Γράφει η Βάλια Καϊμάκη

Την Τρίτη που μας πέρασε "γιορτάστηκε" στην Ευρώπη η μέρα ασφαλούς διαδικτύου. Κινητή "γιορτή", τη θυμόμαστε κάθε δεύτερη Τρίτη του Φεβρουαρίου. Κάθε χρόνο κάνω το ίδιο θέμα. Τουλάχιστον από μία φορά, γιατί κάποιες χρονιές έχω κάνει και ολόκληρα αφιερώματα επί μέρες. Φέτος όμως, μιλώντας με τον "καλεσμένο" μου στο ραδιόφωνο, συνειδητοποίησα ότι κάθε χρόνο λέμε τα ίδια και τα ίδια: μην αφήνετε τα παιδιά "απροστάτευτα" στο δίκτυο, μην χρησιμοποιείτε πιστωτικές κάρτες, βάλτε τον υπολογιστή στο σαλόνι, μην πιστεύετε ό,τι βλέπετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ειδικά για το τελευταίο, έχω την εντύπωση ότι όσο πιο μεγάλη είναι η χοντράδα, τόσο πιο εύκολα την καταπίνει ο κόσμος. Ήταν και η επικαιρότητα τέτοια. Όλο το Σαββατοκύριακο, το δίκτυο είχε γεμίσει από παλιές φωτογραφίες της Άνγκελα Μέρκελ που την έδειχναν παρέα με σκινχεντς, φωτογραφίες που είχαν δώσει οι Anonymous στη δημοσιότητα.

Να ξεκαθαρίσω πρώτα ότι δεν έχω ούτε θετική ούτε αρνητική γνώμη για τους Anonymous. Αν μου "καθόταν" κάποιος για συνέντευξη, ευχαρίστως θα την έπαιρνα. Αλλά ώρες-ώρες γίνονται γραφικοί, ώρες-ώρες υπερβολικοί και παρόλο που δεν "στοχεύουν" τον κόσμο, μόνο και μόνο το γεγονός ότι χρησιμοποιούν και τους δικούς μας υπολογιστές για να κάνουν τις επιθέσεις τους και να "ρίξουν" σελίδες, ε, δεν είναι και ωραίο πράγμα. Γιατί δηλαδή οι άλλοι που μου "κλέβουν" τα προσωπικά μου δεδομένα είναι καλύτεροι; Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις και κάποιες συγκεκριμένες ομάδες έχουν διαστρέψει εντελώς το ύφος του δικτύου των Anonymous: το 2010 είχα καβγαδίσει άσχημα με συναδέλφους οι οποίοι διαφωνούσαν με το ρεπορτάζ που είχα κάνει για μια ομάδα Anonymous που είχε εμφανιστεί τότε στην Ελλάδα. H διαφωνία τους ήταν ότι "φασίστες εδώ δεν υπάρχουν". Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες ήταν παμπάλαιες και ό,τι και να σκέφτεται κανείς για την πολιτική της καγκελαρίου της Γερμανίας δεν αμαυρώνουν σε τίποτα το βιογραφικό της. Πολλά μέσα ενημέρωσης ξεκαθάρισαν ότι οι φωτογραφίες δείχνουν την επίσκεψη της Μέρκελ, με την ιδιότητα τότε της υπουργού Οικογενειακών Υποθέσεων, σε ένα Κέντρο Νεότητας στο Έλμπτερ-Άσεν, το οποίο τοπικές αντιφασιστικές οργανώσεις χαρακτήριζαν άντρο ακροδεξιών. Το είπαμε, το ξεκαθαρίσαμε, κι όμως το twitter ήταν γεμάτο από τις φωτογραφίες συνοδευόμενες από καυστικά έως προσβλητικά σχόλια.

Ρώτησα, λοιπόν, τον "καλεσμένο" μου, γιατί κάθε χρόνο πρέπει να λέμε τα ίδια και τα ίδια. Συμφωνήσαμε ότι αυτό γίνεται για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί κάθε χρόνο είναι όλο και περισσότεροι αυτοί που αρχίζουν να χειρίζονται υπολογιστή και μάλιστα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και δεν είναι όλοι νέοι. Μου λείπουν οι στατιστικές αλλά είναι σίγουρο ότι η βαριεστιμάρα της σύνταξης βρίσκει διέξοδο στο facebook, ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους.

Κατά δεύτερον, γιατί δεν είναι κι εύκολο να συνειδητοποιήσει ο καθένας ότι το δίκτυο είναι δημόσιο. Ακόμα και πολιτικοί δεν το έχουν σε τίποτα να ξεκατινιάζονται στο δίκτυο με μεγάλη άνεση, πολύ περισσότερο διάφοροι ανώνυμοι. Όσο για τα παιδιά, δυστυχώς το ψηφιακό χάσμα αντί να μικραίνει μεγαλώνει... και οι γονείς ή αφήνουν τα παιδιά ανεξέλεγκτα στο δίκτυο ή τα περιορίζουν υπερβολικά χωρίς λόγους.

Όσο για τα ψώνια, το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι ένα εργαλείο που έχει την πατίνα του "επιστημονικού". Άρα έγκυρο. Άρα εμπιστοσύνης. Έτσι λοιπόν, τόσο οι παλιοί όσο και οι καινούργιοι ξεκινάνε με το ίδιο αρχέτυπο υπολογιστής = ασφάλεια. Το οποίο, ώς ένα σημείο είναι σωστό. Αλλά το δίκτυο ΔΕΝ είναι πάντα ασφαλές και άρα πρέπει να προσέχουμε. Τόσο απλά.