Ο κόσμος του θεάτρου παίρνει θέση
The Theatrical Dispute, or the Parson Baited British (?) School null Purchased as part of the OppΓ© Collection with assistance from the National Lottery through the Heritage Lottery Fund 1996 http://www.tate.org.uk/art/work/T11568
Ζητήσαμε από μέλη της θεατρικής κοινότητας να τοποθετηθούν σχετικά με τις θεατρικές επιχορηγήσεις, ύστερα από την κρίση που ξέσπασε εξαιτίας της απόφασης της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού, σύμφωνα με την οποία ο ΘΟΚ δεν δύναται να επιχορηγεί τα ελεύθερα θέατρα. Θα ακολουθήσουν κι άλλες γνώμες στις επόμενες κυριακάτικες εκδόσεις
Η πολιτεία να αποφασίσει αν θέλει να έχει θέατρο
Οι θεατρικές χορηγίες και ο τρόπος που δίνονται στα ελεύθερα θέατρα είναι ένα θέμα που απασχολεί τον θεατρικό κόσμο και που συχνά-πυκνά φέρνει στο φως τις ανησυχίες μας ή τις διαφορές μας, που θέλω να πιστεύω ότι εκπηγάζουν από την αγάπη μας για την τέχνη του θεάτρου. Ως εκ τούτου, η σχέση μας δεν θα πρέπει και δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική.
Το Σχέδιο Επιχορηγήσεων Θυμέλη πιστεύω ότι είναι ένα αρκετά λειτουργικό σχέδιο, που στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας του έδωσε την ευκαιρία σε νέους φορείς και νέες ομάδες την ευκαιρία να επωφεληθούν από το σχέδιο. Οι φορείς, όμως, που διατηρούν θεατρική στέγη, που περιοδεύουν και δραστηριοποιούνται δώδεκα μήνες τον χρόνο, έχουν διαφορετικές ανάγκες και ασφαλώς περισσότερα έξοδα από τις ομάδες που συστήνονται για να πραγματοποιήσουν μία παραγωγή. Αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, διαφορετικά προβλέπω ότι σύντομα θα δούμε θέατρα να κλείνουν.
Στην ερώτηση εάν μπορεί το θέατρο να λειτουργήσει ανεξάρτητα από κρατικές χορηγίες, θα έλεγα ότι αυτό φαντάζει αδύνατο. Στη σύγχρονη ιστορία του Κυπριακού Θεάτρου είδαμε κατά περιόδους να λειτουργούν για μια μικρή περίοδο θεατρικά σχήματα που κατέγραψαν μεγάλες θεατρικές επιτυχίες. Μετά από μια σύντομη διαδρομή όλα αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο, υπό το βάρος των χρεών που δημιούργησαν. Εναπόκειται λοιπόν στην πολιτεία να αποφασίσει εάν θέλει να έχει θέατρο, διότι εάν πράγματι έτσι επιθυμεί, θα πρέπει να το επιχορηγεί και να το κάνει γενναιόδωρα.
