Πόση ζημιά κάνει το Instagram στην ψυχική υγεία των νεαρότερων χρηστών του; Η ερώτηση αυτή γίνεται ακόμα πιο σημαντική την ώρα που το Facebook, ο ιδιοκτήτης του Instagram, ετοιμάζει μία νέα εκδοχή του κοινωνικού δικτύου που θα απευθύνεται σε παιδιά.

Πρόσφατα, η «The Wall Street Journal» δημοσίευσε ένα εκτενές ρεπορτάζ που δίνει την απάντηση. Και η απάντηση δεν είναι ευχάριστη: το Instagram κάνει ζημιά. Το ρεπορτάζ βασίστηκε σε μία έκθεση του ίδιου του Facebook που την κράτησε μυστική, που βασίζεται σε διαφορετικές έρευνες που διεξήγαγε τα τελευταία χρόνια μόνο για «εσωτερικό διάλογο». Οι μελέτες βασίστηκαν σε online ερωτηματολόγια, σε focus groups και σε συνεντεύξεις. Η έκθεση καταδεικνύει τα αρνητικά αποτελέσματα που έχει το Instagram στους νεαρότερους χρήστες του, ιδιαίτερα τις έφηβες.

Και αυτό γιατί για τα νεαρά κορίτσια το Instagram χρησιμοποιείται για «κοινωνική σύγκριση»,  για να κρίνουν δηλαδή το πόση αξία, ελκυστικότητα και επιτυχία ακτινοβολούν, βασισμένες στη σύγκριση με τους άλλους. Όταν όμως αυτό που συναντούν συνέχεια είναι μορφές που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, τότε η ψυχική τους υγεία επηρεάζεται αρνητικά. Σε μία από τις διαφάνειες της έρευνας δηλώνεται ξεκάθαρα: μία στις τρεις έφηβες επηρεάζεται αρνητικά σε σχέση με την εικόνα που έχει για το σώμα της. Ας σημειωθεί, όμως, ότι αυτό αφορά τις έφηβες που ήδη δήλωσαν ότι έχουν κάποιο πρόβλημα με την εικόνα τους. Αλλά και ποια δεν έχει;

Από την έκθεση ξεχωρίζουν πέντε σημεία:

Μια μελέτη σε έφηβους χρήστες στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι πάνω από το 40% εκείνων που δήλωσαν ότι νιώθουν «μη ελκυστικές» είπαν ότι αυτό το συναίσθημα ξεκίνησε όταν άρχισαν να χρησιμοποιούν το Instagram.

Διαφορετικές μελέτες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Το Instagram χρησιμοποιείται για κοινωνική σύγκριση πολύ περισσότερο απ’ ότι το TikTok και το Snapchat. Το TikTok αφορά περισσότερο τα επιτεύγματα (ακόμα κι αν είναι απλώς μια συνταγή που πέτυχε), ενώ το Snapchat επικεντρώνεται στο πρόσωπο. Αντίθετα, το Instagram παρουσιάζει και τα σώματα των χρηστών όπως και το lifestyle τους.

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι πολλές είναι οι έφηβες που νιώθουν «εθισμένες» στο Instagram και επιθυμούν ν’ απεξαρτηθούν αλλά δεν έχουν τον απαραίτητο αυτοέλεγχο.

Οι έφηβες ρίχνουν την ευθύνη στο Instagram για το άγχος και την κατάθλιψη που νιώθουν.

Ανάμεσα στις έφηβες που είχαν σκέψεις για αυτοκτονία, το 13% στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 6% στις ΗΠΑ θεωρούν ότι τις σκέψεις τους αυτές τις πυροδότησε το Instagram.

Μετά τις αποκαλύψεις της εφημερίδας, οι γερουσιαστές Μάρσα Μπράουν (Ρεπουμπλικανή από το Τενεσί) και Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ (Δημοκρατικός από το Κονέκτικατ) ανακοίνωσαν ότι η επιτροπή για την προστασία του καταναλωτή, την ασφάλεια των προϊόντων και την ασφάλεια των δεδομένων θ’ ανοίξει μια μεγάλης κλίμακας έρευνα για το θέμα. Δήλωσαν ότι θα χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα μέσα για να ερευνήσουν τι ήξερε το Facebook και από πότε. Ο Μπλούμενταλ παρομοίωσε τις μεθόδους του Facebook μ΄ εκείνες που χρησιμοποιούσε κάποτε η βιομηχανία καπνού για να «παγιδεύσει έφηβους ώστε να χρησιμοποιούν προϊόντα που βλάπτουν την υγεία τους».