Ο δημοσιογράφος Ευάγγελος Αρεταίος στο βιβλίο «Σαν άμμος που χάνεται» διηγείται στιγμές από τη ζωή δεκαέξι γυναικών που βρέθηκαν σε μεγάλες στιγμές της επικαιρότητας και κομβικές στιγμές της ζωής τους.

Γιατί ένα βιβλίο μόνο με γυναίκες;

Γιατί οι περιπλανήσεις μου με έφερναν
πάντα αντιμέτωπο με γυναίκες που με εντυπωσίασαν με την δύναμη τους και την
ίδια στιγμή με την απέραντη τρυφερότητα τους απέναντι στα όλα όσα τους
συνέβαιναν. Και γιατί, νομίζω, η τρυφερότητα τους αυτή με έκανε να τις νιώσω
αναπάντεχα κοντά μου, ακόμα και αυτές τις γυναίκες με τις οποίες οι διαδρομές
μας δεν έκαναν παρά να διασταυρωθούν για πολύ λίγο. Η τρυφερότητα αυτή
αποτέλεσε την έμπνευση για τα διηγήματα και μου έδωσε και μια αίσθηση
καθήκοντος να γράψω για αυτά που τους συνέβαιναν για να μη λησμονηθούν.

Σε μια συνέντευξη είχες αναφέρει «Πιστεύω ότι οι γυναίκες έχουν μια άλλη ικανότητα να καταλαβαίνουν τον κόσμο γύρω τους, να παλεύουν με μεγαλύτερη γενναιότητα και μεγαλύτερο βάθος ψυχής από ότι οι άνδρες». Τι σε κάνει να το πιστεύεις αυτό;

Όπως συνειδητοποίησα με τα χρόνια, μέσα
από τις προσωπικές μου σχέσεις αλλά και μέσα από τα ταξίδια μου, είναι οι
γυναίκες που έχουν την ικανότητα να αφουγκράζονται βαθύτερα τα όσα γίνονται
γύρω τους και να αντιστέκονται με έναν τρόπο διακριτικό αλλά συνάμα πολύ πιο
ισχυρό από ότι οι άντρες. Έχουν μια ικανότητα ενσυναίσθησης και συναισθηματικής
οξυδέρκειας που τους επιτρέπει να βλέπουν και να νιώθουν τις καταστάσεις γύρω
τους και τον εαυτό τους μέσα από πολύ πιο διορατικές ματιές από ότι οι άντρες.
Και καθώς ήταν για χιλιετίες και δυστυχώς παραμένουν ακόμα κάτω από την αφόρητη
πίεση του κυρίαρχου ανδρικού βλέμματος, έχουν και μια διαφορετική και τελικά
πιο ισχυρή -μέσα κυρίως από την εγκαρτέρηση- γενναιότητα.

Ποιές είναι οι γυναίκες στο βιβλίο σου; Από πού προέρχονται;

Είναι όλες γυναίκες που έχω γνωρίσει στα ταξίδια μου. Είναι υπαρκτές, έχουν σάρκα και οστά και όλα όσα περιγράφονται στα διηγήματα είναι οι αληθινές συνθήκες στις οποίες ζουν. Από την Αθήνα μέχρι το Μαλί και από το Δουβλίνο μέχρι την βόρειο Συρία. Είναι γυναίκες που το πεπρωμένο τις έφερε αντιμέτωπες με καταστάσεις δύσκολες και με αποφάσεις που έπρεπε να πάρουν. Από τον πόλεμο εναντίων των τζιχαντιστών στην Συρία μέχρι την φροντίδα ετοιμοθάνατων σε μονάδες παρηγορητικής ιατρικής, από καταστάσεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «επικές» μέχρι μικρές καθημερινές στιγμές.

Γιατί επέλεξες τις συγκεκριμένες;

Γιατί ήμουν τυχερός που βρέθηκα στον δρόμο
τους και μπόρεσα έστω και λίγο να νιώσω κάτι από αυτά που ένιωσαν τις στιγμές
εκείνες που η ζωή τις δοκίμαζε. Και ένιωσα τόσο κοντά τους εκείνες τις στιγμές
που κάθε μια τους έχει σημαδέψει και την δική μου ζωή.

Γιατί είναι σημαντικό να αφηγηθείς στιγμές
από τη ζωή τους;

Για να μην λησμονηθούν οι ζωές τους, οι
αγώνες τους, τα όσα νιώθουν και όσα κάνουν. Είναι σημαντικό όταν βλέπουμε
πράγματα, γεγονότα, καταστάσεις, να αφήνουμε μαρτυρίες πίσω μας για να ξέρουν
και άλλοι το πως ζουν, τι νιώθουν, τι ελπίζουν και τι φοβούνται οι άνθρωποι
γύρω μας. Αυτό άλλωστε είναι, ο απότερος σκοπός της δημοσιογραφίας σίγουρα
αλλά, ίσως, και της λογοτεχνίας.

Πού σταματά η δημοσιογραφική τεκμηρίωση
για να ξεκινήσει η μυθοπλαστική παρουσίαση;

Άφησα την φαντασία μου να περιπλανηθεί στα
βάθη της ψυχής τους, στις ενδόμυχες σκέψεις τους, σε αυτό τον εσωτερικό διάλογο
που όλοι μας κάνουμε με τον εαυτό μας. Αλλά πάντα προσπαθώντας να κρατήσω
ζωντανή στην ψυχή τους και στα αισθήματα τους την αληθινή πραγματικότητα που
τις περικύκλωνε.

Κάποιες από αυτές τις γνωρίζεις για
χρόνια, πώς σε επηρέασε αυτό στο να αναπτύξεις τον χαρακτήρα τους σε σχέση με
τις άλλες;

Ήταν πράγματι πιο εύκολο να αναπτύξω τον
χαρακτήρα των γυναικών που γνωρίζω καλά. Και για αυτές τα όρια της μυθοπλασίας
ήταν πιο περιορισμένα καθώς μπορούσα να τις νιώσω καλύτερα. Αλλά και με αυτές
που μονάχα διασταυρωθήκαμε, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες βρισκόμασταν, ο
πόνος τους, το πείσμα τους και η τρυφερότητα τους ήταν τόσα έντονα που μου
φάνηκε ότι μπόρεσα να νιώσω έστω και λίγο το πως ένιωθαν εκείνες.

Γιατί επέλεξες αυτό τον τίτλο;

Γιατί οι ζωές των γυναικών αυτών, όπως οι ζωές όλων μας, δεν είναι παρά κόκκοι άμμου σε μια θύελλα πάνω από την έρημο. Αλλά που αξίζει, που πρέπει ίσως, κάποιες φορές να τους πιάνουμε στα χέρια μας απαλά, να τους κρατάμε με δύναμη, να τους αφουγκραζόμαστε βαθιά για να μην χάνονται και για να μην χανόμαστε κι εμείς συνάμα.

Βιογραφικό

Ο Ευάγγελος Αρεταίος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Είναι ο ανταποκριτής στις Βρυξέλλες και στην Τουρκία για την εφημερίδα «Πολίτης» . Από το 1996 μέχρι σήμερα επισκέπτεται συστηματικά την Τουρκία και ταξιδεύει στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική και στην Ευρώπη. Εχει δημοσιεύσει δύο μυθιστορήματα και ένα δημοσιογραφικό οδοιπορικό για την πολιτική και την κοινωνία στην Τουρκία.

+ Η έκδοση είναι διαθέσιμη στο Σολώνειο Κέντρο Βιβλίου και στο βιβλιοπωλείο Πάργα στην Λευκωσία