Η Έλενα Φαβίλι και η Φραντσέσκα Καβάλο δημιούργησαν ένα βιβλίο με 100 ιστορίες αληθινών γυναικών, από ποιήτριες μέχρι μποξέρ, πολιτικές φυσιογνωμίες μέχρι κατασκόπους, που αποτελούν πρότυπο για κάθε μικρό και μεγάλο κορίτσι, κάθε μικρό και μεγάλο αγόρι 

«Να ονειρεύεστε περισσότερο, να στοχεύετε ψηλότερα, να αγωνίζεστε πιο σκληρά και όταν έχετε αμφιβολίες να θυμάστε πως έχετε δίκιο». Με αυτά τα λόγια, η Έλενα Φαβίλι [Elena Favilli] και η Φραντσέσκα Καβάλο [Francesca Cavallo] καλωσορίζουν τα επαναστατημένα κορίτσια στην έκδοσή τους. Μια έκδοση που κυκλοφόρησε αρχικά στην Αμερική το 2016, ακολούθως στη Μεγάλη Βρετανία το 2017 και που λίγο πριν την εκπνοή του χρόνου μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

 

Από τη μαθηματικό Άντα Λάβλεϊς που έζησε τον 19o αιώνα στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι την Αμερικανίδα ολυμπιονίκη Σιμόν Μπάιλς, τις τενίστριες αδελφές Σερένα και Βένους Γουίλιαμς και τη Μάγια Αγγέλου, και από τις ακτιβίστριες αδελφές Μιραμπάλ που αντιστάθηκαν στον δικτάτορα Τρουχίλιο της Δομινικανής Δημοκρατίας μέχρι την Ινδή βασίλισσα και πολεμίστρια Λάκσμι Μπάι, τη Φρίντα Κάλο και την Κλεοπάτρα, το βιβλίο με τον ελληνικό τίτλο «Ιστορίες της καληνύχτας για επαναστάτριες [πρωτότυπος: Goodnight stories for rebel girls]» περιλαμβάνει τις ιστορίες 100 αξιοσημείωτων γυναικών σε όλο τον κόσμο και αφηγείται -σαν παραμύθι- τις ζωές τους. Κάθε ιστορία συνοδεύεται από ένα εικονογραφημένο πορτρέτο των 100 γυναικών, που φιλοτέχνησαν 60 γυναίκες εικονογράφοι.

Καθώς το βιβλίο ετοιμάζεται για τον δεύτερο τόμο του με ακόμη περισσότερες ιστορίες γυναικών-προτύπων, η Έλενα Φαβίλι και η Φραντσέσκα Καβάλο απάντησαν στις ερωτήσεις μας με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου στα ελληνικά.

Πώς προέκυψε η ιδέα για το βιβλίο σας;

Εργαζόμαστε στον τομέα της επικοινωνίας με παιδιά για πέντε χρόνια τώρα και είδαμε με τα μάτια μας τα στερεότυπα φύλων που εξακολουθούν να κυριαρχούν στα βιβλία για παιδιά όλων των ηλικιών. Πολύ λίγες επιλογές δίνονται στους γονείς για να αντιμετωπίσουν αυτήν την τάση και ανησυχούν κυρίως για την απουσία γυναικείων προτύπων όχι μόνο στα βιβλία αλλά σε όλα τα μέσα που αφορούν τα παιδιά. Έτσι αποφασίσαμε να φτιάξουμε αυτό το βιβλίο.

Είναι σημαντικό για τα κορίτσια να βλέπουν γυναικεία πρότυπα. Τα βοηθά να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και να θέτουν υψηλούς στόχους. Και οι δύο είμαστε στην ηλικία των 30 και κάτι, είμαστε γυναίκες επιχειρηματίες και ξέρουμε από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι να πετύχεις, να σε λαμβάνουν υπόψη, να σου δίνονται ευκαιρίες. Έρευνες δείχνουν πως όταν τα κορίτσια φτάσουν στο δημοτικό σχολείο, έχουν ήδη πολύ λιγότερη αυτοπεποίθηση από τα αγόρια. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να αλλάξει νωρίς η επικρατούσα αφήγηση των φύλων.

