Γράφει η Λίνα Πρωτοπαπά
Μας κατακλύζουν, τα τελευταία χρόνια, σειρές, ντοκιμαντέρ, διαγωνισμοί, ταινίες, ιστοσελίδες και βιβλία για το φαγητό και τη μαγειρική. Το Salt, Fat, Acid, Heat (σκηνοθετημένο από την Caroline Suh και τον Brad Hebert) είναι όμως κάτι διαφορετικό. Η μίνι σειρά είναι βασισμένη στο ομώνυμο, best-selling και πολυβραβευμένο βιβλίο της Samin Nosrat (που κυκλοφόρησε το 2017), μέσα στο οποίο αναπτύσσει την προσωπική της φιλοσοφία για τη μαγειρική. Σύμφωνα με τη Nosrat, το μυστικό του μαγειρέματος βρίσκεται στη σωστή χρήση τεσσάρων βασικών στοιχείων. Τα στοιχεία αυτά είναι το αλάτι, το λίπος, το οξύ και η θερμότητα. Αν, μας λέει η Nosrat, μάθουμε να χρησιμοποιούμε αυτά τα τέσσερα στοιχεία με μαεστρία τότε θα μάθουμε να μαγειρεύουμε εξαιρετικά.
Η σειρά αποτελείται από τέσσερα επεισόδια. Tο κάθε ένα από αυτά είναι αφιερωμένο σε ένα από τα τέσσερα στοιχεία. Kαι στο κάθε ένα η Nosrat ταξιδεύει, δοκιμάζει φαγητά, παρακολουθεί με ενδιαφέρον τους ντόπιους και μαγειρεύει μαζί τους καθώς μας αποκαλύπτει τις βασικές αρχές της καλής κουζίνας. Τι ακριβώς είναι αυτά τα τέσσερα στοιχεία; Πώς λειτουργούν; Πώς πρέπει να τα χρησιμοποιούμε ούτως ώστε να αξιοποιούμε πλήρως τις δυνατότητές τους; Για να απαντήσει αυτά τα ερωτήματα, μας καλεί να την ακολουθήσουμε σε ένα συναρπαστικό γαστρονομικό ταξίδι στον κόσμο. Στο πρώτο επεισόδιο ταξιδεύουμε στην Ιταλία όπου εξερευνούμε το λίπος. Στο δεύτερο, μεταφερόμαστε στην Ιαπωνία όπου μας αποκαλύπτονται τα μυστικά του αλατιού. Στο τρίτο, την ακολουθούμε στο Μεξικό για να μάθουμε τις αρχές της οξύτητας. Τέλος, επιστρέφουμε στο σπίτι της, στην Καλιφόρνια, στην αρχή της μαγειρικής της καριέρας στο περιβόητο εστιατόριο Chez Panisse, αλλά και ακόμα πιο πίσω, στις γεύσεις της παιδικής της ηλικίας, στη μαγειρική της μητέρας της, και στις αρχές της ιρανικής κουζίνας. Σε αυτό το καταληκτικό επεισόδιο μας εξηγεί πώς να χειριζόμαστε τη φωτιά. Μέσα από αυτό τον γύρο χωρών και γεύσεων, η Nosrat μας μαθαίνει τις βασικές αρχές που η ίδια υιοθετεί όταν μαγειρεύει, με σκοπό να κάνει και για μας το μαγείρεμα πιο απλό και πιο προσβάσιμο, ενώ μας δίνει ταυτόχρονα και την άδεια να είμαστε δημιουργικοί. Εξυμνεί το καλό φαγητό αλλά παράλληλα το απομυθοποιεί. Μας λέει πως το φαγητό απαιτεί σεβασμό αλλά ταυτόχρονα είναι έδαφος για πειραματισμό και διασκέδαση.
Πέραν της θεματολογίας όμως, είναι και κάτι άλλο που κάνει το Salt, Fat, Acid, Heat να ξεχωρίζει από άλλα μαγειρικά shows: η λαμπερή, διασκεδαστική, αξιολάτρευτη προσωπικότητα της Samin Nosrat, ο τρόπος που μιλά για το φαγητό, ο τρόπος με τον οποίο το δοκιμάζει και το απολαμβάνει, το γέλιο της. Η Nosrat εξερευνά το φαγητό με αυθεντική περιέργεια. Το εξετάζει όχι σαν κάτι πολύτιμο, αλλά σαν κάτι εφήμερο που κουβαλά όμως μαζί του παλιές, πολύτιμες ιστορίες και νοήματα. Το φαγητό εδώ δεν είναι φετίχ, είναι μια καθημερινή ανάγκη, είναι η αφορμή να συναντηθούν οι άνθρωποι, είναι μια έκφανση της κουλτούρας, της γεωπολιτικής πραγματικότητας, των κοινωνικών συνθηκών μιας κοινότητας. Και ταυτόχρονα είναι απόλαυση, είναι ευκαιρία για να δημιουργήσουμε μνήμες, να γνωρίσουμε, να γνωριστούμε και να μιλήσουμε. Χωρίς τυπολατρίες, η Samin Nosrat μας θυμίζει ότι το φαγητό δεν προκύπτει μέσα από ένα κενό και γι’ αυτό μας το αφηγείται πάντοτε μέσα στο κοινωνικό του πλαίσιο, κρατώντας ζωντανές τις πολιτισμικές του έννοιες. Καθώς αλληλεπιδρά με τους ανθρώπους που φυλάνε και μεταφέρουν τις γνώσεις στις οποίες στηρίζεται η δική της μαγειρική πρακτική, η Nosrat μας τους συστήνει, αφήνοντάς τους να μας πουν την ιστορία τους με τον δικό τους τρόπο. Και ο σεβασμός που δείχνει προς τους ανθρώπους, τα μέρη, τις κουλτούρες με τις οποίες συναναστρέφεται είναι ένας από τους λόγους που η Samin Nosrat ξεχωρίζει από πολλούς άλλους chefs.
Τέλος, το Salt, Fat, Acid, Heat μας μεταδίδει τη χαρά που μπορεί να προσφέρει ένα πιάτο καλό φαγητό, τόσο κατά την προετοιμασία του όσο και κατά την κατανάλωσή του. Όπως σημειώνει η Niellah Arboine, σε μια εποχή όπου η εμμονή με τις δίαιτες είναι τόσο διάχυτη, και όπου οι γυναίκες που δείχνουν αγάπη προς το φαγητό τιμωρούνται, είναι υπέροχο μια γυναίκα να μας λέει τόσο απλά και αβίαστα ότι το φαγητό είναι απόλαυση. Η Samin Nosrat μας υπενθυμίζει ότι έχουμε την ικανότητα και την άδεια να αγαπάμε και να απολαμβάνουμε το φαγητό χωρίς τύψεις, μια άδεια που τα media από τη μια και οι βιομηχανίες της δίαιτας και της ομορφιάς από την άλλη, με τις στρεβλές τους απεικονίσεις της γυναίκας, του γυναικείου σώματος και των ιδανικών ομορφιάς και θηλυκότητας, επιμένουν να μας αφαιρούν, ηθικολογώντας μεταξύ άλλων και για το τι είναι ή δεν είναι σωστό να τρώμε.
Δείτε το Salt, Fat, Acid, Heat στο Netflix.
