Ή, η επιστροφή του βινυλίου, που αναγεννήθηκε με πλήρη αυτοπεποίθηση και με φόρα χτυπά -σχεδόν αλύπητα- την ψηφιακή μουσική βιομηχανία 

Τον περασμένο Δεκέμβριο, σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο ενημέρωσης Vice, οι πωλήσεις βινυλίου ξεπέρασαν τα ψηφιακά μέσα μουσικής στη Βρετανία, ενώ για το 2019 εκτιμάται ότι οι Αμερικανοί θα ξοδέψουν ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε αυτούς τους επίπεδους δίσκους που στην εποχή αναγέννησής τους αποτελούν (και) ένα είδος μόδας.

Η επιστροφή του βινυλίου είναι μια τάση που παρατηρείται έντονα στον διεθνή χώρο και η Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια μόνο σε ένα μέρος μπορούσε κανείς να βρει βινύλια στη Λευκωσία, και όχι σε μεγάλη ποικιλία. Σήμερα, το ίδιο αυτό κατάστημα έχει εμπλουτίσει σημαντικά τη συλλογή του. Ένα δεύτερο δισκάδικο άνοιξε στο κέντρο της πόλης, ενώ οι αγορές όπου διατίθενται κυρίως μεταχειρισμένα βινύλια τείνουν να ξεπεράσουν τα παζαράκια με... χειροποίητες κατασκευές, που είχαν κι αυτά το δικό τους "μπουμ" μέχρι πρόσφατα.

"Είναι μόδα"

Ο Μιχάλης Πέτρου, ιδιοκτήτης του καταστήματος P.K. Digital Hi-Fi στη Λευκωσία, ασχολείται με τα βινύλια τα τελευταία 30 χρόνια. Αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Pro-Ject Audio Systems -μιας εταιρείας για turntables που έχει τη δική της ιστορία [και πείσμα] στο πλαίσιο της αναγέννησης του βινυλίου- ο Μιχάλης ξεκίνησε να φέρνει μικρό αριθμό βινυλίων για τους πελάτες του. Επρόκειτο κυρίως για επανεκδόσεις δίσκων. Σήμερα συνεργάζεται με τον Γιώργο Δήμου, το δισκάδικο του οποίου -Vinyl in Cyprus- είναι σαν "κατάστημα μέσα σε κατάστημα", στον χώρο του P.K. Digital Hi-Fi.

Για τον Μιχάλη η επιστροφή του βινυλίου σε τόσο μεγάλο βαθμό εξηγείται ως μια τάση, μια μόδα που θα περάσει, αλλά θα αφήσει περισσότερους πιστούς του βινυλίου απ' όσους είχε όταν ο ίδιος πρωτοξεκίνησε. Όπως εξηγεί, υπάρχουν αγοραστές σήμερα που δεν ακούνε καν τους δίσκους που αγοράζουν. Είναι, όμως, και οι πιστοί του βινυλίου που γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ποιότητα ενός δίσκου είναι αναντικατάστατη αλλά και απαραίτητα συνδεδεμένη με τον εξοπλισμό από τον οποίο ακούγεται. Η φύση της δουλειάς του είναι τέτοια που δεν επιτρέπει εκπτώσεις σε αυτό τον τομέα.

Μόδα θεωρεί και ο Γιώργος την επιστροφή του βινυλίου, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους αγοραστές. "Είναι όπως τα σνίκερς", εξηγεί. "Τώρα όλοι οι νέοι αγοράζουν σνίκερς. Το ίδιο κάνουν και με τα βινύλια", λέει. Η ελπίδα βρίσκεται σε όσους, αφού αγοράσουν δίσκους, επιστρέφουν στο μαγαζί για να αγοράσουν και πικάπ. Σημειώνει, δε, πως είναι λογικό οι Κύπριοι που πηγαίνουν στο εξωτερικό για σπουδές να επιστρέφουν κουβαλώντας τις διεθνείς τάσεις που παρακολουθούν σε άλλες χώρες. "Στο εξωτερικό βινύλια πωλούνται παντού: από ένα κατάστημα ρούχων, μέχρι ένα... κομμωτήριο και ένα φαστφουντάδικο!" επισημαίνει.

Αρχή με τρεις "κάσες"

Σε ένα pop-up παζαράκι ξεκίνησε να πουλά δίσκους ο Κωνσταντίνος, καταλήγοντας το 2014 να ανοίγει το "Δισκάδικο ο Μάγος" σε έναν παράδρομο της παλιάς Λευκωσίας. Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε με τρεις κούτες βινύλια, σήμερα στο κατάστημά του διαθέτει περισσότερα από τρεις χιλιάδες βινύλια, όλων των ειδών: καινούργια και μεταχειρισμένα, από κλασική ροκ μέχρι... ελληνική φολκλόρ και σε τιμές από 2 μέχρι πέραν των 100 ευρώ. Πουλά, δε, και στο εξωτερικό, κάτι που αποδεικνύει ότι και στην Κύπρο μπορεί να ανακαλύψει κανείς δίσκους που θεωρεί πως θα έπρεπε να... σκάψει σε δισκάδικα του εξωτερικού για να τους βρει.

Για τον Κωνσταντίνο η επαναφορά του βινυλίου στο προσκήνιο είναι μεν μέρος μιας μόδας, δεν είναι όμως μόνο αυτό. "Ο κόσμος κουράστηκε το streaming. Προτιμά να έχει τη μουσική του στο ράφι παρά να κάνει συνεχώς κλικ στο YouTube", εξηγεί.