Πώς έγινε η επιλογή των γυναικών που περιλαμβάνονται στο βιβλίο;

Θέλαμε να παρουσιάσουμε γυναίκες από όσες πιο πολλές χώρες γίνεται, γιατί τα προϊόντα που αφορούν παιδιά δεν έχουν κενά μόνο σε ό,τι αφορά τα φύλα αλλά και τις φυλές, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, το θρησκευτικό υπόβαθρο. Θέλαμε επίσης να παρουσιάσουμε γυναίκες από όσους πιο πολλούς τομείς γίνεται: να έχουμε δικαστίνες, προέδρους, κατασκόπους, σεφ, βιολόγους, σέρφερ, ποιήτριες, ροκ τραγουδίστριες. Εν τέλει, διαλέξαμε γυναίκες των οποίων οι προσωπικές ιστορίες θα ήταν ενδιαφέρουσες για τα παιδιά, όπως -για παράδειγμα- το γεγονός πως η διάσημη σεφ Τζούλια Τσάιλντ ξεκίνησε την καριέρα της ως κατάσκοπος, μαγειρεύοντας κέικ που απωθούσαν τους καρχαρίες στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Διεξήγατε μια από τις πιο πετυχημένες καμπάνιες για τη διαδικτυακή συλλογή χρημάτων [crowdfunding]. Γιατί θεωρείτε πως πέτυχε τόσο πολύ η καμπάνια σας;

Προετοιμασία, προετοιμασία, προετοιμασία! Δουλέψαμε για οκτώ μήνες πάνω σ’ αυτήν την καμπάνια. Γράφαμε και ξαναγράφαμε το σενάριο. Το αλλάξαμε 16 φορές και διαμορφώσαμε μια κοινότητα που την ενδιέφερε η ενδυνάμωση των κοριτσιών τους μήνες πριν από καμπάνια. Είμαστε μια εταιρεία πρώτιστα ψηφιακή, οπότε η εμπειρία μας στο ψηφιακό μάρκετινγκ βοήθησε πολύ στο να δημιουργήσουμε μια καμπάνια που θα απευθυνόταν σε ένα ευρύ κοινό, παντού.

Χρησιμοποιήσαμε το Kickstarter και μετά το Indiegogo για να μαζέψουμε χρήματα για το βιβλίο. Η καμπάνια ξεκίνησε τον Απρίλιο 2016. Θέλαμε να το εκδώσουμε εμείς οι ίδιες. Πριν την έναρξη της καμπάνιας, τεστάραμε το ενδιαφέρον για τις «επαναστάτριες» αποστέλλοντας δείγματα με κάποιες από τις ιστορίες στο newsletter μας. Η καμπάνια απογειώθηκε και το βιβλίο κατέστη το πιο πολυχορηγημένο, πρωτότυπο βιβλίο στην ιστορία του crowdfunding.

Μαζέψαμε περισσότερα από 1 εκατ. δολάρια με τη βοήθεια 20 χιλιάδων υποστηρικτών από 71 χώρες. Ο αρχικός μας στόχος ήταν οι 40 χιλιάδες ευρώ, τον οποίο τον πετύχαμε μέσα σε 30 ώρες. Στη διάρκεια των 29 ημερών της πρώτης καμπάνιας μαζέψαμε 675,614 δολάρια και έπειτα συνεχίσαμε στο Indiegogo με μια δεύτερη, η οποία ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο. Ήμασταν πολύ ενθουσιασμένες βλέποντας ότι η ιδέα μας είχε απήχηση σε τόσο πολλούς ανθρώπους.

Γιατί, λοιπόν, ανταποκρίθηκαν τόσοι πολλοί στο κάλεσμά σας;

Τα βιβλία για παιδιά εξακολουθούν να είναι γεμάτα στερεότυπα για τα φύλα. Οι «Ιστορίες της καληνύχτας για επαναστάτριες» παρουσιάζουν 100 ιστορίες για 100 σπουδαίες γυναίκες, χθες και σήμερα, από την Ελισάβετ Α' μέχρι τη Σερένα Γουίλιαμς. Πρόκειται για αληθινές ιστορίες γυναικών, γι' αυτό ξεχωρίζει το δικό μας βιβλίο από πολλές ιστορίες της καληνύχτας με μυθοπλαστικούς χαρακτήρες. Θελήσαμε να παρουσιάσουμε ζωγράφους, επιστήμονες, χορεύτριες, σεφ, αστροναύτες, τραγουδίστριες της τζαζ, φαραώ, μποξέρ, συγγραφείς και πολιτικούς ηγέτες - επαναστατικά κορίτσια των οποίων η δράση άλλαξε τον ρουν της Ιστορίας.

