Οι τρεις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης για το 2023 είναι η Ελευσίνα στην Ελλάδα, η Τιμισοάρα στη Ρουμανία και το Βέσπρεμ στην Ουγγαρία. Η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης αναδεικνύει κάθε χρόνο την πολιτιστική κληρονομιά και την ιστορία διαφορετικών ευρωπαϊκών πόλεων.

Ας κάνουμε μια εικονική επίσκεψη σε κάθε πόλη και ας εξερευνήσουμε την πολιτιστική τους κληρονομιά.

Ελευσίνα

Η Ελευσίνα, γνωστή και ως Ελευσίνα, είναι πόλη στην ιστορική ελληνική περιφέρεια Αττικής, βορειοδυτικά της Αθήνας.

Όπως συμβαίνει με πολλές πόλεις στην Ελλάδα, η Ελευσίνα έχει μια πλούσια αρχαιολογική ιστορία που εκτείνεται πολλούς αιώνες πίσω και καλύπτει τόσο την Αρχαία Ελλάδα όσο και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, εξελίχθηκε σε βιομηχανική πόλη - όπως δείχνει ενδεικτικά αυτή η φωτογραφία.

Στην Αρχαία Ελλάδα, η Ελευσίνα ήταν ο τόπος των Ελευσίνιων Μυστηρίων, μιας από τις πιο διάσημες μυστικές θρησκευτικές τελετές της αρχαίας Ελλάδας. Επρόκειτο για μυήσεις που γίνονταν κάθε χρόνο για τη λατρεία της Δήμητρας και της Περσεφόνης.

Η Ελευσίνα είναι η γενέτειρα του αρχαίου Έλληνα θεατρικού συγγραφέα Αισχύλου, ο οποίος συχνά χαρακτηρίζεται ως ο πατέρας της ελληνικής τραγωδίας.

Ο Αισχύλος έζησε μεταξύ του 6ου και του 5ου αιώνα π.Χ. Υπολογίζεται ότι έγραψε 70 έως 90 θεατρικά έργα, αλλά μόνο επτά έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα.

Συμμετείχε -και κέρδισε- σε πολλούς δραματικούς διαγωνισμούς, οι οποίοι λάμβαναν χώρα καθώς το ελληνικό θέατρο είχε αρχίσει να εξελίσσεται. Ανέπτυξε το είδος της ελληνικής τραγωδίας. Ο Αισχύλος πρόσθεσε περισσότερους χαρακτήρες, σκηνική διακόσμηση και έκανε τα κοστούμια πιο δραματικά. Τα έργα του, γραμμένα σε στίχους, είναι ιστορίες για τους θεούς ή διαδραματίζονται μακριά από την Ελλάδα και είναι ηθικά και θρησκευτικά.

Η Ελευσίνα τιμά τον Αισχύλο κάθε χρόνο με το Φεστιβάλ Αισχύλεια. Ιδρύθηκε το 1975 και διεξάγεται στο Παλαιό Ελαιουργείο, ένα υπαίθριο θέατρο στην προκυμαία, το οποίο παλαιότερα ήταν εργοστάσιο σαπουνιού.

Το φεστιβάλ -που πραγματοποιείται στο τέλος του καλοκαιριού- περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, χορευτικές εκδηλώσεις και εκθέσεις τέχνης.

Τιμισοάρα

Η Τιμισοάρα, που βρίσκεται στη δυτική Ρουμανία, είναι η τρίτη πόλη της χώρας και η δεύτερη πόλη της Ρουμανίας που ανακηρύχθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Η πόλη έχει πλούσια ιστορία που χρονολογείται από τον πρώιμο Μεσαίωνα και αποτελεί εδώ και καιρό κέντρο πολιτισμού και εμπορίου στην περιοχή. Θεωρείται η άτυπη πρωτεύουσα της ευρύτερης ιστορικής περιοχής Μπανάτ, η οποία αποτελούσε ένα από τα ανατολικά σύνορα της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και σήμερα μοιράζεται από τη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ουγγαρία.

Διαδοχικές ιστορικές περίοδοι και ηγεμόνες - η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος - έχουν αφήσει τα ίχνη τους στην Τιμισοάρα. Το ποικιλόμορφο αρχιτεκτόνημα της πόλης είναι το μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό σύνολο ιστορικών κτιρίων στη Ρουμανία, με τα στυλ μπαρόκ, ιστορικισμού, νεοκλασικισμού, αρτ νουβό και Wiener Secession να συναντώνται στην πόλη.

Η Τιμισοάρα διαθέτει περισσότερα από τριάντα πάρκα και χώρους πρασίνου, γεγονός που της έχει δώσει το προσωνύμιο "Πόλη των λουλουδιών".

Η Τιμισοάρα ήταν η πρώτη πόλη στην ηπειρωτική Ευρώπη που διέθετε ηλεκτρικό φωτισμό στους δρόμους, ο οποίος εγκαταστάθηκε το 1884. Το 1989, η επανάσταση κατά του καθεστώτος Τσαουσέσκου ξεκίνησε στους δρόμους της Τιμισοάρα.

***

Βέσπρεμ

Το Βέσπρεμ είναι μια από τις παλαιότερες αστικές περιοχές της Ουγγαρίας και βρίσκεται βόρεια της λίμνης Μπάλατον. Ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023 ανήκει στο Βέσπρεμ και μοιράζεται σε ολόκληρη την περιοχή Bakony-Balaton, με περισσότερες από 100 πόλεις και χωριά να συνεργάζονται για την ανάπτυξη έργων.

Το Βέσπρεμ είναι γνωστό ως η "Πόλη των Βασίλισσων", καθώς εκεί ο επίσκοπος του Βέσπρεμ έστεψε τις βασίλισσες της Ουγγαρίας. Ήταν η πρώτη πόλη στην Ουγγαρία που απέκτησε επίσκοπο, όταν ιδρύθηκε η επισκοπή του Βέσπρεμ - αυτό πιστεύεται ότι διατάχθηκε το 1009 μ.Χ. από τον βασιλιά Στέφανο Α΄ της Ουγγαρίας. Η πόλη ήταν επίσης η αγαπημένη της συζύγου του Στέφανου, της βασίλισσας Γκιζέλας.

Στην ευρύτερη περιοχή, η λίμνη Μπάλατον είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Κεντρικής Ευρώπης και ένας από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της περιοχής. Είναι γνωστή για τις παραθαλάσσιες πόλεις της που αναπτύχθηκαν ως θέρετρα, για την παραγωγή κρασιού και τα θαλάσσια σπορ.