Παρ' όλα αυτά, η θεατρική κοινότητα δεν μπορεί να μένει απαθής και να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Έχουμε καθήκον και υποχρέωση να στρατευτούμε όλοι μαζί προς την ορθή κατεύθυνση έτσι ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Χρήστος Γιάγκου - Καλλιτεχνικός διευθυντής, Θέατρο «Διόνυσος»
Να διαφυλάξουμε τον όρο «κρατικό θέατρο»
Διαφωνώ κατηγορηματικά με την απόφαση της ΕΠΑ. Δεν δέχομαι ότι ο ΘΟΚ διά μέσου των χορηγιών του προς το ελεύθερο θέατρο ανταγωνίζεται τα ελεύθερα θέατρα. Αυτό δεν μπορώ να το δεχτώ και λυπάμαι που κατά καιρούς συνάδελφοι θιασάρχες κατηγορούσαν τον ΘΟΚ γι' αυτόν τον παράγοντα. Ο ΘΟΚ καθηκόντως έκανε και κάνει αυτήν τη δουλειά για πάρα πολλά χρόνια. Κατά καιρούς πήγαμε και στη Βουλή γι' αυτά τα θέματα αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι όλοι από κοινού πρέπει να διαφυλάξουμε θεσμούς. Κάποια θέατρα χορηγούνται 20, 30, 40 χρόνια και διαμέσου των χορηγιών του ΘΟΚ έχουν επιβιώσει και υπάρχουν μέχρι σήμερα. Η αλλαγή που κάποιοι επιζητούν, με την οποία διαφωνώ κατηγορηματικά, τι θα επιφέρει στο μέλλον; Θα υπάρξουν και τα επόμενα 20, 30, 40 χρόνια; Τώρα, αν τα θεατρικά σχήματα έχουν πληθύνει, καλά κάνουν. Επομένως, δεν μπορεί να μπει φραγμός στην έκφραση της θεατρικής τέχνης, απ’ οπουδήποτε κι αν προέρχεται. Παλιότερα ξέραμε ότι υπήρχαν μόνο τα τέσσερα μεγάλα θέατρα: Σατιρικό, Θέατρο Ένα, Θέατρο Σκάλα και ΕΘΑΛ. Και η πραγματικότητα είναι ότι μοιραζόντουσαν μια μεγάλη πίτα. Παίρνανε αρκετά λεφτά γιατί δεν υπήρχαν άλλα θέατρα. Σήμερα υπάρχουν άλλα θέατρα. Ο ΘΟΚ βέβαια δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια. Πάντα πολεμούσε και θέλω να πιστεύω ότι ακόμη και σήμερα πολεμάει για να αυξηθεί αυτό το κονδύλι. Το κονδύλι αυτό με βάση τον προϋπολογισμό δεν μπορεί να το αγγίξει ο ΘΟΚ. Πρέπει να πηγαίνει όλο στις επιχορηγήσεις των υπόλοιπων θεάτρων. Και επαναλαμβάνω: ο ΘΟΚ πολεμούσε και πολεμάει. Ελπίζω και ελπίζουμε όλοι να αυξηθεί αυτό το κονδύλι. Τα σχήματα αυξάνονται. Αλλά υπάρχουν κριτήρια πια. Έχει αλλάξει άρδην ο τρόπος απόδοσης των επιχορηγήσεων. Το Σχέδιο Θυμέλη είναι με μετρήσιμα κριτήρια. Αν θέλεις να κάνεις ένα θεατρικό σχήμα και εμπίπτεις στα κριτήρια και δικαιούσαι να πάρεις, θα πάρεις. Αν δεν δικαιούσαι, δεν θα πάρεις. Είναι λυπηρό να συζητάμε ότι ο ΘΟΚ ανταγωνίζεται το χορηγούμενο θέατρο. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι –όχι γιατί έζησα αυτόν τον οργανισμό για πάρα πολλά χρόνια και σαν ηθοποιός και σκηνοθέτης και διευθυντής του– πρέπει να διαφυλάξουμε τον όρο «κρατικό θέατρο». Και ο ΘΟΚ είναι το κρατικό μας θέατρο. Αυτήν τη στιγμή εγώ είμαι ελεύθερος επαγγελματίας. Δεν θα ανοίξω ποτέ το στόμα μου να κατηγορήσω το κρατικό θέατρο. Και έτσι οφείλουμε όλοι οι άνθρωποι του θεάτρου να διαφυλάξουμε αυτό που λέγεται κρατικό θέατρο.
Βαρνάβας Κυριαζής - Ηθοποιός, σκηνοθέτης
Καιρός να αισιοδοξήσουμε
Στην τρίτη δημοτικού δήλωνα πεσιμιστής. Και μου αρέσουν και τα δικαστικά θρίλερ στην τιβί.
Ως εκ τούτου, το νέο για το πάγωμα της διαδικασίας των επιχορηγήσεων δεν με ξάφνιασε διόλου. Μην σας πω πως το περίμενα νωρίτερα κιόλας. Μα δεν ήταν διασκεδαστικά αυτονόητο; Εγώ δεν θα ντραπώ να το πω. Χαμογέλασα. Ήταν μια εξαιρετική ντρίπλα, και με πολύ ωραίο συγχρονισμό μάλιστα. Όποτε το καταφέρνουμε αυτό σε παράσταση, στην πλατεία κρατάνε όλοι την ανάσα τους μέχρι τη 2η πράξη.