"Συμφωνεί" μαζί του και ο Τζακ Γουάιτ, πρώην επικεφαλής του συγκροτήματος White Stripes, o οποίος το 2015 άνοιξε ένα εργοστάσιο κατασκευής βινυλίων στο Ντιτρόιτ. "Το κοινό βαρέθηκε όλο αυτό το αόρατο πράγμα, την αναλώσιμη φύση της μουσικής των τελευταίων 10-15 χρόνων", ανέφερε στο Vice o Γουάιτ, ιδιοκτήτης της Third Man Records, της δισκογραφικής κάτω από την οποία κυκλοφορούν τους δίσκους τους πολλοί καλλιτέχνες και υπό την ομπρέλα της οποίας βρίσκεται και το εργοστάσιο βινυλίων.

Η φρενίτιδα του βινυλίου, εν τέλει, δεν θα καταλαγιάσει σύντομα, είναι το μόνο βέβαιο. Κι αυτό γιατί έχει γίνει mainstream. Ποιος θα περίμενε δέκα χρόνια πριν, όταν το βινύλιο ήταν σχεδόν νεκρό, πως μεγάλα πολυκαταστήματα θα είχαν τα πικάπ σαν "προϊόντα της εβδομάδας" ή πως παιδιά 15-18 χρόνων θα πήγαιναν σε δισκάδικο για να αγοράσουν χιπ χοπ σε βινύλιο;

Είναι μια τάση μεν, αλλά προς το παρόν σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της αναγκάζοντας όλους τους καλλιτέχνες, από τον χώρο της ποπ μέχρι την εναλλακτική και την ηλεκτρονική μουσική, να βγάζουν [και] βινύλιο με την κυκλοφορία νέου άλμπουμ τους. Κι ας είναι διαθέσιμο με ένα κλικ στο Spotify.
Μαζί με τα σνίκερς, πάντως, αν έχετε κατά νου να αγοράσετε δίσκο των Queen, είναι άφαντοι σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω της ταινίας Bohemian Rhapsody, η οποία αφηγείται την ιστορία του θρυλικού συγκροτήματος από το 1970 μέχρι το 1985.

Το προφίλ του Κύπριου αγοραστή

Αγοράζει πρωτίστως δίσκους της κλασικής ροκ. Αν είναι άνω των 25-30 ετών, είναι άνδρας, μάλλον συνειδητοποιημένος και σταθερός αγοραστής, με μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη. Αν είναι κάτω από 25, μπορεί να είναι είτε αγόρι είτε κορίτσι, ακούει -παραδόξως- κλασική ροκ [και πάλι] αλλά και σύγχρονη μουσική. Υπάρχουν και εκείνοι που αγοράζουν δίσκους σε προσφορά, για καθαρά διακοσμητικούς λόγους, είτε για μεταποίηση είτε για διακόσμηση στους τοίχους. Όσο για το κατά πόσο το βινύλιο περιλαμβανόταν ανέκαθεν στα ανδροκρατούμενα χόμπι, ο Κωνσταντίνος σημειώνει πως "οι σοβαροί συλλέκτες είναι πάντα άντρες". Ο Μιχάλης επιβεβαιώνει πως ειδικά την περίοδο προτού η αγορά του βινυλίου γίνει μόδα ήταν πράγματι ένα ανδροκρατούμενο χόμπι. Συμφωνούν, ωστόσο, και οι δύο πως αυτό αλλάζει. Σήμερα "είναι μισά αγόρια - μισά κορίτσια οι πολύ μικροί που επισκέπτονται το κατάστημα", επισημαίνει ο Κωνσταντίνος. Αξιοσημείωτο είναι το ότι φέτος τα Χριστούγεννα ένα 14χρονο κορίτσι ζήτησε από τον πατέρα της για δώρο ένα πικάπ. Και το πήρε.

Ροκ και στο εξωτερικό

Η προτίμηση σε δίσκους της κλασικής ροκ δεν είναι κυπριακή αποκλειστικότητα. Στις ΗΠΑ οι ροκ δίσκοι που πουλήθηκαν το 2018 αντιστοιχούν στο 41,7% του συνόλου των πωλήσεων βινυλίου. Ακολουθούν η μπλουζ, η τζαζ και η ελληνική μουσική, ενώ οι μικρότεροι ζητούν (και) χιπ χοπ.

Όσο για τη χρήση, οι λάτρεις του Hi-Fi δεν αλλάζουν την ποιότητα των βινυλίων, πιο περιστασιακοί αγοραστές όμως μπορεί να παίρνουν δίσκους για διάφορους λόγους. Σύμφωνα με μια στατιστική έρευνα στη Βρετανία, οι μισοί από τους αγοραστές βινυλίου δεν ακούνε καν τους δίσκους. Αντίθετα, τους χρησιμοποιούν σαν διακόσμηση στους τοίχους. Άλλοι αγοράζουν δίσκους για να στηρίξουν τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες, χωρίς ωστόσο να έχουν την πρόθεση να ακούσουν τον δίσκο σε αναλογικό μέσο. Ποσοστό 45% ακούει σε streaming έναν δίσκο προτού αποφασίσει να τον αγοράσει σε βινύλιο.