Κριτική: Ζώντας τις «Ευτυχισμένες Μέρες» του Μπέκετ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ Δημοσιεύθηκε 7.11.2020

Γράφει ο Νέαρχος Κουρσάρος


Ένα έργο του παγκόσμιου ρεπερτορίου, οι «Ευτυχισμένες Μέρες» του Σάμουελ Μπέκετ, σε μετάφραση-σκηνοθεσία Νίκου Καμτσή με τους Νικολέτα Βλαβιανού και Νίκο Καραστέργιο παίζεται στο Θέατρο «Τόπος Αλλού» στην Αθήνα.



«Βίος, όπως ζωή, δισύλλαβες λέξεις.»

Ένα ιδιάζον, κάπως γκροτέσκο αλλά γεμάτο άπλετο φως σκηνικό που απεικονίζει έναν λόφο, είναι ο τόπος δράσης των δύο ηρώων, της Ουΐννυ και του Ουΐλλυ, ενός ζεύγους που αγωνίζεται να συνυπάρξει και να συνομιλήσει. Μισοθαμμένη αρχικά μέχρι τη μέση και αργότερα μέχρι τον λαιμό, η Ουΐννυ πασχίζει να επικοινωνήσει δίνοντας αξία ακόμη και στις πιο ανούσιες λεπτομέρειες, καθώς ο χρόνος περνάει αδιάκοπα σβήνοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Τοποθετημένη στο κέντρο της σκηνής, αντανακλά και το ενδιαφέρον του ανθρώπου που δεν είναι άλλο από την ίδια τη ζωή. Μέσα σε μια ήρεμη, λοιπόν, παράνοια και ένα ουτοπικό περιβάλλον εξελίσσεται ένας κλαυσίγελος για την ίδια τη ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

«Όλα τα πράγματα έχουν τον ρόλο τους»

Μολονότι είναι μισοθαμμένη, η Ουΐννυ δεν πτοείται αλλά κάνει ό,τι έκανε πάντα: ξυπνάει, προσεύχεται, χτενίζεται και με σκέρτσο διακωμωδεί την καθημερινότητά της. Σταδιακά όμως αρχίζει να βυθίζεται στις σκέψεις. Μια κρίση αξιών επισκιάζει κάθε της φράση και ζητήματα ζωής και θανάτου τίθενται επί τάπητος. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, λοιπόν, ξεκινά το δικό της μονόλογο αναπολώντας. Φλυαρεί χωρίς σταματημό και «παίζει» με τα πράγματά της σε μια προσπάθεια να κερδίσει χρόνο. Είναι λες και κάτι της τρώει τα σωθικά, κάτι που δεν είναι άλλο από την έντονη επιθυμία της για ζωή, για ευτυχία και αρμονία. Ακόμα και τα άψυχα αντικείμενά της, μια τσάντα με έναν καθρέφτη, μια οδοντόβουρτσα, ένα πιστόλι και μια ομπρέλα παίρνουν ζωή δηλώνοντας τη μιζέρια αλλά και την απόγνωσή της. Ο σύζυγός της, αθέατος αρχικά, της απαντάει που και που μονολεκτικά ή με μουγκρητά, δίνοντάς της έτσι την επιβεβαίωση, ότι δεν είναι, τελικά, μόνη.

«Η ώρα και αν είναι προχωρημένη, σ’ αυτό που λεν ζωή είμαστε πνιγμένοι.»

Το έργο του Σάμουελ Μπέκετ γράφτηκε για πρώτη φορά το 1960 αλλά η διαχρονικότητα του είναι εμφανής ακόμα και στις δικές μας μέρες, τις μέρες της δικής μας απομόνωσης και πανδημίας, όπου όλοι καλούμαστε να αναθεωρήσουμε το μέσα μας και τον κόσμο γύρω μας. Ως εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου, ο Μπέκετ τοποθετεί τη ματαιότητα του ανθρώπινου βίου στο επίκεντρο των πραγμάτων. Κάθε τι που κάνουμε έχει ένα τέλος, όλα αρχίζουν και τελειώνουν σ’ ένα ατέρμονο κυνηγητό με τον χρόνο, προκειμένου να ζήσουμε, ν’ απολαύσουμε, να νιώσουμε, να πάρουμε και να δώσουμε. Σκηνοθετικά, η προσέγγιση του Νίκου Καμτσή είναι πολύ προσεγμένη. Βασισμένος στο πνεύμα του συγγραφέα, κατάφερε να οργανώσει τα τόσα αλλεπάλληλα νοήματα του συγγραφέα επί σκηνής. Ενώ φαινομενικά έχουμε διάλογο, επί της ουσίας η Ουΐννι μονολογεί με την ίδια τη ζωή, την οποία και κυνηγάει. Η απαισιοδοξία που εκπέμπει αντανακλάται ως φως που σαν κάτοπτρο προβάλλει αντιστρόφως ανάλογα προς το κοινό. Σφηνωμένη πάνω σ’ έναν λόφο, αναζητεί το παραμικρό ίχνος ζωής με συνοδοιπόρο τον Ουΐλλυ ο οποίος περιστρέφεται νωχελικά γύρω απ’ αυτή τη στασιμότητα.