Στη 2η πράξη λοιπόν τι; Ως τι να το αντιμετωπίσουμε; Ως το τέλος του κόσμου όπως τον γνωρίζαμε; Μπορεί η κατάσταση να γίνει χειρότερη; Ορίστε, χαμογέλασα πάλι.
Όσοι βγάζουν –ή προσπαθούν να βγάλουν–, όπως κι εγώ, το ψωμί τους κάνοντας αυτήν τη δουλειά, αυτήν την εργασία, γνωρίζουν πως τα πράγματα εδώ και πολύ καιρό σφίγγουν. Περάστε στο τέλος του μήνα από ένα σπίτι θεατρικό να σφιχτούμε παρέα.
Τι να κάνουμε λοιπόν; Να τα βάλουμε με τον ΘΟΚ που αναγκάζεται να συμμορφωθεί με μια δικαστική απόφαση; Να φαγωθούμε πάλι μεταξύ μας; Να βγούμε στους δρόμους; Να περιμένουμε σπίτι; Να τα κάνουμε όλα ταυτόχρονα; Ας τα κάνουμε. Έτσι κι αλλιώς πρόβες δεν έχουμε για το πρώτο εξάμηνο. Ας σκεφτούμε όμως πρώτα τι θέλουμε. Σοβαρά. Να βάλουμε κόπο. Θέλω να ελπίζω και εύχομαι σε όλους τους αξιόπιστους αγίους να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την ιστορία όχι ως μια ανυπέρβλητη καταστροφή, αλλά ως μια ευκαιρία να φτιάξουμε κάτι καλύτερο. Στο χέρι μας είναι. Φτάνει να μην προσπαθήσουμε πάλι να σώσει ο καθείς το μαγαζάκι του. Την καλλιτεχνία του την προσωπική.
Ας βάλουμε πρώτα στην σκέψη μας, την τέχνη μας και την αξιοπρέπειά μας. Συλλογικά. Και κάτι θα γίνει.
Στο τρίτο βιβλίο των Νόμων του Μέρφυ αναφέρεται το εξής: «Αισιόδοξος είναι αυτός που κατανοεί πως τα πράγματα θα πάνε ακριβώς όσο σκατά πρέπει». Ήρθε ο καιρός λοιπόν, μετά την τρίτη δημοτικού, να αισιοδοξήσουμε.
Παναγιώτης Λάρκου - Ηθοποιός, σκηνοθέτης
Δεν είναι χόμπι, είναι η δουλειά μας
Υπάρχει μια λανθασμένη αντίληψη ότι επιχορηγείται από το κράτος μια ομάδα ανθρώπων για να κάνουν κάποια πρότζεκτ τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με την κοινωνία. Αυτό είναι μεγάλο λάθος γιατί μέσα από αυτό το ένα εκατομμύριο που δίνεται στα ανεξάρτητα θέατρα, δημιουργούνται πολλές δουλειές, δημιουργείται ένα turnover στην οικονομία, πάνε πίσω λεφτά στην οικονομία δηλαδή, πολλές οικογένειες ζουν από αυτήν την τέχνη και παράγουν κι άλλο πλούτο μέσα από τις φορολογίες, τις κοινωνικές ασφαλίσεις, όλη αυτήν την οικονομική κίνηση. Αυτό το εκατομμύριο, λοιπόν, δίνει πίσω αν θέλουμε να το πάρουμε μόνο με οικονομικούς όρους. Αλλά φυσικά, υπάρχει κι ένα άλλο θέμα που δύσκολα μπορείς να μετρήσεις για το πώς ωφελεί αυτή η τέχνη. Είναι ένας τομέας, όπως η υγεία και η παιδεία, που συμβάλλει στο υψηλότερο βιοτικό επίπεδο του κάθε πολίτη και στην καλλιέργειά του. Αυτό πώς το μετράς; Δεν μπορούμε να τα κρίνουμε όλα με οικονομικά κριτήρια. Το θέατρο βελτιώνει τη ζωή του καθενός μας με τρόπους που είναι δύσκολα μετρήσιμοι. Αν εκείνοι που είναι ψηλά στα κέντρα της εξουσίας καταλάβουν αυτό το πράγμα, θα το στηρίξουν ακόμη περισσότερο. Είναι απαράδεκτο να σκέφτεται κάποιος ότι μπορεί να παγώσει έστω και για έξι μήνες αυτή η διαδικασία. Δεν είναι χόμπι, είναι η δουλειά χιλιάδων ανθρώπων και συμβάλλει στη ζωή, την καθημερινότητα, την κοινωνία και την παιδεία, και στο υψηλό βιοτικό επίπεδο. Όταν εκείνοι που έχουν την εξουσία καταλάβουν ότι είναι σημαντικό να υπάρχει πολιτισμός και θέατρο διότι συμβάλλει στο ποιοι είμαστε, στο υψηλό πολιτισμικό μας επίπεδο, στη βελτίωση της ζωής μας σε κάθε πτυχή, τότε δεν θα γίνονται καν τέτοιες συζητήσεις. Είναι παράλογο.
