Το 2017 ο Δήμος Λευκωσίας ανακοίνωσε την επιτυχία της εξασφάλισης 15 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση του προγράμματος RISE, ενός Κέντρου Έρευνας στα Διαδραστικά Μέσα, τα Έξυπνα Συστήματα και τις Αναδυόμενες Τεχνολογίες, που θα στεγαστεί εν μέρει στον χώρο της Αγοράς του παλιού δημαρχείου, στην καρδιά της παλιάς πόλης της Λευκωσίας.
Μέχρι τότε, ο χώρος -όπου μέχρι πέρσι λειτουργούσαν ακόμα μέσα τα τελευταία κρεοπωλεία και οπωροπωλεία- έχει «καταληφθεί» από ομάδες και άτομα που προτείνουν έναν άλλο τρόπο ζωής και πρακτικής μέσα από το Agora Project.
«Πρόκειται για τη δημιουργική συνεργασία μιας ομάδας ανθρώπων με διαφορετικό υπόβαθρο, που στόχο έχουν να δώσουν ξανά ζωή και ενέργεια στην αγορά του παλιού δημαρχείου», αναφέρεται στην επίσημη σελίδα του Agora Project. Στο πλαίσιο αυτό, λειτουργούν σήμερα καταστήματα και εργαστήρια καλλιτεχνών, αλλά και καταστήματα με μεταχειρισμένα ρούχα ή προϊόντα από ανακυκλώσιμα και επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, η παλιά ψαραγορά έχει μετατραπεί σε βοτανόκηπο και το μαγαζί στο τέρμα του κτηρίου, το οποίο κάποτε ήταν γεμάτο ψάθινα καλάθια, τώρα φιλοξενεί μια κολεκτίβα που παραδίδει δωρεάν μαθήματα γλώσσας, θεραπευτικού χορού και έναν συνεταιρισμό γυναικών που φτιάχνουν από μαρμελάδες μέχρι χειροτεχνήματα. Στον ανοιχτό χώρο της Αγοράς λειτουργεί ανοιχτή, δημόσια βιβλιοθήκη, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήματα παρουσιάζονται μουσικές συναυλίες, χοροί, εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους, μαγειρέματα, ένα μπαρ και πολλά άλλα.
O Παναγιώτης, βοτανολόγος, μετέτρεψε την παλιά ψαραγορά σε βοτανόκηπο, με κυπριακά βότανα, αλλά και παχύφυτα.
Μέχρι το 2020
Το Agora Project δημιουργήθηκε αρχικά ως η συνέχεια του περσινού Pop Up Festival, το οποίο στήθηκε στην Αγορά του παλιού δημαρχείου κατά τη χριστουγεννιάτικη περίοδο. Με αυτό το σκεπτικό, το πρότζεκτ θα «έτρεχε» μέχρι και τις επόμενες λίγες μέρες, μέχρι τις αρχές του 2019. Ωστόσο, την περασμένη βδομάδα «ο δήμαρχος προσφέρθηκε να παραχωρήσει τον χώρο για ακόμα έναν χρόνο», ανέφερε στον «Π» ο Ξένιος Συμεωνίδης, επιμελητής του Pop Up, κάτω από την ομπρέλα του οποίου λειτουργεί το Agora Project.
Στις 15 Ιανουαρίου θα γίνει μία παρουσίαση του πρότζεκτ ενώπιον της πολιτιστικής επιτροπής του Δήμου Λευκωσίας για το τελικό «οκέι» που θα δώσει άλλον έναν χρόνο ζωής στο πρότζεκτ.
«Το Agora είναι πιο κοινωνικό σε σχέση με το περσινό Pop Up, καθώς είναι προσανατολισμένο στην αναζωογόνηση, όχι μόνο της περιοχής, αλλά της κοινότητας. Της κοινότητας με τη σημερινή της σύνθεση, των μεταναστών και των νέων. Στοχεύει, λοιπόν, στην αξιοποίηση αυτής της δυναμικής. Η εγκατάλειψη της περιοχής διέλυσε την κοινότητα και τώρα η προσπάθεια είναι η ανασύστασή της. Οι ομάδες του Agora Project προσπαθούν να δημιουργήσουν χωρίς πόρους και πάνε καλά. Ήδη έχουν δημιουργήσει μία μεταξύ τους κοινότητα που αποτελείται από ετερόκλητα άτομα», σχολιάζει ο Ξένιος Συμεωνίδης.
