Συνέντευξη στη Μερόπη Μωυσέως/Φωτογραφία: Στέλιος Καλλινίκου.
Ο Αλέξης Βασιλείου σκέφτηκε, επεξεργάστηκε, ντράπηκε, μελέτησε, συζήτησε, χορογράφησε και χωρίς αιδώ παρουσιάζει τη νέα παραγωγή της ομάδας του, με τίτλο Blame It On Me
"Δεν μπορείς να είσαι αμέτοχος. Γι' αυτό και τώρα είναι μια εποχή, μια χρονιά αντίδρασης σε πάρα πολλούς τομείς, για πάρα πολλά πράγματα. Ο κόσμος σταμάτησε να δέχεται εύκολα τις συνθήκες. Δεν ανέχεσαι πλέον κάτι που σε εξευτελίζει, σε ρίχνει, σε φέρνει σε μια φθίνουσα κατάσταση. Όσο γίνονται πράγματα ερήμην σου σε αυτή τη χώρα, δεν μπορείς να μην τα λάβεις υπόψη, δεν μπορείς να μην αντιδράς. [...]
Έχει και πολιτική χροιά το έργο, δεν μπορούσε να μην έχει. Ζούμε σε μια πολύ ταραγμένη περίοδο και αυτό το θέμα με αφορά. Γιατί να κάνεις τέχνη διαφορετικά;"
Ο Αλέξης Βασιλείου παρουσιάζει τη νέα παραγωγή της ομάδας του, με τίτλο Blame It On Me, στην γκαλερί PENINDAPLINENA στη Λεμεσό. Πρόκειται για την τέταρτη χορογραφική του δουλειά με την ομάδα Nothing to Declare [2009]: είχαν προηγηθεί τα έργα Blissfully Happy [2009], Peep Hole [2010] και Snap [2011]. Αμέσως μετά, ο Αλέξης Βασιλείου θα ξεκινήσει τις πρόβες για την παραγωγή "Generation Y", για τη γενιά των τριαντάρηδων που βρίσκονται σε στάση αναμονής και που, για τις μέρες που ζούμε, θεωρούνται "πλεονάζοντες". Το έργο θα παρουσιαστεί στη φετινή 12η Πλατφόρμα Σύγχρονου Χορού, τον Μάρτιο. Μέχρι τότε, ωστόσο, θα δούμε τις τέσσερις παραστάσεις που απομένουν [η πρεμιέρα δόθηκε χθες], με το Blame It On Me.
Στην καινούργια του δουλειά, ο Α. Βασιλείου -με σπουδές στη μουσική, στο χορό και στη σύνθεση μουσικής για κινηματογράφο, θέατρο και τηλεόραση- παίρνει αφορμές από το -ξεδιάντροπο;- "Θεώρημα"* του Πιέρ Πάολο Παζολίνι και διερευνά την ντροπή, τον εξευτελισμό και την ταπείνωση, ως διαδικασίες και ως συναισθήματα που απορρέουν μέσα από την ανθρώπινη δράση σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
"Ξεκίνησα με μια προσπάθεια να προσεγγίσω την ταινία 'Το Θεώρημα' του Παζολίνι, μέσα από μια devised φόρμα: ουσιαστικά να γραφτούν οι διάλογοι που δεν περιλαμβάνονται στο έργο - που αποτελείται από 925 λέξεις. Σκεφτόμουν τι θα μπορούσαν να λένε οι χαρακτήρες του Παζολίνι σε αυτή την ταινία που αποτελείται από 900 τόσες λέξεις. Μελέτησα όλα τα έργα του, τα θεατρικά, τις νουβέλες, τα ποιήματά του. Έφτασα πολύ κοντά στις ανθρώπινες σχέσεις και κατάλαβα ότι το θέμα του αφορά σε μεγάλο βαθμό τη διάχυτη σεξουαλικότητα, τη λαγνεία, τις ανοιχτές σχέσεις, τα συναισθήματα της ντροπής, το πώς εξευτελίζονται οι χαρακτήρες του: παρακολουθούμε πώς από τη ντροπή, την παραίτηση και την απογοήτευση επέρχεται η πτώση. Μου άρεσε πολύ η σωματικότητα που κουβαλούσαν οι χαρακτήρες: η κόρη πέφτει σε κατατονική κατάσταση, ο γιος σχίζει τα έργα του και φεύγει, ο πατέρας ξεγυμνώνεται και τρέχει στην έρημο, αιωρείται η υπηρέτρια γιατί έγινε θεότητα...
Όμως, μετά απ' όλα αυτά, κατάλαβα πως δεν με αφορά το 'Θεώρημα'. Σκέφτηκα λοιπόν τι με αφορά σήμερα και γιατί θεωρώ τόσο ενδιαφέρουσα αυτή την ιστορία. Κατέληξα πως με ενδιαφέρει πολύ το αίσθημα της ντροπής, του εξευτελισμού που ζει ο άνθρωπος. Μέσα από αυτόν το θάνατο, τον συναισθηματικό και ηθικό, με κάποιον τρόπο ξαναγεννιέται".
