Ο ρυθμός του κόσμου είναι πιο γρήγορος. Οι εικόνες που βλέπουμε καθημερινά δεν έχουν όρια. Η αισθητηριακή υπερφόρτωσή μας είναι ευφορική, οι αστικοί μας χώροι εξημερωμένοι και ορατοί. Περιλαμβάνοντας έναν ακόμα χώρο, μια ακόμα πραγματικότητα, σε ποιον βαθμό μπορούμε να επεκτείνουμε ή να μετουσιώσουμε το νόημα των βιωμένων εμπειριών, εκείνων της αφής και της τριβής; Μπορεί η προυστιανή στιγμή -αλλιώς ένα αισθητηριακό déjà vu- να συνεχίζει να μας εκπλήσσει; - Τάσος Στυλιανού, επιμελητής, γκαλερί Eins

Μπαίνοντας στον μικρό χώρο της γκαλερί Eins στο ιστορικό κέντρο της Λεμεσού ταπισερί σαν αμοιβάδες ή περίεργα άμορφα όντα σε έντονα, ποικίλα χρώματα ντύνουν τους άσπρους τοίχους, ένα από αυτά αιωρείται. Τα έργα της νέας ατομικής έκθεσης της εικαστικού Ρίας Αλεξάνδρου δημιουργούν ένα «Soft spot» και σε καλούν σε μια αισθητηριακή εξερεύνηση.

Η Ρία Αλεξάνδρου μετακινήθηκε από τη ζωγραφική στην τεχνική του tufting στο διάστημα της πανδημίας. Η ίδια το βλέπει σαν μια εξέλιξη της ζωγραφικής της δουλειάς. «Στα ζωγραφικά μου έργα δούλευα με μεικτά υλικά, κάρβουνο, λάδι, ακρυλικά όπως και υφάσματα όπου δομούσα και αποδομούσα πάνω σε διαφορετικές στρώσεις. Αυτή η τεχνική μου δίνει περισσότερες δυνατότητες σε σχήματα, δεν είναι κάτι τόσο σταθερό όπως ένας πίνακας ζωγραφικής. Με ελκύει ο τρόπος που μπορείς να το χρησιμοποιήσεις, είναι πιο γλυπτικό, μπορεί να φορεθεί, μπορεί να ντύσει πράγματα, το να ντύνεις πράγματα έχει μια οικειότητα και ενδιαφέρον στο πού μπορεί να σε ταξιδέψει».

Το tufting είναι ένας τύπος κατασκευής κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων κατά την οποία ένα νήμα εισάγεται σε μια κύρια βάση. Είναι μια αρχαία τεχνική για την κατασκευή ζεστών ενδυμάτων, ειδικά γαντιών. Αναπτύχθηκε αρχικά από κατασκευαστές χαλιών στην πόλη Ντάλτον στην Τζόρτζια των ΗΠΑ. Το πιστόλι tufting είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται συνήθως για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας αυτής, πιο συγκεκριμένα στη σφαίρα της κατασκευής χαλιών. Το νήμα τροφοδοτείται μέσω μιας βελόνας, η οποία διεισδύει στο τεντωμένο υφασμάτινο υπόστρωμα.

«Είχα παραγγείλει το πιστόλι/εργαλείο από την Αμερική και λόγω της κατάστασης με την πανδημία άργησε πολύ να έρθει, έτσι στο διάστημα αναμονής έστησα το εργαστήριο. Περνάς το νήμα μέσα από μια βελόνα και με μια συνεχόμενη κίνηση το πιστόλι σπρώχνει το νήμα μέσα στο ύφασμα που είναι τεντωμένο σε ένα τελάρο. Υπάρχει ευελιξία όσον αφορά την επιλογή ποιότητας νήματος. Σε αυτή τη δουλειά δούλεψα με φυσικό μαλλί. Έχεις την ελευθερία να το κινήσεις όπως θέλεις. Το βρίσκω τόσο ενδιαφέρον, μου γεννά συνέχεια πολλές διαφορετικές ιδέες», λέει, προσθέτοντας ότι δημιούργησε τα έργα μέσα στο καλοκαίρι, στους 40 βαθμούς, σε έναν χώρο χωρίς κλιματιστικό και ανεμιστήρα. «Είναι μια χειρωνακτική δουλειά, με μαγεύει να ακολουθώ αυτές τις γραμμές, είναι κάπως σαν διαλογισμός, όπως είναι συνήθως οι διαδικασίες που επαναλαμβάνονται».

«Σε αυτά τα έργα τα χρώματά μου είναι έντονα, ίσως κάπως αποπνικτικά. Αντανακλούν κάπως αυτόν τον κορεσμό των εικόνων που βλέπουμε στο κινητό όταν σκρολάρουμε ή όταν βρισκόμαστε σε ένα τρένο, ο θόρυβος της σύγχρονης αστικής ζωής, όλα ξεκινούν να γίνονται ένα υγρό πράγμα. Βλέπεις πράγματα που δεν τα προλαβαίνεις, περνάς δύο ώρες-ώρες στο κινητό χωρίς να ξέρεις γιατί και θυμάσαι απλώς φώτα και αναμνήσεις εικόνων που δεν συγκρατείς στην ουσία. Παίρνω αυτό το υγρό στοιχείο και αποδομώ την πραγματικότητα που θεωρώ πολλαπλή. Όσο μεγαλύτερα είναι τα έργα τόσο περισσότερο σε καταβάλλουν τα έντονα χρώματα. Αρκετά από τα έργα δημιουργήθηκαν γι' αυτόν τον χώρο που είναι πιο καθαρός και ήθελα να παίξω με αυτό το μικροβιακό στοιχείο, που κάπως μεγαλώνουν πάνω στον τοίχο…μπαίνεις μέσα και δεν ξέρεις πού να κοιτάξεις, πού δεν έχει μια ορισμένη κατεύθυνση».

