Μια αιώνια διαμάχη στη σκηνή
Η ΕΘΑΛ συμμετείχε για ακόμα μια χρονιά στο «Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας» με την παρουσίαση του κλασικού αριστουργήματος του σπουδαίου Σουηδού συγγραφέα Αύγουστου Στρίντμπεργκ «Ο Πατέρας».
Πρόκειται για ένα ψυχολογικό δράμα του 19ου αιώνα, που έχει χαρακτηριστεί καίρια ως σύγχρονη τραγωδία. Τα θέματα που βασάνιζαν τον Στρίντμπερκ, αλλά και την κοινωνία της εποχής εκείνης… η αιώνια διαμάχη των δύο φύλων… ο γάμος, οι συγκρούσεις μέσα σε αυτόν και η διάλυσή του… οι κοινωνικές αντιλήψεις για τον ρόλο του καθενός… η εξουσία για το παιδί και ποιος αναλαμβάνει τις αποφάσεις για το μέλλον του… παραμένουν πάντα επίκαιρα και αποτελούν ακόμα και σήμερα μέρος της δημόσιας συζήτησης στις κοινωνίες του 21ου αιώνα.
Ο Πατέρας, ο λοχαγός Λάρσεν και η Μητέρα, η γυναίκα του Λάουρα, είναι τόσο διαφορετικοί και τόσο αφοσιωμένοι στις αντιλήψεις τους, που αρνούνται να κάνουν συμβιβασμούς, να συνθηκολογήσουν και να βρουν τη χρυσή τομή στα προβλήματα της οικογένειάς τους.
Η αμφιβολία, ως όπλο στα χέρια της μητέρας σε αυτόν τον αέναο πόλεμο των δύο φύλων, φωλιάζει βαθιά μέσα στον πατέρα. Αμφιβολία τόσο μύχια, η οποία – ακόμα και σήμερα που μπορεί να αρθεί με τη βοήθεια της επιστήμης – κλονίζει ανεπιστρεπτί τις διαπροσωπικές σχέσεις. Σχέσεις που πάντοτε δημιουργούσαν και δημιουργούν θύτες και θύματα.
Ποια σκηνοθετική προσέγγιση ακολούθησες;
Είναι πιο ουσιαστικό να αποδώσουμε το έργο άχρονα, παρά να το εκμοντερνίσουμε. Φαίνεται πως η υπαρξιακή μάχη ανάμεσα στον άντρα και τη γυναίκα, που ξεκίνησε από την αρχή της ανθρωπότητας, δεν θα τελειώσει ποτέ. Δημιουργήσαμε έναν κόσμο βασισμένο σε μια σκοτεινή, σκονισμένη και σχεδόν απόκοσμη ατμόσφαιρα που ξεπροβάλλει από την εποχή που γράφτηκε το έργο. Ένας νοσηρός ομφάλιος λώρος μεταξύ μάνας και παιδιού γεννά ασθενικά πλάσματα, και κοινωνίες, που είναι αδύνατον να διατηρήσουν την ανεξάρτητη ύπαρξή τους καθώς και τη διανοητική ακεραιότητα. Στην προσπάθειά της η μάνα να θεραπεύσει πληγές και τραύματα του παρελθόντος, καλουπώνει το ίδιο το παιδί της… Οι κοινωνίες που διαμορφώνονται μέσα από την άγνοια και τον φόβο, δεν έχουν κανένα μέλλον. Η κοινωνική καταπίεση ωθεί τους ανθρώπους να κάνουν τις λάθος επιλογές. Να ανήκεις ή να μην ανήκεις, ν’ αγαπάς ή να μην αγαπιέσαι και μετά έρχεται η αγάπη… που έχει στο κέντρο της την παράνοια. Οι άνθρωποι που απέτυχαν να ανεξαρτητοποιηθούν, ανακαλύπτουν ότι ολόκληρος ο κόσμος τους μπορεί να καταρρεύσει με το παραμικρό ταρακούνημα. Το έργο αποτελεί κομβικό σημείο για μένα, είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ ένα κλασικό δράμα. Το έργο αρχικά αποτελείται από τρεις πράξεις, αλλά επιλέξαμε να το παρουσιάσουμε σαν μια, για να μην διαταράξουμε την ατμόσφαιρα που αιχμαλωτίζει το κοινό. Μπορώ να πω ότι ο κύριος στόχος μου ήταν ο ρυθμός και η ισορροπία.