Οργανική σύνθεση
«Η Agora ξεκίνησε από μία πρωτοβουλία όταν ακούσαμε πως ο δήμος θέλει να κάνει ξανά το Φεστιβάλ Pop Up και τυχαία μαζευτήκαμε διάφορες ομάδες που θέλαμε να αξιοποιήσουμε τον χώρο για κάτι περισσότερο από το να πουλάμε μόνο προϊόντα», σχολιάζει με τη σειρά του ο Αλέξανδρος Πελετιές, μέλος της οργανωτικής ομάδας του πρότζεκτ. «Με πολύ οργανικό τρόπο δημιουργήσαμε μία ομάδα και ανανεώσαμε όλο τον χώρο. Πολλοί από μας φάγαμε το καλοκαίρι μας να καθαρίζουμε την αγορά και με καθαρά δικά μας έξοδα το κτήριο έγινε όπως το βλέπουμε σήμερα».
Όπως εξηγεί ο Αλέξανδρος, το Agora Project συνιστά έναν ανοιχτό χώρο «που φέρνει μαζί άτομα από διαφορετικά υπόβαθρα και όλοι μαζί προσφέρουν πολλές εκδηλώσεις, από την κοινότητα για την κοινότητα.»
Αν μία λέξη μπορεί να χαρακτηρίσει το Agora Project, αυτή θα ήταν «ανοιχτή»: ένας χώρος ανοιχτός προς οτιδήποτε πολιτιστικό, ανοιχτός προς όλους τους ανθρώπους, ό,τι κι αν κάνουν, απ’ όπου κι αν προέρχονται, με ανοιχτή πρόσβαση σε όλους.
Το κατάστημα «Δώστου Chance» δίνει μια... δεύτερη ευκαιρία σε ρούχα second hand και vintage.
«Ο χώρος διαθέτει μία ανοιχτή βιβλιοθήκη, ενώ λειτουργεί ως μία σύγχρονου είδους αγορά, με κόσμο να πουλά προϊόντα, να διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις, παραστάσεις, δωρεάν μαθήματα ελληνικών, νοηματικής και γιόγκα, εργαστήρια, μουσικά events.»
Και οι επισκέπτες, όμως, είναι ανοιχτοί σε ό,τι λαμβάνει χώρα στην αγορά, από μια μουσική εκδήλωση μέχρι την πολυθεματική εκδήλωση για τη Διεθνή Ημέρα Μεταναστών, μέχρι τις συζητήσεις για τον φεμινισμό και το αλλιώτικο κυριακάτικο brunch (τη μέρα του κυπριακού brunch φτιάχτηκε στην αγορά ολόφρεσκο, νοστιμότατο χαλλούμι).
«Πολλοί λένε ότι αυτό χρειαζόμαστε στην πόλη της Λευκωσίας: έναν χώρο που φέρνει μαζί άτομα από διαφορετικά υπόβαθρα και που προσφέρει πολλές δωρεάν εκδηλώσεις», σημειώνει ο Αλέξανδρος, που τελεί χρέη επικοινωνίας για το πρότζεκτ.
Καθώς οι ομάδες του πρότζεκτ έχουν κερδίσει με τις ενέργειές τους τον χώρο για έναν ακόμη χρόνο, τα βραχυπρόθεσμα πλάνα τους θα μετατραπούν πια σε μακρόπνοα. Όσο για τον τρόπο λειτουργίας τους, είναι συλλογικός, με καταμερισμό αρμοδιοτήτων ανάλογα με τον χαρακτήρα εκάστης εκδήλωσης.
«Ο αρχικός σκοπός του πρότζεκτ ήταν να παραμείνει ο δημόσιος χώρος της Αγοράς ανοιχτός προς την υπόλοιπη κοινωνία και το νιώθαμε κυρίως σαν χρέος να διατηρηθεί. Βέβαια, ήταν κουραστικό σε διάφορα επίπεδα. Ο ίδιος χαρακτήρας θα παραμείνει, αλλά πρέπει να ανοιχτεί προς τα έξω με κοινή γραμμή και σωστό στόχο», εξηγεί ακόμη ο Αλέξανδρος.
Οι ομάδες
Ομάδες καλλιτεχνών, αλλά και ακτιβιστών έχουν καταλάβει την αγορά. Η κολεκτίβα We Circle Collective, με μέλη από διαφορετικές χώρες του κόσμου, έχει έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Οι δράσεις της ομάδας αγκαλιάστηκαν και έχουν επιτυχία, ενώ δίνουν στο πρότζεκτ αυτό που εξαρχής ήθελε: να είναι πολυπολιτισμικό, πολύχρωμο, πολύφωνο.
Ιδιαίτερα ευαίσθητες είναι οι ομάδες του Agora Project και ως προς το περιβάλλον: η Tesura πραγματοποιεί εργαστήρια επαναχρησιμοποίησης για παιδιά και ενήλικες, πωλεί προϊόντα από ανακυκλώσιμα ή επαναχρησιμοποιούμενα υλικά, δίνει δεύτερη ζωή σε παλιά έπιπλα, παλιά υφάσματα και σακούλες.