Εγκαταλείποντας το "Θεώρημα" αλλά κρατώντας όσα αποκόμισε από τη μελέτη του, ο Α. Βασιλείου ξεκίνησε τις ερωτήσεις: τι θα μπορούσε να πει ένας άνθρωπος για πράγματα που δύσκολα μπορούν να ειπωθούν; Ή που μπορεί να σε εξευτελίσουν; Πόσο θέλουμε και πόσο τολμηροί είμαστε να αφήσουμε την εικόνα μας να διαλυθεί και να δημιουργηθεί μετά ξανά; Τι θα μπορούσε να πει ένας άνθρωπος σε μια κατάσταση που δεν του δίνεται η ευκαιρία, λόγω κοινωνικών φραγμών, να τα πει;
Και ύστερα δημιούργησε ένα μπλογκ μέσα από το οποίο καλούσε το κοινό να γράψει τη δική του ιστορία ντροπής ή εξευτελισμού ή ταπείνωσης. Το αποτέλεσμα; "Δεν υπήρξε αποτέλεσμα. Ήθελα πραγματικά να δημιουργήσω μια ιστορία που να γεννιέται από τον κοινό μας βίο. Σ' αυτό το κάλεσμα, υπήρχαν επισκέπτες στο μπλογκ αλλά κανείς δεν έγραφε. Είναι δύσκολο, δεν είναι και στη νοοτροπία μας να γράφουμε ελεύθερα".
Το δημόσιο κάλεσμα αποδείχθηκε ατυχές. "Όταν έπρεπε να αποφασίσω τον Δεκέμβρη πώς θα δομηθεί το κείμενο και είδα πως δεν κινείται το μπλογκ, δεν το πίεσα γιατί ένιωσα ότι μπορεί να ντρέπονται να μοιραστούν την ιστορία τους: για την αγάπη, τον έρωτα, τις πολιτικές μας πεποιθήσεις. Ακόμη κι αν είχαν την ευκαιρία να γράψουν ανώνυμα".
Ντρέπομαι όταν...
Τρεις περφόρμερ ερμηνεύουν το έργο, οι οποίοι είχαν καταλυτική συμμετοχή και με άλλους τρόπους στη δημιουργία του: ο Ανδρέας Μακρής, η Άννα Μανουκιάν και η Σωσώ Χατζημανώλη συνυπογράφουν με τον Αλέξη Βασιλείου τα κείμενα της παράστασης. "Το υλικό γεννήθηκε μέσα από αυτοσχεδιασμούς, μέσα από προσωπικές εμπειρίες των ερμηνευτών κυρίως και το υλικό αυτό το πήρα εγώ και το αναδιαμόρφωσα γιατί δεν ήθελα να είναι πολύ προσωπικό, να είναι μια προσωπική εξομολόγηση που νομίζω πως δεν αφορά και κανέναν πλέον.
Ξεκινήσαμε προσπαθώντας να καταλάβουμε με τη βοήθεια ενός ψυχαναλυτή τι πάει να πει εξευτελισμός και τι ντροπή για να καταλάβουμε τη διαφορά τους. Μετά αρχίσαμε να μοιραζόμαστε πράγματα. Ντρέπομαι όταν... ντράπηκα όταν... Μπορεί να ντρεπόμαστε όμως και με πράγματα που κάνουν άλλοι, με κάτι που συμβαίνει στη χώρα μου κι εγώ δεν το εγκρίνω. Υπάρχει μια έκπτωση στη ζωή. Έχει και πολιτική χροιά το έργο, δεν μπορούσε να μην έχει. Γιατί ζούμε σε μια πολύ ταραγμένη περίοδο και αυτό το θέμα με αφορά. Γιατί να κάνεις τέχνη διαφορετικά; Μπορείς να κάνεις τέχνη με όμορφες και ωραίες θεματικές, αλλά νομίζω πως αν δεν συντονιστείς με το σήμερα, δεν γίνεται. Δεν μπορώ να μιλώ για έρωτες και ανεκπλήρωτες αγάπες τη στιγμή που ο άλλος πεθαίνει και ψάχνει στα σκουπίδια για φαΐ. Έκανα μεγάλη έρευνα για το τι σημαίνει να παρακολουθείς έναν άστεγο από το διαμέρισμά σου να τρώει σκουπίδια. Τι πάει να πει να μην μπορείς να αγοράσεις στο παιδί σου ένα ζευγάρι παπούτσια".
