά για να δεις το ερωτικό στοιχείο».

Running on Fumes

INFO

* Για μία πιο εμπεριστατωμένη ματιά στην καλλιτεχνική πρακτική και την εμπειρία του Milenko στην Ιαπωνία, έχουν προγραμματιστεί τρεις ξεναγήσεις στην έκθεση, για μόλις 10 άτομα η καθεμία, για τις 19 και 26 Νοεμβρίου. Ξεκινώντας στις 7 μ.μ. οι ξεναγήσεις θα καλύψουν το πώς κατέληξε ο καλλιτέχνης στις εικόνες με περισσότερες λεπτομέρειες, ιστορίες εθίμων στα οποία βασίζονται και άλλες πληροφορίες για την τεχνική και τη διαδικασία δημιουργίας. Περιορισμένος αριθμός θέσεων, για κρατήσεις παρακαλώ επικοινωνήστε στο milenkost@gmail.com.

*Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 4 Δεκεμβρίου. Γκαλερί IN TOTO, οδός Βοσπόρου 2, Αγίοι Ομολογητές, Λευκωσία. Για περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση και ωράριο λειτουργίας επισκεφτείτε το www.intotoillustration.com