Σύμφωνα με τη wikipedia «Ο Μαστόδοντας είναι γένος προϊστορικών προβοσκιδωτών, που έζησε στη Βόρεια και την Κεντρική Αμερική από το Μειόκαινο μέχρι το Πλειστόκαινο (από 5,3 εκατομμύρια έως 11 χιλιάδες χρόνια πριν). Η ονομασία του οφείλεται στο ότι τα δόντια τους είχαν διάσπαρτα φύματα που έμοιαζαν με μαστούς και με αυτόν τον τρόπο άλεθαν την τροφή τους». Κάτι σαν ελέφαντες, αλλά λίγο πιο μικροί.

Τώρα γιατί κάποιος να θέλει να ονομάσει ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης «μαστόδοντα» αυτό με ξεπερνάει. Μόνο στο μάρκετινγκ βρίσκω την εξήγησή του, καθώς οι λέξεις που έχουν απλά σύμφωνα και φωνήεντα εντυπώνονται καλύτερα στο μυαλό του χρήστη. Η λέξη mastodon είναι λοιπόν κάτι που κανείς μπορεί να θυμάται εύκολα. Αν υπάρχει άλλη αιτία, δεν τη γνωρίζω.

Το Mastodon, που ξεκίνησε το 2016 από τον προγραμματιστή Γιούζτεν Ρόκο, είναι μια «δωρεάν, αποκεντρωμένη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ανοιχτού κώδικα» που στοχεύει να αποτελέσει «μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στο Twitter». «Ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης που δεν είναι προς πώληση» διαβάζουμε στην πρώτη του σελίδα. Και αυτό γιατί παρ’ όλο που έχει δημιουργό, δεν έχει ιδιοκτήτη. Το λογισμικό του αναπτύχθηκε από τη Mastodon gGmbH, μια γερμανική μη κερδοσκοπική εταιρεία με επικεφαλής τον Ρόκο. Είναι δηλαδή και ευρωπαϊκό!

Ανοιχτός κώδικας σημαίνει ότι ο αρχικός πηγαίος κώδικας του Mastodon είναι διαθέσιμος στο κοινό και μπορεί να αναδιανεμηθεί και να αλλάξει. Οι χρήστες μπορούν να συνεισφέρουν στον κώδικα του Mastodon, ανακαλύπτοντας και διορθώνοντας σφάλματα, προσθέτοντας νέα χαρακτηριστικά και μεταφράζοντας το περιβάλλον εργασίας του σε διάφορες γλώσσες. Ο καθένας δε μπορεί να δημιουργήσει τη δική του έκδοση του Mastodon, γνωστή ως διακομιστής (σέρβερ), με κανόνες και κανονισμούς που ισχύουν μόνο για τη συγκεκριμένη έκδοση και που καθορίζονται από τους διαχειριστές και τους χρήστες της έκδοσης.

Βέβαια ο τρόπος λειτουργίας του Mastodon έχει εγείρει ζητήματα. Τα ακροδεξιά κοινωνικά δίκτυα Gab και Truth Social χρησιμοποίησαν τον κώδικα του Mastodon, κάτι στο οποίο η εταιρεία αντιτάχθηκε, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Και αυτό γιατί ανοιχτός κώδικας σημαίνει επίσης ότι ως δημιουργός παραιτείσαι από τη δυνατότητα να επιλέγεις ποιος μπορεί να τον χρησιμοποιήσει.

Φαντάζομαι ότι σιγά-σιγά καταλαβαίνετε πού το πάω. Από εκεί που ήταν ένα «ήσυχο» μέσο κοινωνικής δικτύωσης, τις τελευταίες ημέρες το Mastodon γνωρίζει μια νέα νιότη καθώς όλο και περισσότεροι χρήστες εγκαταλείπουν το Twitter για χάρη του. Βέβαια, το Twitter είναι ένα ενιαίο κοινωνικό δίκτυο, πράγμα που σημαίνει ότι οι χρήστες εγγράφονται και μοιράζονται περιεχόμενο μόνο σε αυτό. Το Mastodon είναι μια πλατφόρμα -ομπρέλα, δηλαδή μια συλλογή κοινωνικών δικτύων -ή διακομιστών- που συνδέονται μεταξύ τους αλλά ανήκουν σε διαφορετικά άτομα ή ομάδες.

Το αν αυτό είναι καλύτερο ή χειρότερο δεν μπορώ να σας το διευκρινίσω. Μπορώ όμως να σας πω ότι στο Mastodon δεν υπάρχουν διαφημίσεις. Δεν υπάρχει καν αλγόριθμος που να φέρνει μπροστά μας αυτά που θέλει να μας σερβίρει. Ναι, καλά ακούσατε, δεν υπάρχει αλγόριθμος. Βλέπεις τις αναρτήσεις αυτών που ακολουθείς και τέλος. Κι αυτό δεν είναι καλό, τότε δεν ξέρω τι είναι.

Παρόλο που το Mastodon μοιάζει οπτικά με το Twitter, η εμπειρία του χρήστη μοιάζει περισσότερο με εκείνη του Discord, μιας εφαρμογής συνομιλίας και ανταλλαγής μηνυμάτων, όπου οι άνθρωποι συμμετέχουν επίσης σε διακομιστές που έχουν τις δικές τους κουλτούρες και κανόνες. Και που την προτιμούν οι νέοι. Όλα τα παραπάνω με κάνουν να σκέφτομαι πώς το Mastodon, έστω για ένα διάστημα θα είναι το next big thing.

Το Mastodon μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέσω ενός προγράμματος περιήγησης στο διαδίκτυο ή μέσω των εφαρμογών του για iPhones και συσκευές Android. Τουλάχιστον 20 εφαρμογές τρίτων έχουν επίσης αναπτυχθεί για πρόσβαση στο Mastodon.

Αν με ψάξετε δεν θα με βρείτε ακόμα εκεί γιατί προς ώρας χαζεύω. Έχει ακόμα πολλούς κομπιουτεράδες αλλά σιγά-σιγά βλέπω και πολιτικά σχόλια στα ελληνικά. Το καλύτερο που διάβασα πάντως είναι: «Οι ψυχές των προγραμματιστών που απολύθηκαν από το Twitter περιπλανιούνται στο Mastodon και ταλαιπωρούν τους χρήστες».