O Hasan Nakhleh, μέλος και εκ των ιδρυτών του συγκροτήματος TootArd, μίλησε στο «Π» για τη μουσική του σχήματος που φτάνει για πρώτη φορά στην Κύπρο για να παίξει στο Φεστιβάλ Φέγγαρος 

Μεγαλωμένοι στα Υψώματα Γκολάν, μια περιοχή της Μέσης Ανατολής που αποτελεί διαχρονικά το μήλον της έριδος ανάμεσα σε Συρία και Ισραήλ [και που πρόσφατα βομβαρδιζόταν ξανά], οι αδελφοί Hasan και Rami Nakhleh δημιούργησαν το 2010 τη μπάντα TootArd, που θα πει φράουλα στα αραβικά.

«Μια χορδή και ένα κομμάτι ξύλου είναι η πυρίτιδά μου», λένε οι TootArd, που προερχόμενοι από το οροπέδιο χωρίς ταυτότητα, δημιουργούν μουσικές παίρνοντας στοιχεία από πολλά είδη και γεωγραφικούς τόπους. «Υπάρχουν πολλές οπτικές και απόψεις για την ταυτότητα στα Υψώματα Γκολάν, είναι ένα καυτό και αρκετά περίπλοκο θέμα», σημειώνει ο Χασάν που σήμερα ζει και εργάζεται στη Βέρνη επικοινωνώντας τη μουσική της μπάντας του στην Ευρώπη.

Ο πιο πρόσφατος, δεύτερος δίσκος των TootArd έχει τίτλο Laissez Passer και είναι ο πρώτος τους που κυκλοφόρησε στον διεθνή χώρο. Είναι επίσης από τους πρώτους δίσκους από τα Υψώματα Γκολάν που κερδίζουν διεθνή απήχηση. Με αυτό το «πάσο» που τους επιτρέπει να διασχίζουν σύνορα, οι TootArd φτάνουν και στη χώρα μας σε μερικές μέρες καταλαμβάνοντας για λίγο το Φεστιβάλ Φέγγαρος.

Η μουσική σας κινείται μεταξύ αραβικής και σύγχρονης δυτικής μουσικής. Διορθώστε με αν κάνω λάθος αλλά είναι λες και βρήκατε το δικό σας ήχο με πολλές επιρροές από αυτό τον χώρο.

Ο αδελφός μου, Ραμί -ντράμερ των TootArd- κι εγώ μεγαλώσαμε σε ένα μουσικό σπίτι και από μικροί παίζαμε κλασική αραβική μουσική. Σε αντίθεση με την οικογένειά μας, όμως, ακούγαμε και πολλή δυτική μουσική: τζαζ, ροκ, χιπ χοπ και world music. Διασκευάζαμε και παίζαμε πολλά κομμάτια της ροκ και ρέγκε μουσικής, αναζητώντας παράλληλα πάντα αυθεντικές μουσικές και ηχοχρώματα. Ο ήχος που θέλαμε εμπεριείχε όλα τα διεθνή grooves που αγαπούσαμε αλλά και στοιχεία διαφορετικά.

Περιλαμβάνεται ο χαρακτηριστικός ρυθμός της ρέγκε, απ’ όπου ξεκινήσατε, στο νέο σας ήχο και άλμπουμ, του Laissez Passer [2017];

Υπάρχουν κοφτές άρσεις στις συγχορδίες της κιθάρας σε κάποια κομμάτια του νέου άλμπουμ αλλά δεν είναι τόσο αναγνωρίσιμες όσο στο πρώτο άλμπουμ, το Nuri Andaburi [2011]  που εστίαζε περισσότερο στο ρυθμό της ρέγκε. Θεωρώ πως στο νέο άλμπουμ δεν ακούγεται τόσο η ρέγκε, ωστόσο θέλουμε να χρησιμοποιούμε στοιχεία τόσο αυτής όσο και της dub στη μουσική που φτιάχνουμε.

Έχετε πει πως «με το Laissez Passer, το παρελθόν συνέβαλε στη δημιουργία του μέλλοντος». Τι εννοείτε ακριβώς;

Αυτή η πρόταση αναφέρεται στα μουσικά στιλ και στα ακούσματα που διαμόρφωσαν εμάς και τη μουσική μας. Με άλλα λόγια, τα ακούσματα που είχαμε μεγαλώνοντας, συνέβαλαν στον ήχο του νέου μας άλμπουμ.

