Ο visual designer και καλλιτέχνης Χάρης Τσέβης μιλά στο "Π" για την έκθεση του "Endless Summer", μια σειρά από ψηφιακά μωσαϊκά που αποτυπώνουν την ιδέα της πιο ανέμελης εποχής του χρόνου.

Τα ψηφιδωτά είναι μια αρχαία τέχνη χιλιάδων ετών. Τι είναι αυτό που σε γοήτευσε αρχικά σε αυτή τη μορφή τέχνης και στη συνέχεια σε ώθησε στη δημιουργία των περίφημων ψηφιακών μωσαϊκών-ψηφιδωτών σου;

Ειλικρινά δεν θυμάμαι. Ήταν πολλά χρόνια πριν. Πάντα με γοήτευαν τα περίπλοκα, γεμάτα λεπτομέρεια έργα. Πάντα με έλκυε ο μικρόκοσμος. Οι εικόνες από το μικροσκόπιο, οι μεγάλες μεγεθύνσεις στις οποίες ανακάλυπτες ένα νέο τοπίο σε μια συνηθισμένη επιφάνεια και βέβαια οι πρώτες εκείνες ψηφιακές εικόνες. Τα computer graphics των αρχών των 80s. Τα halftone των fax και η pixel art.
Ίσως για όλη αυτή την έλξη στην πολυπλοκότητα να ευθύνεται η μυωπία μου. Δεν βλέπω καλά κι ό,τι έχει λεπτομέρεια προκαλεί ακόμη περισσότερο την όρασή μου. Η ουσία είναι πως κατάλαβα πολλά χρόνια πριν πως όλη η φύση είναι ένα μωσαϊκό. Οτιδήποτε είναι φτιαγμένο από άπειρα άλλα μικρότερα στοιχεία που με τη σειρά τους είναι φτιαγμένα από άλλα κ.ο.κ. Αυτή η αέναη σχέση του όλου με το μέρος είναι κάτι εξαιρετικά γοητευτικό. Αλλά και πολύ σημαντικό. Αργότερα, όταν σπούδαζα ήρθα σε επαφή με τη σχολή της Gestalt. Σε αυτήν ο πρώτος νόμος είναι πως "το όλον είναι λαμπρότερο της απλής απαρίθμησης των μερών". Η Gestalt δηλαδή εξηγεί πως κάθε ομάδα, κάθε σύνολο, κάθε σύνθεση καταφέρνει να ξεπερνάει την απλή πρόσθεση των μονάδων που την αποτελούν. Γίνεται κάτι πιο δυνατό. Μια μελωδία γίνεται πιο σημαντική από το απλό σύνολο από νότες. Κάθε πίνακας πιο δυνατός από τις πινελιές που τον έφτιαξαν. Κάθε μωσαϊκό κάτι πιο λαμπρό από τις ψηφίδες του. Αυτή η ιδέα με κυριάρχησε. Βρήκα εφαρμογές της σε κάθε έκφραση της ζωής και της τέχνης. Κάπως έτσι αφιέρωσα τόσα χρόνια σε αυτή.

Ποια είναι η θεματολογία της έκθεσης που θα παρουσιάσεις στο κοινό της Λευκωσίας, από πού αντλείς την έμπνευσή σου και τι μηνύματα ή συναισθήματα θέλεις να περάσεις στο κοινό που θα την επισκεφτεί;

Η έκθεση έχει τίτλο Endless Summer και είναι μια σειρά από 20 και κάτι ψηφιακά μωσαϊκά που φιλοτέχνησα τα τελευταία τρία χρόνια που ζω στην Κύπρο. Η ιδέα είναι εκείνη του ατελείωτου καλοκαιριού. Μιας εποχή που είναι η πιο ζεστή, η πιο λαμπρή, η πιο ανέμελη, η πιο ευτυχής. Ή τουλάχιστον έτσι προβάλλεται. Είναι όμως; Στην ουσία πρόκειται για μια ωδή σε μια συναισθηματική ουτοπία. Στην προσδοκία των καλοκαιρινών διακοπών ως μια ιδανικής κατάστασης, που εικονογραφείται μέσα από εικόνες παρμένες από ρετρό διαφημίσεις. Το καλοκαίρι είναι για μένα ό,τι το Αιγαίο για τον Ελύτη. Ένας χωροχρόνος που συμβαίνουν τα πάντα. Ή που θα έπρεπε να συμβούν. Μια εξιδανικευμένη περίοδος όπου θα έπρεπε να έχουμε φορέσει ένα χαμόγελο και να νιώθουμε παιδιά. Ζώντας στην Πάφο, ένα θέρετρο με τουρισμό όλον τον χρόνο και με πάνω από εννέα μήνες έντονη ηλιοφάνεια, έχω τη δυνατότητα να παρατηρώ καθημερινά τον κόσμο που κάνει διακοπές. Βλέπω τα ζευγάρια, τις οικογένειες, τις παρέες, τους μοναχικούς ανθρώπους. Βλέπω τι φωτογραφίζουν, τι προσπαθούν να υποδυθούν. Σκέφτομαι πως ακολουθούμε όλοι μια σειρά πρότυπα. Μια ευτυχία που θα έπρεπε να νιώθουμε μιας είμαστε διακοπές. Και την αποτυπώνω. Τη συνθέτω με κομμάτια από διαφημίσεις κι εφήμερα. Και θέλω να την αφήσω εκεί για να κρίνει την ειλικρίνεια και την ποιότητά της ο θεατής.