Ο Στρἰντμπεργκ θα έγραφε το ίδιο έργο σήμερα;
Ναι, γιατί αυτή είναι μια συνεχής μάχη από την εποχή του Αδάμ και της Εύας. Ως εκ τούτου, είναι παγκόσμια και διαχρονική.
Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι «Ο Πατέρας» σχετίζεται με τη σημερινή κυπριακή πραγματικότητα;
Όταν οι ελέφαντες παλεύουν, το έδαφος υποφέρει. Ίσως, το παιδί στο έργο να αντιπροσωπεύει την Κύπρο, που προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί και να υπάρξει στον κόσμο, αλλά είναι βαθιά χειραγωγημένη και αβέβαιη…
Έχετε συνεργαστεί με αρκετές ελληνοκυπριακές παραγωγές. Πώς ήταν η εμπειρία σας;
Αρχικά, σκέφτηκα πως ίσως θα είχαμε κάποια προβλήματα σχετικά με τη γλώσσα, αλλά στην πορεία συνειδητοποίησα πως η επικοινωνία είναι μια έννοια πέρα από τη γλώσσα, ειδικά όσον αφορά το θέατρο. Δουλεύοντας με διάφορες ομάδες μού δίνεται η ευκαιρία να ανανεωθώ και να βελτιώσω τον εαυτό μου. Είναι μια απίθανη εμπειρία!
Θεωρείτε ότι οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι προσεγγίζουν διαφορετικά το θέατρο;
Κάνουμε την ίδια δουλειά, αλλά από καιρό εις καιρό οι μέθοδοι διαφέρουν.
Πιστεύετε ότι το να ζεις σε μια μικρή χώρα με περιορισμένο κοινό αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με τη θεατρική παραγωγή;
Ίσως…
Νιώθετε ότι η κατάσταση στην Τουρκία, όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, επηρεάζει εσάς και τη δουλειά σας;
Δεν επέλεξα το θέατρο για πολιτικούς λόγους. Ωστόσο, το ίδιο το θέατρο ως πράξη, είναι μια πολιτική στάση. Αν προκύψει η κατάσταση, δεν θα διστάσω να πω αυτό που πρέπει να ειπωθεί.
Τι θα θέλατε να δείτε στο κυπριακό θέατρο;
Μεγάλη ποικιλία έργων, ποιότητα και ένα ενημερωμένο κοινό.
* «Ο Πατἐρας». Σκηνοθεσία: Nehir Demirel |Σκηνικά/Κοστούμια: Γιώργος Γιάννου |Μουσική σύνθεση/επιμέλεια: Δημήτρης Ζαχαρίου | Σχεδιασμός φωτισμών: Βασίλης Πετεινάρης |Βοηθός σκηνοθέτη: Çaḡkan Cevdet Gökcev. Στον ρόλο του Πατέρα ο Αχιλλέας Γραμματικόπουλος. Επί σκηνής: Πέννυ Φοινίρη, Χρήστος Γρηγοριάδης, Στέλιος Καλλιστράτης, Μαρία Μεσαρίτη, Μιχάλης Χρίστου και η Ιωάννα Σιαφκάλη| Παραστάσεις: Λεμεσός 27 Νοεμβρίου 2022 | 18:30.Πληροφορίες: 25877827. Προπώληση εισιτηρίων: Sold Out Tickets στον σύνδεσμο https://bit.ly/3WJTy1P και σε όλα τα καταστήματα Στεφανής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