Χωρίς ταυτότητα: «Μεγαλώνοντας χωρίς να ανήκω σε κάποιο κράτος, φτιάχνοντας μουσική και ταξιδεύοντας έμαθα να ανήκω σε πράγματα που βρίσκονται παντού όπως οι καλοί άνθρωποι, οι τέχνες, τα δέντρα…»

Και μόνο ο τίτλος του Laissez Passer δίνει πολιτικό στίγμα στη μουσική σας. Ήταν συνειδητή επιλογή;

Κύριος στόχος μας είναι  η μουσική. Ωστόσο μας αρέσει να μιλάμε για τις προσωπικές μας ιστορίες και εμπειρίες με λυρικό τρόπο, μεταφέροντάς τις μέσα από διεθνή και συχνά ανεβαστικά ακούσματα. Ποτέ όμως δεν επιδιώξαμε να έχουμε πολιτικό χαρακτήρα και φυσικά δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας ως εκπροσώπους του λαού των Υψωμάτων Γκολάν! Το κοιτάζουμε από τη σκοπιά την προσωπική, την ανθρώπινη και καλλιτεχνική.

Δηλώνετε, όμως, κάτι με τη μουσική σας;

Και μόνο το ότι γεννηθήκαμε και ζούμε ως καλλιτέχνες χωρίς κρατική υπόσταση, είναι μάλλον δύσκολο να μην δηλώνουμε κάτι μέσω της μουσικής μας, όταν την παρουσιάζουμε στο διεθνή χώρο. Είναι πολύ απλό. Το πρώτο που ρωτά κανείς γνωρίζοντας έναν άλλο άνθρωπο είναι «από πού κατάγεσαι;». Προσωπικά δεν έχω μέχρι σήμερα μια ξεκάθαρη, απλή απάντηση σε ένα τόσο βασικό ερώτημα. Για μας είναι απλά μέρος της ζωής μας, δεν είναι δήλωση. Καταλαβαίνω όμως ότι, ναι, για τον κόσμο είναι δήλωση.

Πώς ορίζετε, λοιπόν, τους εαυτούς σας ως άνθρωποι και ως μουσικοί, προερχόμενοι από έναν τόπο ακαθόριστο; Οι Tootard σας παρέχουν ένα χώρο για να ανήκετε;

Είμαστε καλλιτέχνες μουσικοί και έτσι οριζόμαστε, αποφεύγοντας εθνικούς ή πολιτικούς προσδιορισμούς. Έτσι νιώθουμε. Βαθιά μέσα μου προσωπικά δεν νιώθω πως ανήκω σε κάποιο κράτος, σε κάποια χώρα. Ούτε πιστεύω σε κάποια σημαία. Δεν τα χρειάζομαι κιόλας όλα αυτά. Μεγαλώνοντας χωρίς να ανήκω σε κάποιο κράτος, φτιάχνοντας μουσική και ταξιδεύοντας έμαθα να ανήκω παντού, να ανήκω σε πράγματα που μπορούν να βρίσκονται παντού όπως οι καλοί άνθρωποι, οι τέχνες, τα δέντρα…

Εμφανιστήκατε στην Ευρώπη ουκ ολίγες φορές. Περιμένατε μια τέτοια εξέλιξη όταν ξεκινούσατε τη μπάντα σας, το 2010;

Ήταν όνειρο για μας να παίζουμε και να ταξιδεύουμε. Τώρα το όνειρο είναι αυτά να κρατήσουν για πάντα!

Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τους TootArd;

Θα περιοδεύουμε σχεδόν ολόκληρο το καλοκαίρι αλλά και το φθινόπωρο και το χειμώνα. Την ερχόμενη άνοιξη, εξάλλου, αναμένεται η κυκλοφορία του νέου, τρίτου μας άλμπουμ.

Έρχεστε για πρώτη φορά στην Κύπρο, ένα νησί επίσης παγιδευμένο στη δική του πολιτική διένεξη. Πώς αισθάνεστε που θα παίξετε εδώ;

Ανυπομονούμε να έρθουμε στην Κύπρο και στο Φεστιβάλ Φέγγαρος για πρώτη φορά! Είμαστε ενθουσιασμένοι! Γιατί παρά το ότι είμαστε γεωγραφικά τόσο κοντά, παραδέχομαι πως πολύ λίγα γνώριζα για το όμορφο αυτό νησί. Ανυπομονούμε να παίξουμε και να γνωρίσουμε κόσμο. Και βεβαίως είμαστε πολύ περίεργοι να μάθουμε τι έχει ο κόσμος να πει για την εμπειρία του από τη διένεξη.

+ Οι TootArd θα εμφανιστούν στο Φεστιβάλ Φέγγαρος το Σάββατο 4 Αυγούστου 2018. Το φεστιβάλ ξεκινά στις 2 Αυγούστου στο Δημοσιογραφικό Χωριό [Περβόλια Λάρνακας] και θα ολοκληρωθεί στις 4 Αυγούστου παρουσιάζοντας περί τα 8-10 σχήματα κάθε μέρα. Μονοήμερο εισιτήριο προς 21,50 ευρώ [προπώληση] και 25 ευρώ [στο ταμείο] και τριήμερο εισιτήριο προς 37,50 και 45 ευρώ αντίστοιχα.