Συνέντευξη στην Χριστίνα Λάμπρου

Με επαναλαμβανόμενα στοιχεία που παραπέμπουν σε ταινίες β διαλογής, -γρήγορα αυτοκίνητα, χαρτοφύλακες και ανταλλαγές, νυκτερινές καταδιώξεις, σκηνές ομηρίας, μπλόκα, πισώπλατα μαχαιρώματα- ο Κωνσταντίνος Ταλιώτης συνθέτει σχολαστικά σενάρια τα οποία συμπυκνώνει στις σκηνοθετημένες φωτογραφίες της έκθεσης με τίτλο: "You can be a cop, a criminal or a lawyer. When you are facing a loaded gun, what's the difference?". "Με ενδιαφέρει το πώς αυτές οι εικόνες θα λειτουργήσουν ως σημεία εκκίνησης για μια αφήγηση. Με ενδιαφέρει το πώς η οπτική γλώσσα του σινεμά μπορεί να δημιουργήσει μια ιστορία", λέει στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για τον τίτλο της έκθεσης;
Καταρχάς, ο τίτλος είναι παράφραση μιας ατάκας από την ταινία The Departed, του Σκορσέζε, μια ταινία δράσης του 2006. Ο τίτλος έχει αυτά τα δύο χαρακτηριστικά που έχουν τα b-movies: είναι punch-line, μια ατάκα δηλαδή στη διάρκεια ενός διαλόγου που έχει να κάνει με το τέλος, με το τελεσίδικο. Το άλλο έχει να κάνει με το περιεχόμενό της, όπου το "facing a loaded gun" σε φέρνει μπροστά σε ένα αδιέξοδο, σε ένα σημείο όπου τα πράγματα είναι κρίσιμα και οδεύουν προς το τέλος. Άρα, παίζει με αυτές τις δύο έννοιες: το τελεσίδικο στο διάλογο και το τελεσίδικο στη δράση. Το άλλο είναι ότι, όταν βρίσκεσαι μπροστά σε ένα όπλο, όποιος και να 'σαι, είτε είσαι ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο ή ο μεγαλύτερο εγκληματίας, εκείνην τη στιγμή είσαι απλώς αυτός που βρίσκεται απέναντι σε ένα γεμάτο πιστόλι.

Εσένα με ποιον τρόπο σε ενδιαφέρει αυτό;
Όλες οι φωτογραφίες έχουν αυτό το χαρακτηριστικό της συνάντησης. Είτε μέσα στη φωτογραφία την ίδια είτε μέσα από τη φωτογραφία υπονοείται ότι κάτι συμβαίνει εκτός, κάτι που δεν βλέπουμε. Έχει να κάνει με τη διαπραγμάτευση της ιδέας ότι κάτι θα συμβεί... ότι αυτές οι συναντήσεις θα οδηγήσουν σύντομα σε μια κατάσταση κρίσιμη. Είναι λίγο σαν τελεσίγραφα.

Γιατί, ενώ επιλέγεις να ασχοληθείς με κάτι που έχει να κάνει με το χρόνο (το αίσθημα ότι κάτι πρόκειται να συμβεί), επιλέγεις ένα μέσο που είναι στατικό, όπως η φωτογραφία;
Σε όλες τις σκηνές δράσης υπάρχει μια επιτάχυνση, είτε αυτό αφορά κυριολεκτική ταχύτητα -ένα κυνήγι με αυτοκίνητα, για παράδειγμα- είτε είναι ταχύτητα στην κίνηση της δράσης - το τράβηγμα του πιστολιού. Οι σκηνές όμως που προηγούνται αυτών των δράσεων στις περισσότερες ταινίες είναι χωρίς ήχο και η δράση είναι πολύ αργή, με την ελάχιστη κίνηση που μπορεί να υπάρξει μέσα στα όρια της οθόνης. Μπορεί να είναι μια κίνηση των ματιών, ή ένα χέρι που μπαίνει στην τσέπη... Σχεδόν πάντα αυτές οι στιγμές είναι στατικές. Είναι η στατικότατα, η αντίθεση με αυτό που θα συμβεί αμέσως μετά που δίνει την ένταση στη σκηνή δράσης.

