Στο αριστούργημα του Χένρικ Ίψεν Ο μικρός Έγιολφ, το εμμονικό ερωτικό πάθος και η μονομανής αγάπη αποτελούν την αιτία και αφορμή για τα όσα θα βιώσει ο μικρός Έγιολφ από τη βρεφική του ηλικία. Η απερισκεψία και αμέλεια των γονέωνπου οδηγεί, ακούσια ή εκούσια, στην κακοποίηση των ίδιων τους των παιδιών, ενίοτε και στο θάνατό τους, είναι ένα οικείο θέμα παντός καιρού, που όταν αυτό βγαίνει στην επιφάνεια αναπόφευκτα συγκλονίζει το υγιές κομμάτι της κάθε κοινωνίας. Παρόλο που το, εν μέρει, αυτοβιογραφικό, έργο του σπουδαίου Νορβηγού δραματουργού παίζεται σπάνια, παραμένει συγκλονιστικά επίκαιρο σε κάθε χώρα και εποχή για όλα όσα πραγματεύεται. Ενοχές, απωθημένα, αμφιβολίες και κρυμμένα μυστικά πυροδοτούν μέχρις εσχάτων τις συγκρούσεις ανάμεσα στους χαρακτήρες του έργου, που ανεβαίνει στη Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους» το Μάρτιο.

Για τον διακεκριμένο Σουηδό σκηνοθέτη Στέφαν Λάρσον, Ο μικρός Έγιολφ είναι ένα έργο βαθιά προσωπικό. Η ταύτισή του Στέφαν Λάρσον με το έργο είναι αναπόφευκτη αφού η τραγική απώλεια ενός παιδιού αποτελεί «κοινό βίωμα» με τον κεντρικό χαρακτήρα του έργου. Στη διασκευή του, ο Λάρσον προσάρμοσε τις προσωπικές, δικές του εμπειρίες, σκηνοθετώντας μία μοντέρνας αισθητικής παράσταση που αναδεικνύει τις λεπτές αποχρώσεις του έργου, παραμένοντας ωστόσο πιστή στην ουσία και τις προσδοκίες του συγγραφέα. Μελετητής και γνώστης του ιψενικού έργου, και με περισσότερες από 50 σκηνοθεσίες έργων από όλο το φάσμα της δραματουργίας, ο Στέφαν Λάρσον σκηνοθετεί για πρώτη φορά στην Κύπρο, έχοντας μια δυνατή καλλιτεχνική ομάδα να τον πλαισιώνει.

Ο μικρός Έγιολφ, έργο της ώριμης περιόδου του Χένρικ Ίψεν, συμπυκνώνει όλα εκείνα που διαχρονικά τον απασχόλησαν: τον έρωτα ως ψευδαίσθηση και αφορμή μεγάλων δεινών, το νόημα της ύπαρξης, την αναζήτηση ταυτότητας και τα ζητήματα ηθικής – όλα αυτά που συχνά οδηγούν στην ανθρώπινη τραγωδία. Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο οικογενειακό δράμα ποιητικού ρεαλισμού που έχει στο επίκεντρο το γνωστό ιψενικό τρίγωνο. Ο προτεστάντης Ίψεν αναπόφευκτα πραγματεύεται έννοιες όπως αυτές του καθήκοντος, της ενοχής, της τιμωρίας και του ελέους.

Η ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο επίδοξος συγγραφέας Άλφρεντ παντρεύεται την πλούσια κτηματία Ρίτα Άλμερς προσδοκώντας ότι θα του εξασφαλίσει οικονομική άνεση ώστε να μπορέσει να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Το ζεύγος γεννά ένα αγόρι, τον Έγιολφ. Η κτητική Ρίτα απαιτεί να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του άντρα της με αποτέλεσμα να παραμελεί το βρέφος της. Από ένα περιστατικό ανεξέλεγκτου πάθους μεταξύ του ζευγαριού προκύπτει ένα ατύχημα που αφήνει το παιδάκι ανάπηρο. Η αδερφή του Άλφρεντ η Άστα, για την ακρίβεια η ετεροθαλής αδερφή του –κάτι που γνωρίζει μόνο αυτή– τους επισκέπτεται συχνά και φροντίζει τον μικρό ΄Εγιολφ. Η Άστα κρυφά ερωτευμένη με τον Άλφρεντ, ζει με τον ανομολόγητο πόθο της. Με την παρότρυνση της ζηλιάρας Ρίτα δέχεται το έντονο φλερτ του μηχανικού Μπόρκιεμ και την πρόταση του για γάμο. Στο μεταξύ ο μικρούλης Εγιολφ παραμελημένος από τους γονείς του μεγαλώνει με μόνη του παρέα τη γιαγιά του (κατά την εκδοχή του σκηνοθέτη Στέφαν Λάρσον). Ένα της παραμύθι για μια μεσαιωνική ποντικομαμή που «γήτευε» με τον αυλό της τα ποντίκια, οδηγώντας τα στη θάλασσα, θα οδηγήσει στο τραγικό γεγονός που θα πυροδοτήσει τη μέχρις εσχάτων σύγκρουση ανάμεσα στους κεντρικούς χαρακτήρες του έργου.