Οι θεατρικές ομάδες δεν είναι επιχειρήσεις γιατί δεν είναι κερδοσκοπικές. Από τη φύση του το θέατρο και ο πολιτισμός δεν μπορούν να είναι κερδοσκοπικοί. Σε καμία χώρα του κόσμου δεν επιχορηγείται από τα λεφτά του φορολογούμενου μια επιχείρηση η οποία είναι κερδοσκοπική. Για παράδειγμα, δεν επιχορηγείται το Μπρόντγουεϊ, το Γουέστ Εντ, τα μεγάλα μιούζικαλ, η βιομηχανία αυτού του επιπέδου που έχει δισεκατομμύρια κέρδος. Εδώ, όπως σε όλες τις πολιτισμένες χώρες, επιχορηγείται ο πολιτισμός ως αυτοσκοπός, δηλαδή ως κάτι που όντως καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορεί να είναι κερδοφόρος. Για να μπορέσουμε να το δώσουμε στον κόσμο με φτηνά εισιτήρια και να προσφέρουμε γιατί είναι λειτούργημα, δεν μπορούμε να κυνηγούμε το κέρδος. Δεν μπορεί να είναι κερδοφόρο. Είναι όπως η παιδεία. Δεν μπορεί να μην είναι δημόσια. Αποφασίζει η κυβέρνηση ότι είναι απαραίτητος πυλώνας της ζωής μας και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς επιχορήγηση.
Μαγδαλένα Ζήρα - Σκηνοθέτιδα
«Το παλεύουμε γιατί πιστεύουμε στη δύναμη του πολιτισμού»
Eδώ και χρόνια μελετάται ο τρόπος επιχορηγήσεων των ανεξάρτητων θεατρικών ομάδων. Ο ΘΟΚ εδώ και πολλά χρόνια –ελλείψει άλλου θεατρικού φορέα– έχει αναλάβει και τον ρόλο του φορέα θεατρικής ανάπτυξης. Από κει και έπειτα αν το σχέδιο επιχορηγήσεων μεταφερθεί κάπου αλλού, να μεταφερθεί με έναν τρόπο μελετημένο ώστε τα πράγματα να λειτουργούν στον σωστό χρόνο και με τον σωστό τρόπο. Σίγουρα πάντα κάποιοι θα είναι δυσαρεστημένοι από το σχέδιο - από το οποιοδήποτε σχέδιο. Το θέμα είναι να υπάρχουν κριτήρια και μετρήσιμα και καλλιτεχνικά, ούτως ώστε να μπορεί να μοιράζεται αυτό το ποσό όσο το δυνατόν πιο δίκαια και αξιοκρατικά. Το θέμα δεν είναι πώς και από ποιον θα δίνονται οι επιχορηγήσεις. Το θέμα είναι να συνεχίσουν να υπάρχουν οι επιχορηγήσεις από μεριάς του κράτους. Γιατί αν η θεατρική δημιουργία αρχίσει να μετριέται με επιχειρηματικά και ανταγωνιστικά κριτήρια, τότε ζήτω που καήκαμε.
