Πώς θα σου φαινόταν αν έδινες αίμα και σε αντάλλαγμα έπαιρνες ένα δωρεάν εισιτήριο για την έκθεση «Φαντάσματα της νύχτας. 100 χρόνια "Νοσφεράτου" - Μια συμφωνία τρόμου»; Πρωτότυπη είναι η απόφαση του μουσείου Sammlung Scharf-Gerstenberg στο Βερολίνο να συνεργαστεί με τον Γερμανικό Ερυθρό Σταυρό για να οργανώσει εθελοντική αιμοδοσία για τους επισκέπτες της έκθεσης για τα βαμπίρ. Οι αιμοδοσίες θα γίνονται κάθε μήνα μέχρι το τέλος της έκθεσης, που θα διαρκέσει έως τις 23 Απριλίου.

Πέρα από το έξυπνο μάρκετινγκ, η έκθεση είναι μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην πολιτισμική μυθολογία των βαμπίρ, αρχής γενομένης από τον «Νοσφεράτου», την αριστουργηματική ταινία του Μουρνάου που έκανε πρεμιέρα το 1922 στο Marmorsaal (Μαρμάρινη Αίθουσα) του ζωολογικού κήπου του Βερολίνου και έκτοτε θεωρείται σημείο αναφοράς για τον τρόπο με τον οποίο επηρέασε όλα τα είδη της ποπ κουλτούρας, από τις ταινίες τρόμου μέχρι την τηλεοπτική σειρά «The Simpsons».

Η έκθεση είναι μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην πολιτισμική μυθολογία των βαμπίρ, αρχής γενομένης από τον «Νοσφεράτου», την αριστουργηματική ταινία του Μουρνάου που έκανε πρεμιέρα το 1922 στο Marmorsaal (Μαρμάρινη Αίθουσα) του ζωολογικού κήπου του Βερολίνου και έκτοτε θεωρείται σημείο αναφοράς για τον τρόπο με τον οποίο επηρέασε όλα τα είδη της ποπ κουλτούρας.

Ενώ ο ήρωας Νοσφεράτου βασίζεται άμεσα στον «Δράκουλα» του Μπραμ Στόκερ, το όνομα αυτό δεν αναφέρεται πουθενά στην ταινία επειδή η χήρα του αρνήθηκε να δώσει τα δικαιώματα στον Μουρνάου. Ο σκηνοθέτης απλά άλλαξε το όνομα του βρικόλακα, έκανε κάποιες αλλαγές στην ιστορία και γύρισε την ταινία δίχως την άδεια των κληρονόμων του Στόκερ. Η Φλόρενς Στόκερ στράφηκε δικαστικώς κατά του σκηνοθέτη και η απόφαση του δικαστηρίου ήταν να κατασχεθεί το αρνητικό και να καταστραφούν όλα τα αντίγραφα. Ωστόσο, κάποια διασώθηκαν και η ταινία θεωρείται πλέον αριστούργημα του κινηματογράφου.

Η βουβή ταινία τρόμου του Μουρνάου είναι η πρώτη ταινία του γερμανικού εξπρεσιονισμού που συνδυάζει τα επιτηδευμένα γοτθικά σκηνικά με τους φυσικούς χώρους.

Ο Νοσφεράτου, η φανταστική φιγούρα που έγινε είδωλο της ποπ κουλτούρας, άσκησε απίστευτη επιρροή στις τέχνες.

Ο Αντρέ Μπρετόν θεωρούσε το «Νοσφεράτου» έργο-κλειδί για τον υπερρεαλισμό. Αντίστροφα, η ταινία θα ήταν αδιανόητη χωρίς τα ιστορικά της προηγούμενα στην τέχνη. Τα σκίτσα για τη σκηνογραφία, για παράδειγμα, περιλαμβάνουν μοτίβα που φέρνουν στο νου χαρακτικά του Φρανσίσκο ντε Γκόγια, τον γερμανικό ρομαντισμό και μοτίβα από τη λογοτεχνία και την τέχνη των αρχών του 20ού αιώνα. Άλλες αναγνωρισμένες επιρροές προέρχονται από τον Caspar David Friedrich, καθώς και από το έργο των Alfred Kubin, Stefan Eggeler και Franz Sedlacek.

