Πολυσυζητημένο γεγονός αποτελεί πλέον η παρουσία του Μουσικού Κώδικα της Κύπρου, ο οποίος βρίσκεται ξανά στο νησί μετά από έξι αιώνες και παρουσιάζεται στην μεγάλη περιοδική έκθεση του Λεβέντειου Δημοτικού Μουσείου Λευκωσίας με τίτλο «Λευκωσία: Η γέννηση και η εξέλιξη μιας πρωτεύουσας. Βυζαντινή Μεσαιωνική περίοδος».

Το πολύτιμο αυτό έκθεμα παραχώρησε με δανεισμό στο Μουσείο, για τους σκοπούς της έκθεσης η Εθνική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη του Τορίνο.

Το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας αξιοποιεί την παρουσία του περίφημου αυτού χειρόγραφου στο νησί μας παρουσιάζοντας μια μοναδική μουσική εκδήλωση και διάλεξη με τίτλο «Στο Μουσικό Φθινόπωρο του Μεσαίωνα». Διάλεξη και μουσική εκδήλωση θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2018 στο Λεβέντειο Δημοτικού Μουσείου Λευκωσίας. Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στις 18:30 ενώ θα ακολουθήσει η μουσική εκδήλωση στις 19:30.

Περί της διάλεξης / Στο μουσικό Φθινόπωρο του Μεσαίωνα: Ο κώδικας του Τορίνο και η σημασία του

Ο κώδικας του Τορίνο, ο οποίος σχετίζεται με την αυλή των Λουζινιάν στην Κύπρο, αποτελεί την πιο σημαντική πηγή πολυφωνικής γαλλικής μουσικής ανάμεσα στην Ars nova και στον 15ο αιώνα. Στη διάλεξη αναλύεται η σημασία των έργων καθώς και το γενικότερο πλαίσιο της μουσικής της εποχής δίνοντας στο ευρύ κοινό μια γεύση της σημαντικής αυτής μουσικής συλλογής.

Η διάλεξη θα δοθεί από  τον μουσικό και ιστορικό μουσικής Δρα Δημήτρη Κούντρουρα ο οποίος ειδικεύεται σε ιστορικά είδη φλάουτου καθώς και στην ιστορία και την ερμηνεία της μουσικής από τον Μεσαίωνα μέχρι το Μπαρόκ. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής της Ουτρέχτης, στην Ακαδημία Μουσικής του Μιλάνου, στο Ωδείο της Πόλης της Βιέννης και στην Ακαδημία Μουσικής του Τρόσινγκεν (Master of Early Music). Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ υπήρξε μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΚΕΑΕ για το πρόγραμμα «Μουσική των τροβαδούρων στο Λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης μετά το 1204» (Νεφέλη/Fairead 2017). Διδάσκει παλαιά μουσική και ιστορικά είδη φλάουτου στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και στο Ωδείο Αθηνών.

Διευθύνει το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio, ενώ έχει ηχογραφήσει για τις γερμανικές εταιρίες Talanton και Carpe Diem. Έχει συνεργαστεί με την Καμεράτα Αθηνών, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης, με την Harmony of Nations Baroque Orchestra κ.α.

Το μουσικό ταξίδι στο Φθινόπωρο του Μεσαίωνα

Η μουσική εκδήλωση ,η οποία έχει «φιλοτεχνηθεί» από το μοναδικό διεθνούς φήμης ελληνικό σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio,  φιλοδοξεί να ταξιδέψει τους ακροατές στις βασιλικές αυλές της εποχής μέσα από κοσμική μουσική από το Μουσικό Κώδικα της Κύπρου στο Τορίνο και άλλα μουσικά ακούσματα από τη Μεσαιωνική Ευρώπη.

Όπως λένε και οι ίδιοι οι Ex Silentio: «Το χειρόγραφο του Τορίνο μαζί με τον περιβόητο κώδικα του Chantilly αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της περίτεχνης και εξεζητημένης Ars Subtilior, μιας λόγιας τολμηρής μουσικής γλώσσας  στο φθινόπωρο του Μεσαίωνα.  Η καλλιέργεια ενός τέτοιου ρεπερτορίου στην αυλή της Κύπρου φανερώνει μια πλούσια μουσική ζωή με εξαίρετο γούστο.»

Το μουσικό πρόγραμμα «Στο Φθινόπωρο του Μεσαίωνα»  προσεγγίζει την άγνωστη και γοητευτική αυτή μουσική με τη χρήση αντίγραφων οργάνων της εποχής προσπαθώντας να αποδώσει το πνεύμα της εποχής και τον ηχοχρωματικό της πλούτο. Έμφαση δίνεται σε ανέκδοτα δίφωνα και τρίφωνα έργα του κώδικα στις δημοφιλείς φόρμες virelai και rondeau.