Στον χώρο φιλοξενούνται στούντιο καλλιτεχνών, όπως το Made in Here, όπου ο Ματιέ και η Χλόη σχεδιάζουν επί τόπου, αλλά και διαθέτουν προς πώληση τα έργα τους.
Το κατάστημα Dostou Chance διαθέτει ρούχα second hand και vintage, το Μade in here είναι το στούντιο του Ματιέ και της Χλόης, με έργα ζωγραφικής, εικονογραφίες και άλλες δημιουργίες. Ο Παναγιώτης έφτιαξε στην παλιά ψαραγορά έναν βοτανόκηπο, ενώ η Δέσπω και ο Στέφανος στο χειροπωλείο τους παρουσιάζουν τα χαρακτικά της και τις φωτογραφίες του αντίστοιχα. Ένα κατάστημα με «έξυπνα» παιχνίδια αναπτύσσουν το ενδιαφέρον των παιδιών, ο δε Μίλτος έστησε ένα στούντιο και προωθεί τοπικούς μουσικούς, κυρίως djs. Χώρο στο Agora Project βρήκαν και οι Cyclists without barriers που διοργανώνουν ποδηλατικές διαδρομές σε ολόκληρη την εντός των τειχών Λευκωσία, ένθεν κι ένθεν της Πράσινης Γραμμής.
- To Agora Project θα τρέχει καθ' όλη τη διάρκεια των γιορτών με πάρα πολλές ξεχωριστές εκδηλώσεις. Η πιο εύκολη πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες είναι μέσω της σελίδας του πρότζεκτ στο facebook. Στην κεντρική φωτογραφία η ομάδα του Agora Project.
Χριστουγεννιάτικο δείπνο στην Αγορά
Ενδεικτική του κοινωνικού χαρακτήρα που έχει λάβει το Agora Project ήταν η εκδήλωση της περασμένης Πέμπτης, όταν διοργανώθηκε στον χώρο και προσφέρθηκε ένα πλήρες χριστουγεννιάτικο δείπνο για περίπου 100 άτομα, άπορους, άστεγους, πρόσφυγες και οποιονδήποτε το είχε ανάγκη.
Η εκδήλωση ήταν μία ιδέα της δημοσιογράφου Ρόζι Χαραλάμπους, η οποία όπως δήλωσε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, μία νύχτα ενώ καθόταν μπροστά από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή της άρχισε να σκέφτεται τον υπερκαταναλωτισμό των Χριστουγέννων και το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν ανάγκη.
«Σκέφτηκα: γιατί να μην οργανώσουμε ένα χριστουγεννιάτικο δείπνο; και το έγραψα στη σελίδα μου στο facebook. Εντός 15 λεπτών είχα τουλάχιστον 30 άτομα που προσφέρθηκαν να βοηθήσουν», δήλωσε στο ΚΥΠΕ.
Έτσι γεννήθηκε η εκδήλωση στο FB «Με το να μοιράζεσαι, νοιάζεσαι / Sharing is caring». Στην τρίγλωσση πρόσκληση -στα ελληνικά, αγγλικά και αραβικά- έγραφε «Προσκαλούμε τους άστεγους, τους πεινασμένους, όσους έχουν ανάγκη, και τους πρόσφυγες, να μοιραστούν μαζί μας ένα ζεστό πιάτο φαγητό». Η πρόσκληση τυπώθηκε και αναρτήθηκε λίγες μέρες νωρίτερα σε διάφορους χώρους στην παλιά πόλη και βεβαίως στο facebook.
Για την προμήθεια των απαραίτητων πρώτων υλών για την παρασκευή των φαγητών συνέβαλαν διάφορες εταιρείες που ανταποκρίθηκαν θετικά στο κάλεσμα. Θετικά ανταποκρίθηκαν και πολλοί εθελοντές. «Κάποια στιγμή η ανταπόκριση ήταν τόσο μεγάλη που άρχισα να σκέφτομαι μήπως δεν χρειαζόμαστε άλλους εθελοντές. Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι ήταν μια εκδήλωση την οποία είχαν ανάγκη όχι μόνο αυτοί που θα έτρωγαν αλλά και αυτοί που θα προσέφεραν», δήλωσε η Ρόζι Χαραλάμπους, που τώρα πια ελπίζει πως οι συμμετέχοντες σε αυτή τη ζεστή εκδήλωση «φεύγοντας, να πήραν μαζί τους το πραγματικό πνεύμα των Χριστουγέννων».