Μια εικόνα που παρουσιάζεται στην έκθεση είναι του Τσέχου καλλιτέχνη Frantisek Kobliha, ο οποίος, εμπνευσμένος από τις εφιαλτικές ιστορίες του Edgar Allan Poe, δημιούργησε τότε μια σειρά από απόκοσμα χαρακτικά.

Όσο για τα βαμπίρ, είναι πλάσματα της λαογραφίας τα οποία τρέφονται συνήθως με αίμα. Στην ευρωπαϊκή λαογραφία είναι απέθαντα πλάσματα που συχνά επισκέπτονται τους αγαπημένους τους και προκαλούν αναστάτωση ή θανάτους. Φορούν σάβανα και περιγράφονται με πρησμένη και κατακόκκινη ή σκοτεινή όψη, σημαντικά διαφορετική από την εικόνα που έχουμε σήμερα για τα χλωμά και λιπόσαρκα βαμπίρ, η οποία χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.

Βαμπιρικά όντα έχουν καταγραφεί στους περισσότερους πολιτισμούς. Ο όρος «βαμπίρ» έγινε γνωστός στη δυτική Ευρώπη μετά από αναφορές περί μιας μαζικής υστερίας τον 18ο αιώνα η οποία βασίστηκε σε μια προϋπάρχουσα λαϊκή πεποίθηση των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης.

Στην Ανατολική Ευρώπη οι τοπικές παραλλαγές ήταν γνωστές με διάφορα ονόματα: ως «στρίγκα» στην Αλβανία, ως «βρικόλακας» στην Ελλάδα και ως «στριγκόι» στη Ρουμανία.

Στη σύγχρονη εποχή, τα βαμπίρ θεωρούνται φανταστικές οντότητες, παρόλο που η πίστη σε διάφορα βαμπιρικά πλάσματα όπως η τσουπακάμπρα εξακολουθεί να υφίσταται σε ορισμένους πολιτισμούς. Η πρώιμη λαϊκή πίστη στα βαμπίρ έχει μερικές φορές αποδοθεί στην άγνοια για τη διαδικασία αποσύνθεσης του σώματος μετά θάνατον και στον τρόπο με τον οποίο οι προβιομηχανικές κοινωνίες προσπάθησαν να την εξηγήσουν, δημιουργώντας τα βαμπίρ για να εξηγήσουν το μυστήριο του θανάτου. Το 1985 η πορφυρία συνδέθηκε με τους θρύλους του βαμπιρισμού αλλά από τότε έχει απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό αυτή η σύνδεση.

Το «χαρισματικό» βαμπίρ της σύγχρονης φαντασίας γεννήθηκε το 1819 με την έκδοση του βιβλίου «Το βαμπίρ» από τον Άγγλο συγγραφέα Τζον Πολιντόρι. Το βιβλίο ήταν μεγάλη εκδοτική επιτυχία και αναμφισβήτητα είναι το πιο σημαντικό έργο με θέμα τα βαμπίρ των αρχών του 19ου αιώνα. Ο Μπραμ Στόκερ έγραψε το μυθιστόρημα «Δράκουλας» το 1897. Είναι το βιβλίο που παρείχε τη βάση του σύγχρονου θρύλου για τα βαμπίρ. Η επιτυχία του γέννησε ένα ολόκληρο υποείδος της λογοτεχνίας τρόμου αφιερωμένο στα βαμπίρ, και εξακολουθεί να είναι δημοφιλές στον 21ο αιώνα παράγοντας βιβλία, ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και βιντεοπαιχνίδια με σχετική θεματολογία.

ΠΗΓΗ:lifo.gr