Λόγια ανείπωτα"Ίσως η κοινωνική ή οικογενειακή μας κατάσταση, αυτό το φυτώριο στο οποίο μεγαλώνουμε και λέγεται Κύπρος, να μην μας αφήνει να εκμυστηρευτούμε κάποια πράγματα. Γι' αυτό και στην παράσταση ακούγονται λόγια 'ανείπωτα', για πράγματα που θα ακούγονται πολύ εξωπραγματικά, αλλά είναι πολύ δικά μας".
Σύμφωνα με τον χορογράφο, "υπάρχουν περισσότερα λόγια σε αυτή την παραγωγή απ' όσο θα περίμενε κανείς για δική μου δουλειά". Και απ' όσο θα περίμενε κανείς για μια παράσταση χορού. "Νομίζω ότι η συγκεκριμένη παράσταση τελικά αφορά τον λόγο αλλά ο λόγος γεννιέται, υπάρχει και δονείται μέσα από το σώμα. Επιμένω πολύ σ' αυτό: στο πώς κινεί το χέρι του ο ερμηνευτής, στο πώς κάθεται, στην ταχύτητα που κάθεται, στην ποιότητα με την οποία κινεί το σώμα του. Ακόμη κι αυτό που λέω είναι μια χωρο-γραφία".
Με χιούμορ"Με εκνευρίζει η σοβαροφάνεια. Γενικά σε ό,τι βλέπω... Συνήθως υπάρχει μια μεγάλη παγίδα όταν προσπαθεί κανείς να πει κάτι μεγάλο και βαρύγδουπο και προσπαθεί να πείσει τον άλλο με τις επιλογές του ή και με τον τρόπο που χειρίζεται το έργο του. Για κάτι το οποίο τελικά είναι πασιφανές. Και η ντροπή θα μπορούσε να εκφραστεί με πολλούς τρόπους. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια κατάσταση πολύ σκοτεινή. Δεν με ενδιαφέρει κάτι τέτοιο. Απλά την παρατηρώ και την επαναπροσδιορίζω μέσα από βιωματικά στοιχεία, σε έναν νέο χώρο και με μια νέα παράσταση που ονομάζεται Blame It On Me. Το χιούμορ υπάρχει στην παράσταση, η οποία τελειώνει με το τι θα πει να μην ντρέπομαι σήμερα να πω κάποια πράγματα. Τι πράγματα; Πράγματα που σκέφτομαι, πράγματα που βλέπω στο δρόμο και τα σχολιάζω; Αν μπορούσε κάποιος να ακούσει τις σκέψεις μου θα ήταν αυτό που θα ακούσει και στην παράσταση; Αυτό είναι το ερώτημά μου. Στο τέλος υπάρχει ένας τέτοιος επίλογος, τον οποίο σχολιάζουμε με πολύ ευχάριστο τρόπο γιατί δεν θα σταματήσει ποτέ να υπάρχει. Γιατί όσο μεγαλώνουμε, γινόμαστε ακόμη πιο ανθεκτικοί στην ντροπή.
* Το Θεώρημα
Πιέρ Πάολο Παζολίνι, 1968: χρονιά συμβολική για την καριέρα του, ο Παζολίνι αρχίζει να κάνει -ως ακραίος αριστεριστής επαναστάτης- παραβολικές ταινίες που καταγγέλλουν την αστική τάξη. Στο Θεώρημα, παρουσιάζει την ιστορία μιας αστικής οικογένειας η οποία δέχεται στο σπίτι της έναν μυστηριώδη άντρα. Αυτός ξελογιάζει όλα τα μέλη της -κόρη, γιο, μητέρα, πατέρα- και την υπηρέτρια, και έπειτα χάνεται προκαλώντας το χάος. Για αυτή την ταινία, ο Παζολίνι σύρεται στα δικαστήρια με την κατηγορία του ανήθικου.
Ταυτότητα
Ιδέα/σκηνοθεσία/δραματουργική επεξεργασία: Αλέξης Βασιλείου
Κείμενα: Aλέξης Βασιλείου και ερμηνευτές
Eρμηνεύουν: Ανδρέας Μακρής, Άννα Μανουκιάν και Σωσώ Χατζημανώλη Σχεδιασμός φωτισμού: Kαρολίνα Σπύρου
Χειρισμός ζωντανού οπτικού υλικού/προβολών: Ευριπίδης Δίκαιος Μουσική επιμέλεια: Πάνος Μπάρτζης
Επιμέλεια κουστουμιών/αντικειμένων: Κύνθια Λιβανίου
Παραγωγή: Nothing To Declare-PENINDAPLINENA GALLERY
Στην παράσταση ακούγεται απόσπασμα από το ποίημα "Το Πέτρινο Λουλούδι" του Πέτρου Λιβάνιου από την ποιητική συλλογή "Τα Παιδικά"
+ Παραστάσεις σήμερα και ξανά στις 15, 17 και 18 Φεβρουαρίου στην γκαλερί PENINDAPLINENA στη Λεμεσό, στις 20:30. Κρατήσεις τηλ. 96512970.
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.