ΤΟ ΕΡΓΟ

Ο Χένρικ Ίψεν (1828-1906) με το έργο του Ο μικρός Έγιολφ (1894) γνώρισε τον θρίαμβο όσο ήταν ακόμη εν ζωή. Στα τελευταία εκείνα ώριμα και δημιουργικά του χρόνια -πρόσφατα επαναπατρισθείς στη Νορβηγία, μετά από 27 χρόνια στην Ιταλία- θεωρούνταν ήδη ο μέγας ανανεωτής του ευρωπαϊκού θεάτρου. Το πρωί της κυκλοφορίας του, στις 11 Δεκεμβρίου του 1894, ουρές αναγνωστών περίμεναν μέσα στην ομίχλη και το κρύο έξω από τον εκδοτικό οίκο να αγοράσουν το βιβλίο καθώς είχαν δημοσιευτεί αποσπάσματά του σε εφημερίδα της Χριστιανίας (παλιά ονομασία του Όσλο). Οι κριτικοί ήδη μιλούσαν σαν να επρόκειτο για το αριστούργημά του. Ανέβηκε μόλις μερικές εβδομάδες αργότερα –στις αρχές του 1895– στο Deutsches Theater του Βερολίνου και αμέσως μετά στη Χριστιανία, κάνοντας τα περισσότερα εισιτήρια απ’ όλα τα προηγούμενα έργα του Ίψεν. Ακολούθησαν παραστάσεις και σε άλλες πόλεις της Νορβηγίας και σύντομα σε Ιταλία, Σουηδία, Δανία.

Ο μικρός Έγιολφ αποτέλεσε το βασικό υλικό για την ταινία του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν Μέσα από τον σπασμένο καθρέφτη ενώ ευδιάκριτη είναι και η αναφορά στον «Αντίχριστο» του Δανού σκηνοθέτη Λαρς φον Τρίερ.

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας με σημαντικές διακρίσεις στην καριέρα του ο Στέφαν Λάρσον έχει σκηνοθετήσει γύρω στις 50 θεατρικές παραστάσεις, στην πλειονότητα τους για το Royal Dramatic Theatre/Dramaten, στη Στοκχόλμη. Η πιο πρόσφατη του(ς) συνεργασία αφορά στη διασκευή και σκηνοθεσία για το έργο Ο μικρός Έγιολφ του Χένρικ Ίψεν που έκανε πρεμιέρα τον Ιανουάριο του 2024 εξασφαλίζοντας τη θερμή υποδοχή του από κοινό και κριτικούς. Την ίδια διασκευή και με προσαρμοσμένη –στη διανομή και στα δεδομένα του ΘΟΚ– σκηνοθεσία θα παρακολουθήσει το θεατρικό κοινό της Κύπρου στη Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους την άνοιξη του 2025. Ο Στέφαν Λάρσον έχει καταπιαστεί επανειλημμένα στο παρελθόν με έργα του Ίψεν όμως στον Μικρό Έγιολφ τους συνδέει μια παράξενη κοινή μοίρα αφού και οι δύο έχουν χάσει παιδί …και αδερφό.

Στις σκηνοθεσίες του για το θέατρο ο Λάρσον συχνά χρησιμοποιεί τα σύγχρονα μέσα με έναν καινοτόμο τρόπο, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά την τέχνη του θεάτρου με αυτήν του κινηματογράφου. Στην πρόσφατη, βραβευμένη του, παράσταση με το έργο A Streetcar Named Desire /Linje Lusta, που επίσης είχε παρουσιαστεί στο Dramaten με μεγάλη επιτυχία χρησιμοποίησε «ζωντανά» επί σκηνής κάμερα, με την παράσταση να προβάλλεται ταυτόχρονα σε κινηματογραφική οθόνη. Στοιχεία αυτής του της τεχνικής θα δούμε και στη σκηνοθεσία του στον Μικρό Έγιολφ.

Η διασκευή του για το θρυλικό μιούζικαλ Lazarus με τη μουσική του David Bowie που παρουσιάστηκε στο Μπέργκεν της Νορβηγίας εξασφάλισε εξαιρετικές κριτικές και ενθουσιώδη υποδοχή από το κοινό. Έργα δικά του θεατρικά όπως και σενάρια του για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο βρίσκονται σε διαδικασία παραγωγής. Ο ίδιος έχει και υποκριτικό υπόβαθρο. Έχει εμφανιστεί ως ηθοποιός σε πολλές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, ενώ έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία και στην τηλεόραση.

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ

Σκηνοθεσία-Διασκευή: Stefan Larsson

Σκηνικά: Sven Haraldsson

Kοστούμια: Λάκης Γενεθλής

Σύμβουλος οπτικής δραματουργίας: Torben Lendorph

Συνεργάτιδα Σκηνοθέτιδα: Μάγια Κυριαζή

Ζωντανή κινηματογράφιση-Χειρισμός κάμερας: Νεφέλη Κεντώνη

Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Αντρέας Κουτσόφτας,

Μαρίνα Μακρή, Λένια Σορόκου, Ανδρέας Τσέλεπος

Παραστάσεις

Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους»

Από 28 Μαρτίου 2025

και σε περιοδεία

Πληροφορίες / Εισιτήρια

Ηλεκτρονικά στη σελίδα www.thoc.org.cy

Ταμείο Θεάτρου ΘΟΚ, τηλ. 77772717 (Τρίτη-Κυριακή 10:00-13:30 & 16:00-18:00)

Τιμή Εισιτηρίου

€12 / €6