Γράφει η Αγγελική Μιχαλοπούλου-Καρρά | @aggeliki.mk
Μύθος, κατά τον Sigmund Freud, είναι τα όνειρα που πηγάζουν από τον ασυνείδητο νου, ενώ κατά τους James Frazer και Bronislaw Malinowski αποτελούν την προεπιστημονική προσπάθεια των πρώιμων ανθρώπινων πολιτισμών να ερμηνεύσουν το φυσικό τους περιβάλλον. Είτε με ψυχαναλυτική διάθεση είτε από τη σκοπιά της κοινωνικής ανθρωπολογίας, η ύπαρξή τους σε κάθε πολιτισμό -και ειδικότερα στον αρχαίο ελληνικό, όπου λόγος και μύθος είχαν πάντοτε έναν αδιόρατο οργανικό δεσμό στις λειτουργίες του στοχασμού- φανερώνει την αξία και τη χρησιμότητα, τουλάχιστον, της μελέτης τους. Ιδιαιτέρως χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αρχαιοελληνικού alter ego της βιβλικής Εύας, της περιώνυμης Πανδώρας. Μπορεί βέβαια η Εύα να μην χρειάστηκε παρά μόνο ένα μήλο για να κληροδοτήσει το αμάρτημά της σε όλους τους επί της Γης ανθρώπους, από την άλλη μεριά η Πανδώρα επιστράτευσε ολόκληρο... κουτί, ή, πιο σωστά πιθάρι, σύμφωνα με την αρχική εκδοχή του μύθου.
Όμως, μιας και περί οπτικής επικοινωνίας και graphic design ο λόγος, εύλογα δημιουργείται η απορία ποιο είναι τελικά το πιθάρι της Πανδώρας. Εν προκειμένω και ποιο το περιεχόμενό του. Τελικά ποια είναι η Πανδώρα; Σύμφωνα με την επικρατούσα εκδοχή του μύθου, ήταν η γυναίκα που με την περιέργεια και την επιπολαιότητά της αποδέσμευσε και σκόρπισε στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά και τις ασθένειες που ήταν κρυμμένες μέσα στο πιθάρι, ενώ κατά τον Αίσωπο το πιθάρι περιείχε όλα τα αγαθά που οι θεοί είχαν να προσφέρουν στους ανθρώπους και με το άνοιγμά του αυτά επέστρεψαν και πάλι στους ουρανούς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, μια φαινομενικά ασήμαντη πράξη μοιάζει να μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο για αυτόν που την εκτελεί, αλλά και για τον ευρύτερο περίγυρό του. Και κάπου εκεί, μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, σχοινοβατεί ο σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας προσπαθώντας να οριοθετήσει τη λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσά τους.
Μύθοι, σε σχέση με το επάγγελμα του γραφίστα, υπάρχουν αναμφισβήτητα πολλοί. Το παιδί όλη μέρα ζωγραφίζει, μπορεί εύκολα, μιας και... πιάνει το χέρι του, να γίνει και σχεδιαστής οπτικής επικοινωνίας. Αναμφίβολα το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους ελαιοχρωματιστές που κατέχουν από χρώματα και μπογιές. Να σπουδάσεις γραφίστας, παιδί μου, να κερδίζεις πολλά λεφτά. Να προλάβουμε να ανοίξουμε και έναν λογαριασμό τραπέζης. Τώρα, με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, μπορεί οποιοσδήποτε να σχεδιάζει κάρτες, αφίσες και λογότυπα, όπως τον ανιψιό του γείτονα της αδερφής της Μαριγούς που παίζει τους υπολογιστές στα δάκτυλα. Σαν να λέμε δηλαδή: ωραία πένα! Είμαι σίγουρη ότι γράφει καταπληκτικές ιστορίες.
Αρετές ή δεινά, όλα φυλαγμένα στο πιθάρι της Πανδώρας, και η υποφαινόμενη σχεδιάστρια μπροστά στο δίλημμα της αφαίρεσης του πώματος. Πόσο απέχει άραγε η περιέργεια από την επιπολαιότητα; Η περιέργεια του τι κρύβει η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού μπορεί να σε ταξιδέψει μέχρι τα αστέρια. Η επιπολαιότητα, όμως; Ίσως τελικά να νιώθουμε την ανάγκη να πιστέψουμε την εκδοχή του Αισώπου, ότι στο πιθάρι απόμεινε φυλαγμένη μονάχα η ελπίδα ως στερνό καταφύγιο του ανθρώπου και βέβαια στην περίπτωση αυτή το πιθάρι τελικά το ανοίγει, υποκινούμενο από την επιπολαιότητα, χέρι ανδρικό!
