«Έγιναν το πρόσωπο του Κυπριακού χωρίς ποτέ να γίνουν η φωνή του»

«Αγνό Μένος: 50 Χρόνια Αγνοημένες Μονολογούν» - με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από το 1974, οι γυναίκες ψηλαφούν το συλλογικό τραύμα και εξερευνούν το συναισθηματικό, ψυχολογικό και κοινωνικό αποτύπωμά του στους δικούς τους ρόλους. Κύπριες, μητέρες, σύζυγοι, κόρες, προσφύγισσες και φροντίστριες, στέκουν στη μέση της σκηνής για να μοιραστούν την αλήθεια τους και, για λίγο, παύουν να είναι η ηχώ της Ιστορίας και της ιστορίας τους.

Με το πολυδιάστατο καλλιτεχνικό έργο «Αγνό Μένος: 50 Χρόνια Αγνοημένες Μονολογούν», οι δημιουργοί του περιηγούνται στον χώρο ανάμεσα στην εθνική τραγωδία και το προσωπικό δράμα, εκεί όπου οι Κύπριες αναζητούν τη θέση τους. Προχωρώντας πέρα από μια εξαντλημένη αφήγηση γύρω από την πενηντάχρονη πληγή, οι «Αγνοημένες» στρέφουν τον προβολέα στις γυναίκες που έγιναν το πρόσωπο του Κυπριακού χωρίς ποτέ να γίνουν η φωνή του.

Η συγγραφέας Κατερίνα Νικολάου σημειώνει:

«Προσεγγίζοντας τις γυναίκες του έργου βρέθηκα αντιμέτωπη με την δυσάρεστη αλήθεια της διαχρονικής εργαλειοποίησης και της περιθωριοποίησης της γυναίκας στο πλαίσιο του ευρύτερου αφηγήματος του Κυπριακού.

Πλευρές της γυναικείας ψυχής, ιστορίες επιβίωσης, άλλοτε χαμηλόφωνα κι άλλοτε σπαρακτικά, συνθέτουν πέντε δεκαετίες απόγνωσης και δύναμης, συντριβής και ανθεκτικότητας. Οι γυναίκες παλεύουν με ναρκοθετημένες ταυτότητες, ανεπίδοτα συναισθήματα, συνεχείς και επαναλαμβανόμενες απώλειες και, παρά ταύτα, συνεχίζουν να αναζητούν τη θέση τους σε έναν κόσμο κατακερματισμένο, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Οι ιστορίες τους αποτυπώνουν την πραγματικότητα του φύλου μου στην Κύπρο σήμερα και ευελπιστώ ότι, όπως κι εγώ, το κοινό θα νιώσει την ανάγκη να αφουγκραστεί τους Μονολόγους κάτω απ’ την ανάσα της καθημερινότητας.»

Ο σκηνοθέτης Μάριος Ιωάννου σημειώνει:

«Η πρώτη επαφή με το βαρύ πένθος του 1974, τον μαρτυρικό πόνο, το άδικο, τον πόλεμο, έγινε μέσα από φωτογραφίες. Κυκλοφορούσαν σε εκδόσεις, που έγιναν σημαία της μεταπολεμικής ιστορίας του νησιού. Αναγκαστικά εμβλήματα. Στο τραπεζάκι του χολ, δίπλα στα οικογενειακά άλμπουμ, οι φωτογραφίες αυτές απεικόνιζαν συχνά τις γυναίκες, που θυματοποίησε το πολιτικό μας ζήτημα.

Άνοιγα κρυφά το δικό μας «έμβλημα», κάνοντας μυστική άσκηση αντοχής στον μαυρόασπρο ανθρώπινο πόνο. Ήταν οι πρώτες αναλαμπές συμπόνοιας που αργότερα θα ζητούσε η Τέχνη μου, μιας και ηθοποιός είναι να αγαπάς τον άνθρωπο. Να μπορείς να τον διαβάζεις χωρίς άμυνες για να τον διηγείσαι στη σκηνή.

Οι μαυρόασπρες γυναίκες που συμπόνεσα μικρός, μετρούν πενήντα χρόνια ζωής. Έγιναν έγχρωμες, έγιναν digital, μα δεν μεγαλώνουν, οι πληγές τους παραμένουν ανοιχτές. Η μαυρόασπρη γυναίκα δεν σωπαίνει. Είναι οργανικά δεμένη με την ψυχή του τόπου και οι ψυχές είναι αιώνιες. Η αγαπημένη μου Κατερίνα Νικολάου έγραψε, και με εμπιστεύτηκε να τις κατανοήσω και να τις διηγηθώ στη σκηνή.

Επιστρέφω στις εικόνες εκείνες για να αγκαλιάσω τις «Αγνοημένες» γυναίκες του οδυρμού. Να τους πω πως είμαι εδώ. Τις θυμάμαι, μαζί με την Νεφέλη, την Αναστασία, την Πέννυ, την Μαρίνα, την Κατερίνα, την Άννα, την Μαρία, την Χριστίνα και τον Κωνσταντίνο. Κι αν δεν προλάβω να τις δω να επιστρέφουν στο γιασεμί των ευτυχισμένων χρόνων τους, τουλάχιστον θα μεταφέρουμε την νοσταλγία για το γιασεμί, σε όσους ανθρώπους δεν γνωρίζουν την ιστορία τους και κυρίως στα νέα παιδιά πριν το AI εισβάλει για τα καλά στον ψυχισμό τους.»

Συντελεστές

Τους ρόλους ερμηνεύουν με σειρά εμφάνισης: Μαρίνα Μακρή, Κατερίνα Καμπανέλλη, Δήμητρα Χατζηγιάννη, Άννα Φαρμακά και Πέννυ Φοινίρη. Video & Performance Design: Νεφέλη Κεντώνη. Μουσική σύνθεση και διδασκαλία: Νama Dama. Μοιρολόι Στίχοι και ερμηνεία, επιμέλεια κειμένων Μαρία Κικιδά. Εκδοτική επιμέλεια Χριστίνα Θεοδότου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ:

• Το θεατρικό έργο «Οι Αγνοημένες» θα παρουσιαστεί από τις 11 ως τις 13 Οκτωβρίου 2024 στο Film Etc. Creative Space στην Κυριάκου Μάτση 10, Έγκωμη, 2408, Λευκωσία.
• Η είσοδος θα είναι δωρεάν και οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ που επιθυμούν να κρατήσουν θέση παρακαλώ όπως απαντήσουν στο email.
• Το έργο πραγματοποιείται με την Στήριξη του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, της Υφυπουργού Πολιτισμού Δρ. Βασιλικής Κασσιανίδου, της Hellenic Bank, της Λέλλος Π. Δημητριάδης Δικηγορικό Γραφείο ΔΕΠΕ, της Mamatoto και άλλων ιδιωτικών επιχειρήσεων, επαγγελματιών αλλά και φίλων, ενώ συνεχίζεται η προσπάθεια για επιπλέον χορηγίες προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα του έργου.