Σύμφωνα με τον Charles Pierre Baudelaire, "Το εφήμερο, το φευγαλέο, το τυχαίο είναι το ένα μισό της τέχνης, ενώ το άλλο μισό είναι το αιώνιο και το αμετάβλητο". Τι είναι αυτό που εσύ επιδιώκεις μέσα από την τέχνη σου και ποια είναι τελικά τα χαρακτηριστικά της που την κάνουν να ξεχωρίζει;

Φοβάμαι πως δεν έχω μια απάντηση. Για μένα η τέχνη είναι επάγγελμα αλλά και τρόπος ζωής. Αυτή με ζει και άρα την ασκώ καθημερινά για βιοπορισμό. Ταυτόχρονα είναι μια πνευματική ανάγκη. Θέλω να εκφράζομαι και να επικοινωνώ. Και ο δίαυλος της τέχνης είναι αυτός που είχα από μικρός. Ο Baudelaire είχε δίκιο. Όλα αυτά είναι μέσα στην τέχνη. Και το εφήμερο και το αιώνιο. Άρα η τέχνη είναι δεμένη στο μοναδικό κεφάλαιο που έχουμε, που είναι ο χρόνος. Ζει και καταναλώνεται μαζί του. Όπως η ζωή μας.

Οι δημιουργίες σου φαίνεται να ισορροπούν ανάμεσα στον στρουκτουραλισμό (structuralism), την ανάλυση δηλαδή των εννοιών και των εικόνων ως υποσύνολο ενός ευρύτερου συνόλου που αλληλοπροσδιορίζονται όμως με βάση κάποιους κανόνες, κατά την έννοια της δόμησης και της ψυχολογίας της Gestalt, που θεωρεί ότι το σύνολο είναι διάφορο από το άθροισμα των επιμέρους στοιχείων του.

Πώς τα καταφέρνεις να συνδυάζεις αυτές τις δύο αντίθετες φιλοσοφίες;

Δεν ξέρω αν τα καταφέρνω. Ουσιαστικά δεν προσπαθώ να καταφέρω κάτι άλλο από το να πω με ειλικρίνεια ό,τι σκέφτομαι. Και σκέφτομαι μεγαλόφωνα. Μιλάω οπτικά, σχεδιάζω παρορμητικά. Προσπαθώ να καταγράψω όσο πιο ειλικρινώς γίνεται το πώς νιώθω. Φυσικά ξέρω πως όσο αυθόρμητος και αν θα ήθελα να είμαι στην ουσία προδίδω την καταγωγή και τη φύση μου. Και σε αυτή ενυπάρχει ο σχεδιαστής που σπούδασε την Gestalt και τον ορθολογισμό αλλά γνωρίζει και τα όριά τους.

Πολλά από τα έργα σου διακρίνονται για τη Νεο-φουτουριστική (Neo-futurism) τους σύνθεση και αισθητική. Αυτό είναι απλά το αποτέλεσμα μιας καλλιτεχνικής αναζήτησης ή εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο που ο γνωστός σχεδιαστής Vito Di Bari όρισε σε σχέση με το Νεο-φουτουριστικό του όραμα ως "μια διασταυρούμενη επικονίαση ανάμεσα στην τέχνη, τις τεχνολογίες αιχμής και τις ηθικές αξίες που συνδυάζονται για να δημιουργήσουν μια ολοένα και υψηλότερη ποιότητα ζωής";

Ο φουτουρισμός είναι ίσως το μόνο κίνημα του οποίου δηλώνω αιώνιος οπαδός. Οι φουτουριστές ήταν οι επαναστάτες της βιομηχανίας και οι πρώτοι που πρόβαλαν την τεχνολογική πρόοδο ως μια γνήσια καλλιτεχνική ποιότητα. Όμως δεν είναι μόνο η ιδεολογική πλευρά του φουτουρισμού που με εκφράζει ακόμη και πολιτικά. Είναι και το πρώτο σκέλος της υπόθεσής σας απολύτως αληθές για τη δουλειά μου. Πράγματι η αναζήτηση και ο πειραματισμός με έπεισε πως εκείνα τα μορφολογικά και μεθοδολογικά στοιχεία που ενυπάρχουν στον φουτουρισμό, όπως ο κυβισμός, η έκφραση της κίνησης και της τρίτης και τέταρτης διάστασης είναι ιδέες αξεπέραστες που οπλίζουν έναν καλλιτέχνη να δώσει βάθος στο έργο του και να ανοίξει έναν ολόκληρο κόσμο στους θεατές του.

Digital mosaic from the Endless Summer series.

Ο Χάρης Τσέβης είναι ένας Ελλαδίτης visual designer και καλλιτέχνης του οποίου η δουλειά κάνει τον γύρο του κόσμου εδώ και πολλά χρόνια. Ο Τσέβης έγινε διάσημος για την ανάπτυξη και καθιέρωση των δικών του καινοτομικών τεχνοτροπιών στα ψηφιακά μωσαϊκά. Έτσι ανάμεσα στους πελάτες του βρίσκει κανείς πολυεθνικές όπως η Nike, η Toyota, η Coca-Cola, μέσα ενημέρωσης όπως η Wall Street Journal, το Time ή το CNN και διαφημιστικές όπως η Leo BurnettHong Kong, η Saatchi & Saatchi Los Angeles και η Publicis New York.

Η δουλειά του χρησιμοποιείται στη διαφήμιση, τις εκδόσεις και την ενημέρωση αλλά τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη αναγνώριση και στον χώρο της τέχνης. Αυτή είναι η πρώτη του ατομική έκθεση στην Κύπρο όπου διαμένει τα τελευταία τρία χρόνια.

+ Η έκθεση του Χάρη Τσέβη "Endless Summer" εγκαινιάζεται στις 14 Νοεμβρίου στην γκαλερί The Collection Gallery στη Λευκωσία στη λεωφ. Λεμεσού 15Α. Διάρκεια μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου. Πληροφορίες τηλ. 22256663.