Η Νικολέτα Βλαβιανού (Ουΐννυ) κατάφερε ν’ αποδώσει αυτή την πάγια τακτική του ατόμου να ψάχνει λύσεις στα υπαρξιακά του ζητήματα. Στο πρόσωπό της συμπυκνώνονται οι πολλοί ρόλοι που καλείται ν’ αναλάβει η σύγχρονη γυναίκα (καλή σύζυγος, ερωμένη, μάνα) σε μια καθημερινότητα βιαστική και καταπιεστική. Αυτό που εμείς ονομάζουμε σύγχρονος τρόπος ζωής δεν είναι τίποτ’ άλλο από μια ιλιγγιώδη ταχύτητα προς την καταναλωτική μανία αγνοώντας ότι ο άνθρωπος έχει αρχή μέση και τέλος. Ο τρόπος, μάλιστα, που παρουσιάζει την τσάντα της ως μια μοναδική όαση σωτηρίας, όπως επίσης και η καθόλα εύστοχη αντίθεση φωτός-σκότους, μας παρακινούν να σκεφτούμε τη δική μας σάπια καθημερινότητα. Συμπαραστάτης της ο σύζυγός της, ο Ουΐλλυ ή κατά κόσμο Νίκος Καραστέργιος, ο οποίος ζει στον δικό του μικρόκοσμο ανήμπορος και σε μεγάλο βαθμό βουβός παρατηρητής του αγώνα της μέσα σ’ ένα αμφιλεγόμενο σύμπαν. Τα εύσημα πρέπει να δοθούν και στην Μίκα Πανάγου (σκηνικά-κοστούμια), τον Γιάννη Ζέρβα (Φωτισμός), τον Κώστα Χαριτάτο (Μουσική-επεξεργασία video) και σ’ όλους τους συντελεστές της παράστασης.

«Προσπαθήσαμε και αποτύχαμε καλύτερα από χθες»

Κάθε τι γύρω μας έχει ζωή και δίνει ψήγματα φωτός. Αν και παγιδευμένο, το άτομο δεν πρέπει να πάψει ν’ αγωνίζεται και ν’ αντλεί δύναμη από παντού. Το μυστικό έγκειται στην εσωτερική μας ισορροπία, αλλιώς οι «ευτυχισμένες μέρες», που θέλουμε να ‘ρθούνε θα παραμείνουν μια ουτοπία. Σε μια περίοδο που λόγω πανδημίας ο πολίτης δεν έχει πλέον πρόσβαση στον πολιτισμό, θα πρέπει να δοθεί και ένα ηχηρό μήνυμα ότι το θέατρο και οι τέχνες εν γένει δεν μεταδίδουν κανένα ιό ούτε και εκδηλώνουν συμπτώματα. Απεναντίας, μεταλαμπαδεύουν γνώση, προβληματίζουν καλώντας τον θεατή να ζυγίσει με βάση τα βιώματα, τις εμπειρίες και την παιδεία του.

Ένα μπράβο σε όλους.

Οι παραστάσεις θα συνεχιστούν στο Θέατρο Τόπος Αλλού (Κεφαλληνίας 17, Αθήνα).

Νέαρχος Κουρσάρος (nearchos_k@rocketmail.com)



Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας parathyro.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
«Ο Επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ

«Ο Επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ

«Ο Επιθεωρητής» του Νικολάι Γκόγκολ στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ

Πραγματοποιήθηκε η τελετή βράβευσης του 37ου Παγκύπριου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου

Πραγματοποιήθηκε η τελετή βράβευσης του 37ου Παγκύπριου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου

Πραγματοποιήθηκε η τελετή βράβευσης του 37ου Παγκύπριου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου

Performance Design Futures 2025

Performance Design Futures 2025

Performance Design Futures 2025

«Ο Μουνής»

«Ο Μουνής»

«Ο Μουνής»