Αυτή η έκθεση είναι μια συνέχεια παλαιότερης δουλειάς, μιας εγκατάστασης που είχε κάνει το 2014 σε ένα πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών στο MeMeraki στη Λεμεσό. Μια ταπισερί 14 μέτρων τοποθετήθηκε σε έναν διάδρομο. «Αφορούσε τη χρήση ενός χώρου χωρίς ταυτότητα. Πώς σε προϊδεάζει και σε οδηγεί σε άλλα δωμάτια, πώς βρισκόμαστε σε έναν τέτοιο χώρο, πόσο χρόνο περνάμε εκεί, πού πάει το μυαλό μας σε αυτούς τους ενδιάμεσους χώρους αναμονής. Το χαλί έχει μια οικεία αίσθηση. Στην ιστορία του είναι ένα αντικείμενο που βρίσκεται πάντα ανάμεσα στον άνθρωπο και το έδαφος. Για να ζεστάνει έναν χώρο, για προσευχή, για ξεκούραση. Υπάρχει μια σύνδεση με εμάς, τη γη και αυτήν την ενδιάμεση επιφάνεια».

Θα έκανες μια συνεργασία με μια εμπορική εταιρεία, όπως για παράδειγμα το ΙΚΕΑ; «Δεν έχω κάποια αρνητική προδιάθεση σε αυτό. Είναι απλώς μια άλλη διαδικασία όπου ίσως θα πρέπει να επαναλάβω έργα, κάτι που δεν με ελκύει πολύ, είναι κάπως πιο τεχνικό. Δεν έχει κάποια δημιουργικότητα για μένα. Σίγουρα δεν μπορώ να κάνω δύο χαλιά ακριβώς τα ίδια. Θέλω να λέω κάτι με κάθε μου έργο, όταν πρέπει να επαναλάβω κάτι πρέπει να προσθέσω πάνω σε αυτό. Τώρα αν προκύψει, οι καλλιτέχνες όλοι είναι φτωχοί οπότε δεν ξέρεις ποτέ. Σίγουρα δεν είναι κάτι που θα έκανα αυτή τη στιγμή. Είναι δύσκολο να κάνεις κάτι πιο εμπορικό όταν είσαι χαμένος μέσα σε κόσμους που αφορούν πρώτα εσένα και θέλεις να τα διαβάσει ο άλλος».

Η Ρία γεννήθηκε στην Ελλάδα αλλά ζει στη Λεμεσό τα τελευταία επτά χρόνια. Μέσα σε αυτά τα χρόνια παρατήρησε ότι ο χώρος των εικαστικών στο νησί εξελίχθηκε θετικά. Ο καλλιτέχνης χρειάζεται τον διάλογο με την κοινωνία και με άλλους καλλιτέχνες. «Υπάρχουν άνθρωποι της τέχνης όπως γκαλερί και χώροι που καλούν καλλιτέχνες να δημιουργήσουν γι' αυτούς, μικρές κολεκτίβες. Αλλά η στήριξη από το κράτος στον τομέα των εικαστικών είναι περιορισμένη, υπάρχει μόνο για ΜΚΟ ή για οντότητες που θα δείξουν δουλειά στο εξωτερικό. Είναι ενδιαφέρον το πώς οι καλλιτέχνες εδώ καταφέρνουν να δημιουργούν. Είναι δύσκολο να επιβιώσεις, χρειάζεται πείσμα και αφοσίωση. Ειδικά στη Λεμεσό αν κάνεις αναζήτηση για ενοίκια θα καταλάβεις. Οι καλλιτέχνες παλιά είχαν οικονομικούς υποστηρικτές, εμείς υποστηριζόμαστε από τους εαυτούς μας».

Πέρα από την εικαστική της δουλειά, η Ρία είναι μέρος της ομάδας του «Τάππερ» στην οδό Ελευθερίας στο ιστορικό κέντρο της Λεμεσού. «Είναι μπαρ, όπου διοργανώνουμε επίσης εικαστικές εκθέσεις, δράσεις ή events. Φιλοξενούμε διαφορετικούς DJs, είμαι υπεύθυνη για τη μουσική και τη διοργάνωση γενικότερα, ακούω πολλή μουσική». Τι ακούς; «Ηλεκτρονική, ροκ, σε ελληνική κάποια ηλεκτρονικά πιο σύγχρονα. Ακούω πολλά άλμπουμ γιατί είναι ολοκληρωμένες ιδέες για μένα. Μπορώ να ταξιδέψω πραγματικά σε ένα άλμπουμ».

Τι διαβάζεις; «Tο τελευταίο βιβλίο που διάβασα ήταν το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Μαρσέλ Προυστ». Ένα βιβλίο επτά τόμων. Διαβάζω γενικά φιλοσοφία, αρκετούς Γάλλους θα έλεγα, ιστορία, ψυχολογία, και λίγη επιστήμη, από το διαδίκτυο περισσότερο σε όρους που με αφορούν, στη φυσική όπως η τριβή για παράδειγμα, δυνάμεις που επηρεάζουν αντικείμενα στον χρόνο…».

*Soft Spot, Ρία Αλεξάνδρου 9 Σεπτεμβρίου - 8 Οκτωβρίου 2022. Οδός Θέμιδος 28, 3036, Λεμεσός. Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη έως Παρασκευή από τις 16:00 έως τις 20:00. Σάββατα από τις 11:00 έως τις 14:00 ή κατόπιν ραντεβού | www.einsgallery.com | info@einsgallery.com |+35799522977.