Το Σχέδιο Θυμέλη αποτελεί μετεξέλιξη του προηγούμενου σχεδίου επιχορηγήσεων, το οποίο είχε δημιουργηθεί όταν οι θεατρικοί φορείς ήταν ακόμη μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Με την κατακόρυφη αύξηση των θεατρικών ομάδων, αυτή η αλλαγή σχεδίου ήταν επιβεβλημένη από το ίδιο το θεατρικό τοπίο. Σίγουρα το Σχέδιο Θυμέλη χρήζει βελτιώσεων όπως όλα τα πράγματα, καθότι ο χρόνος προχωρεί και μας φέρνει μπροστά σε καινούργια δεδομένα τα οποία πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη. Το να ξεκινήσουμε όμως από την αρχή κάτι καινούργιο, σημαίνει ότι χάνουμε πολύτιμο χρόνο και επίσης σημαίνει ότι δεν αντλούμε από τις εμπειρίες του παρελθόντος και από αυτά που ήδη αποκομίσαμε. Οπότε ας σκύψει η πολιτεία σε αυτό που έχει και ας δει πώς θα βελτιώσει γενικότερα τις υποδομές και πώς θα δώσει ένα καλύτερο βήμα στον πολιτισμό, προκειμένου να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως λαός. Γιατί η πολιτεία μέχρι στιγμής έχει αποδείξει ακριβώς το αντίθετο σε σχέση με τη στήριξη και την πίστη που έχει στη δύναμη του πολιτισμού ως ζωντανό κύτταρο μιας κοινωνίας.
Είναι πολύ δύσκολο να λειτουργήσει το θέατρο χωρίς τη στήριξη της πολιτείας. Κι αυτό γιατί ο πολιτισμός, προκειμένου το κοινό να αποκτήσει πολιτισμική συνείδηση, είναι ακόμα μια διαδικασία σε εξέλιξη. Και χωρίς οικονομική στήριξη από το κράτος, πολύ δύσκολα επιβιώνει. Δυστυχώς, Μαικήνες πια δεν υπάρχουν. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου, όχι μόνο στη δική μας. Δεν λέω, βέβαια, ότι πρέπει να επαναπαυόμαστε απόλυτα και μόνο στη στήριξη των χορηγιών. Θα πρέπει να πείσουμε τον κόσμο να έρθει στο θέατρο. Γιατί αξίζει πραγματικά τον κόπο. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερη θεατρική άνθηση στον τόπο, το κοινό έχει πολλές θεατρικές επιλογές πια, υπάρχει πληθώρα καλλιτεχνικών προτάσεων, αλλά όλη αυτή η άνθηση δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχαν οι προσωπικές θυσίες των ίδιων των δημιουργών. Είναι σαν τους δείκτες οικονομίας περίπου. Ενώ οι δείκτες ανεβαίνουν, οι πολίτες δυσανασχετούν για την ποιότητα ζωής που όλο και χειροτερεύει. Τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα για να επιβιώσει όχι μόνο ατομικά ένας καλλιτέχνης, αλλά και συλλογικά μια ομάδα. Το παλεύουμε όμως γιατί πιστεύουμε στη δύναμη του πολιτισμού και στην ανάγκη που έχει αυτός ο λαός για κριτική σκέψη και κριτική μάτια απέναντι στα πράγματα, γι' αυτόν τον μεγεθυντικό καθρέφτη που μας κάνει να βλέπουμε τη ζωή κατάματα τις στιγμές που ξεχνιόμαστε και αποκοιμιόμαστε.
Πρέπει να μάθει η θεατρική κοινότητα να δρα συλλογικά και όχι ο καθένας για τον εαυτό του. Έχουμε ηθική υποχρέωση απέναντι στο λειτούργημα το οποίο υπηρετούμε και απέναντι στην κοινωνία στην οποία ανήκουμε να είμαστε εδώ και να συνεχίσουμε να είμαστε εδώ, ως ζωντανά παλλόμενα κύτταρα που λένε ή που θα έπρεπε να λένε τα πράγματα που συμβαίνουν με το όνομά τους. Από κει και πέρα, η πολιτεία πρέπει να ασχοληθεί ουσιαστικά με τον πολιτισμό, και δεν εννοώ μόνο οικονομικά, αλλά πρώτα να δώσει πίστη, βάρος και αξία η ίδια στη σημασία του πολιτισμού, και στον ρόλο που έχει να διαδραματίσει στη διαμόρφωση του μέλλοντός μας. Είναι το μόνο που μας έχει απομείνει.
Λέα Μαλένη - Ηθοποιός, σκηνοθέτιδα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.