Από το σύνολο Ex Silentio θα ακουστούν η Φανή Αντωνέλου – φωνή, ο Δημήτρης Κούντουρας - μεσαιωνικά φλάουτα, η Ηλέκτρα Μηλιάδου - μεσαιωνική βιέλα και η  Φλώρα Παπαδοπούλου - γοτθική άρπα. Στη διεύθυνση ο Δημήτρης Κούντουρας.

Περισσότερα για τον χειρόγραφο Μουσικό Κώδικα της Κύπρου

Ο μουσικός κώδικας της Κύπρου στο Τορίνο αποτελεί πολύτιμη πηγή μοναδικών πληροφοριών για την πολυφωνικήμουσική της Μεσαιωνικής Ευρώπης. Έχει ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος ενώ περιλαμβάνει έγχρωμες μινιατούρες.

Απαρτίζεται από πέντε διακριτά μέρη. Μερικά έχουν χαρακτήρα καθαρά θρησκευτικό όπως η ακολουθία του Αγίου Ιλαρίωνα και η ακολουθία της Αγίας Άννας, ενώ άλλα περιλαμβάνουν κοσμικές συνθέσεις, όπως μπαλάντες βιρελάϊ(virellais) και ροντό (rondeaux). Αυτός που συγκέντρωσε και επιμελήθηκε τα διάφορα μέρη πρέπει να ήταν μουσικός στην αυλή των Λουζινιανών με καταγωγή από τη βόρεια Γαλλία, ίσως ο Jean Hanelle που το 1436 αναφέρεται ως υπεύθυνος για τη μουσική του Κυπριακού Βασιλείου. Το χειρόγραφο πρέπει να γράφτηκε μεταξύ 1413-1434. Ο κώδικας αποτέλεσε μέρος της πλούσιας προίκας της Άννας Λουζινιάν κόρης του βασιλιά της Κύπρου Ιανού, όταν παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο της Σαβοΐας το 1434. Ο κώδικας μεταφέρθηκε έτσι από την Κύπρο στην Σαβοΐα για να καταλήξει αργότερα στην συλλογή στην Πανεπιστημιακή

Βιβλιοθήκη του Τορίνο .

 Λίγα λόγια για το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio

To σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio δημιουργήθηκε το 2001 και ειδικεύεται στην παλαιά μουσική και στην ιστορική ερμηνεία. Το Ex Silentio έχει συνεργαστεί με καταξιωμένους καλλιτέχνες τόσο από τον Ελλαδικό όσο και από το διεθνή χώρο για τη συμμετοχή τους σε συναυλίες, παραγωγές μουσικού θεάτρου, σύνχρονου χορού κ.α. Έχει συμμετάσχει σε σημαντικά φεστιβάλ και σειρές μουσικής δωματίου τόσο στην Ελλάδα, καθώς σε Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ άλλων, στο Μεσογειακό Φεστιβάλ Παλαιάς Μουσικής του Μπάρι, στο μιλανέζικο φεστιβάλ Marco Fodella, στη σειρά Musica Antiqua da Camera της Χάγης, στο θερινό φεστιβάλ Alte Musik in Sankt Ruprecht της Βιέννης, στο 1^ο  φεστιβάλ παλαιάς μουσικής της Λευκωσίας, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, στο Φεστιβάλ Αθηνών  κ.α. ενώ πιο πρόσφατα εμφανίστηκε στο σουηδικό φεστιβάλ παλαιάς μουσικής Tidig Musik – dagar, στο φεστιβάλ του Βίλνιους Banchetto Musicale καθώς και στο διεθνές φεστιβάλ του Γκρατς Styriarte και στη σειρά «Παλαιά μουσική στον Άγιο Παύλο».

Έχει ηχογραφήσει για τις γερμανικές εταιρείας Talanton (κοσμική μουσική του 15ου αιώνα) και Carpe Diem (ΜΝΗΜΗ-Μεσαιωνική μουσική από τη Μεσόγειο), δίσκος ο οποίος απέσπασε το βραβείο Supersonic του περιοδικού Pizzicato και προτάθηκε για τα βραβεία της International Classical Music Awards.

Κρατήσεις

Λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος  για όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης, παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι για  την έγκαιρη συμμετοχή τόσο στη μουσική εκδήλωση όσο και στη διάλεξη. Επικοινωνία: Τηλ: +357 22661475 / email: info@leventismuseum.org.cy  / .  Είσοδος:  Ελεύθερη