Γράφει ο Γιώργος Κακούρης
Τις τελευταίες εβδομάδες οι πάντες μοιράζονται στο διαδίκτυο ένα ντοκιμαντέρ της σειράς Islands του National Geographic που αφορά στην Κύπρο.
Η κυπριακή ψυχοσύνθεση φαίνεται να έχει ένα ψυχολογικό θέμα, συγγενικό με τη λεγόμενη "ξενολαγνεία", αλλά εντελώς διαφορετικό σε στόχευση και χαρακτήρα: θέλουμε συλλογική επιβεβαίωση, ψάχνουμε να μάθουμε τι λένε οι έξω για εμάς ελπίζοντας έτσι να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας.
Υποσυνείδητα, τελικά, καταλάβαμε πως για να έχουμε γίνει βρομόνησο (που έλεγε και ο Μιχάλης Θεοδώρου στον 107.6), κάτι στην πορεία θα κάναμε λάθος. Και αφού κάτι κάναμε λάθος, καλύτερα να δούμε και καμιά άλλη άποψη.
Μέχρι εδώ καλά. Όμως στην προσπάθεια να δούμε την εικόνα απ' έξω κάποτε ξεχνάμε να δούμε την προσέγγιση των έξω επικριτικά (ή ακόμα κάποτε ξεχνάμε και να δούμε τα θετικά).
Στα θετικά του ντοκιμαντέρ: το πόσο άρτιο είναι τεχνικά και το πόσο ίσο βάρος δίνει σε κάθε διάσταση της κυπριακής πραγματικότητας, εξετάζοντας το νησί στο σύνολό του ως γεωγραφικό χώρο και όχι ως "ιδιοκτησία" της μίας ή της άλλης εθνικής ομάδας.
Από εκεί και πέρα όμως υπάρχει κάτι που ξενίζει στον τρόπο με τον οποίο αβίαστα τονίζεται ότι το νησί είμαι μοιρασμένο μεταξύ "μουσουλμάνων" και "ορθόδοξων", λες και αυτό αποτελεί το κυριότερο πρόβλημα της χώρας.
Μόνο μια πολύ επιφανειακή ανάγνωση, τύπου πεπαλαιωμένου ταξιδιωτικού οδηγού, θα θεωρούσε δεδομένο ότι η διαχωριστική γραμμή σε μια χώρα όπου ζουν "χριστιανοί" και "μουσουλμάνοι" είναι η σημαντικότερη και θα της έδινε τόση σημασία. Κάτι που είναι προφανώς λάθος για έναν Κύπριο που γνωρίζει πως τα θέματα πίστης δεν υποκαθιστούν την πολιτική αντιπαράθεση, αλλά αποτελούν απλά μια δευτερεύουσα διάστασή της.
Το στραβό με την εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς δεν έγκειται στο ότι έχουν τη λανθασμένη εντύπωση πως είμαστε ένα μεσανατολικό κράτος που οι κάτοικοί του παραμένουν προσκολλημένοι στη θρησκεία.
Η μία παρανόηση είναι των "έξω" και βρίσκεται στο ότι νομίζουν πως όλα τα κράτη της Μέσης Ανατολής [στην οποία σίγουρα ανήκουμε, παράλληλα με την Ευρώπη, μαζί ίσως και με την Ελλάδα] έχουν πληθυσμούς που καθορίζονται κατά έναν θεωρούμενο ως "υπανάπτυκτο" τρόπο, κυρίως από τη θρησκεία τους.
Το δεύτερο λάθος είναι δικό μας: είναι η εντύπωση πως δεν είμαστε [και κυρίως δεν θεωρούμαστε] μεσανατολικό κράτος και πως η ευρωπαϊκή ταυτότητά μας θα πρέπει να αποκλείει και την παράλληλη μεσανατολίτική μας.
Ως νησί, τα φυσικά σύνορά μας είναι ευδιάκριτα. Και ίσως για αυτό δεν μπορέσαμε ποτέ να καταλάβουμε πως τα πολιτισμικά μας σύνορα είναι δυσδιάκριτα.
+ Να 'ναι καλά το YouTube, αν δεν το είδατε το ντοκιμαντέρ βρίσκεται στο http://bit.ly/Kypros-oriental