Δεν έχουν όλες οι ιστορίες «τέλος καλό, όλα καλά». Αυτό συνήθως ξεχνιέται στα παραδοσιακά παραμύθια, αλλά εμείς το προσθέσαμε στο βιβλίο μας. Μόλις πρόσφατα σκεφτήκαμε πως τα παιδιά διαβάζουν ιστορίες με ευτυχισμένο τέλος. Κι όμως, τα παιδιά έχουν μερικές φορές κακές σκέψεις, έχουν κακές εμπειρίες και το να διαβάζουν τις κακές εμπειρίες άλλων -εφόσον αυτές διατυπώνονται με προσοχή ως προς το επίπεδο της πρόσληψής τους- μπορεί να τα βοηθήσουν, να τα κάνουν να νιώσουν λιγότερο μόνα και να τους δώσουν ελπίδα.

Στο πλαίσιο της διεθνούς συζήτησης για την ενδυνάμωση των γυναικών, ποια θεωρείτε πως είναι η θέση του δικού σας βιβλίου; Ποια είναι η θέση σας σε όλη αυτήν τη συζήτηση που διεξάγεται σε όλο τον κόσμο;

Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο για τα γυναικεία θέματα στην κοινωνία. Είναι ένα βιβλίο με ενθαρρυντικές, όμορφες ιστορίες εμπνευσμένες από τη ζωή και τις περιπέτειες πολλών σπουδαίων γυναικών σε όλο τον κόσμο. Δεν αποφεύγει να αναφερθεί στις προκλήσεις που αντιμετώπισαν πολλές γυναίκες και κορίτσια για να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, ωστόσο το πετυχαίνει με έναν εποικοδομητικό τρόπο.

Η θέση των γυναικών έχει σαφώς βελτιωθεί με τα χρόνια στην κοινωνία μας, ωστόσο χρειάζονται να γίνουν πολλά ακόμη. Ειδικά γιατί κανένα κατόρθωμα, όσο μεγάλο κι αν είναι, δεν μπορεί να λαμβάνεται σαν δεδομένο. Σκεφτείτε μόνο όσα συμβαίνουν στην Αμερική με την παρούσα κυβέρνηση, στον τομέα της υγείας για τις γυναίκες.

Πώς επιλέξατε τις εικονογράφους του βιβλίου;

Στο βιβλίο παρουσιάζονται εικονογραφημένα έργα από 60 γυναίκες εικονογράφους. Η απόφαση να αναζητήσουμε γυναίκες καλλιτέχνες ήταν συνειδητή. Θεωρούμε καθήκον μας να δώσουμε χώρο στη σπουδαία δουλειά που κάνουν κάθε μέρα, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Θέλαμε επίσης να έχουμε μια μεγάλη ποικιλία από καλλιτεχνικά στυλ ώστε κάθε γυναίκα να αναδεικνύεται μέσα από τη δική της, μοναδική προσωπικότητα. Τα media συνηθίζουν να παρουσιάζουν τις γυναίκες με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Για μας ήταν σημαντικό να καταδείξουμε ότι η θηλυκότητα έρχεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και πως δεν υπάρχει ένας και μόνο τρόπος για να υπάρχει μια γυναίκα και μια επαναστάτρια.

Το πρότζεκτ σας είναι φτιαγμένο αποκλειστικά από γυναίκες λοιπόν.

 Το ταξίδι μας στον χώρο των επιχειρήσεων ήταν αρκετό για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι για τα νέα κορίτσια να μεγαλώνουν έχοντας θηλυκά πρότυπα. Τα βοηθά να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και να θέτουν μεγαλύτερους στόχους. Αντιληφθήκαμε πως το 95% των βιβλίων και των τηλεοπτικών προγραμμάτων με τα οποία μεγαλώναμε δεν παρουσίαζαν κορίτσια σε εξέχουσες θέσεις. Το ερευνήσαμε λίγο και ανακαλύψαμε πως αυτή ήταν μια τάση που δεν είχε αλλάξει τα τελευταία 20 χρόνια, έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό.

Απευθύνεται όμως και σε αγόρια αυτό το βιβλίο, έτσι δεν είναι;

Ναι! Από την εμπειρία μας, τα αγόρια δεν νιώθουν πως δεν τα αφορούν οι «Ιστορίες της καληνύχτας για επαναστάτριες». Έκαναν θέμα περισσότερο οι ενήλικες παρά τα παιδιά. Εκατοντάδες χιλιάδες αγόρια διαβάζουν αυτό το βιβλίο και το απολαμβάνουν. Πιστεύουμε πως θα ήταν υπέροχο αν όλα τα παιδιά μεγάλωναν σε έναν κόσμο, στον οποίο τα αγόρια δεν θα υποτιμούσαν ένα βιβλίο απλώς και μόνο επειδή λέει «για κορίτσια» στο εξώφυλλο. Και όπως φαίνεται, πολλά αγόρια συμφωνούν μαζί μας!