Αν η ταχύτητα στα b-movies είναι μια μεταφορά για την ελευθερία, όπως αναφέρεις, πώς μπορούμε να αντιληφθούμε τις "στατικές" σου εικόνες;
Η ταχύτητα δεν χρειάζεται κίνηση απαραίτητα. Μπορεί να λειτουργήσει, ας πούμε, αν βάλουμε δίπλα σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο ένα μικρό αυτοκίνητο πόλης. Η κίνηση δεν είναι απαραίτητη, απαραίτητη είναι η εγρήγορση. Εμένα με ενδιαφέρει η έννοια της εγρήγορσης πριν την κίνηση.

Η αισθητική των φωτογραφιών σου είναι καθαρά κινηματογραφική. Ακολουθείς αντίστοιχη διαδικασία στην παραγωγή;
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για τη δημιουργία των φωτογραφιών ήταν καθολικά κινηματογραφική. Η κάθε φωτογραφία ξεκινούσε με τη συγγραφή του σεναρίου, το οποίο έδινε κατευθυντήριες γραμμές για τους χαρακτήρες και για το χώρο που διαδραματίζεται η κάθε σκηνή. Όπως σε κάθε κινηματογραφική παραγωγή, υπήρχε ένα μεγάλο επιτελείο πίσω από την κάμερα. Εγώ λειτούργησα ως σεναριογράφος, παραγωγός και σκηνοθέτης. Το πάτημα του κουμπιού, με την αυστηρή έννοια, δεν το έκανα εγώ, αλλά ο διευθυντής φωτογραφίας, Ορέστης Λάμπρου, του οποίου η συμβολή ήταν σημαντική.

Στη δουλειά σου χρησιμοποιείς τον κινηματογράφο ως τη βασική σου αναφορά. Τι είναι το στοιχείο αυτό από τα b-movies, ένα είδος εύκολα αναγνωρίσιμο, που σε ενδιαφέρει σε αυτή την έκθεση;
Συνώνυμο των b-movies είναι οι ταινίες "exploitation", ακριβώς επειδή σπρώχνουν στα άκρα τα θέματα με τα οποία ασχολούνται - την ταχύτητα, τη δύναμη, τη βία, το γυμνό. Έχουν επίσης συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία επαναλαμβάνονται, όπως για παράδειγμα η μηχανή, το αυτοκίνητο, η αστυνομία, οι χαρτοφύλακες... Παρόλο που τα b-movies είναι αρκετά αόριστος όρος, θα μπορούσε κανείς να πει ότι αρχίζουν από τον καιρό που εμφανίστηκε το σινεμά. Αυτές οι ταινίες που ονομάζουμε b-movies έχουν κάποια στοιχεία και κάποια σχήματα επαναλαμβανόμενα. Με ενδιαφέρει αυτή η αισθητική. Και, όσον αφορά τους χαρακτήρες, από την έκφραση του προσώπου τους, μέχρι τα ρούχα και τα αξεσουάρ τους, αλλά με ενδιαφέρει και ως προς τα καθαρά κινηματογραφικά εργαλεία: τις οπτικές γωνίες που χρησιμοποιούνται στις σκηνές, τους φωτισμούς.

Εσύ με ποιον τρόπο μεταχειρίζεσαι αυτά τα στοιχεία;
Με ενδιαφέρει η έννοια του τέλους, της καταστροφής. Και στην προηγούμενή μου έκθεση, "Love at At Last Sight", το θέμα ήταν και πάλι τελεολογικό. Πολλά από τα b-movies περιστρέφονται γύρω από το φόβο του τέλους του κόσμου. Και εξελίσσονται πάντα στο χείλος της καταστροφής και του χάους.

+ Η έκθεση του Κωνσταντίνου Ταλιώτη "You can be a cop, a criminal or a lawyer. When you are facing a loaded gun, what's the difference?" εγκαινιάζεται την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου στις 20.00 στα παλιά γραφεία της Cyprus Airways, λεωφ. Αρχ. Μακαρίου Γ', Λευκωσία. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου. Πληροφορίες: 99987543.