Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καθόλου την ύπαρξη του κλάδου της νομικής γλωσσολογίας. Όχι άδικα, αν αναλογιστεί κανείς ότι μέχρι πρότινος η αναφορά στη σχέση γλώσσας και νομικών εξαντλούνταν στη μεταγραφή των νόμων από την καθαρεύουσα στη δημοτική και, προκειμένου για την Κύπρο, από τα αγγλικά στα ελληνικά. Κι όμως, τα νομικά σχετίζονται άμεσα με τη γλώσσα μιας και τα κείμενα νόμων απαιτούν συμβατικότητες μέσω γλωσσικών δεσμεύσεων ενώ απαιτούνται προφορικές αγορεύσεις εντός δικαστικών αιθουσών, που συχνά δανείζονται τεχνικές από τη Θεωρία της Επικοινωνίας (την παλιά ρητορική). Παρ' όλα αυτά, δεν είχε, μέχρι τελευταία, απασχολήσει τους επιστήμονες η δυναμική αυτή σχέση, που αποδεικνύεται πως μπορεί να έχει ποικίλες πρακτικές εφαρμογές.

Στον τόπο μας, για παράδειγμα, εκατοντάδες ξένοι δικάζονται κάθε χρόνο, συνήθως για σοβαρές, ποινικές υποθέσεις, στην παρουσία διερμηνέα που μισθώνει για τον σκοπό αυτό το κράτος. Μια σοβαρή κοινωνιογλωσσική ανάλυση θα μπορούσε να αναδείξει σημαντικές πλευρές αυτής της διαδικασίας, ώστε να αποδειχθεί αν η μετάφραση μπορεί να λειτουργεί αξιόπιστα για να ερμηνευθούν σωστά οι προθέσεις ενός κατηγορουμένου. Γιατί, όπως είναι γνωστό στην κοινωνιογλωσσική ανάλυση, η γλώσσα δεν μεταφέρει μόνο πληροφορίες, αλλά κουβαλά και ένα συγκεκριμένο, βιωματικό φορτίο, που σχετίζεται άμεσα με την ψυχοσύνθεση και τη νοοτροπία ενός λαού, με τη στάση του απέναντι στη ζωή, με ό,τι ονομάζουμε «κουλτούρα». Αν ζωτικά στοιχεία αυτής της κουλτούρας «χαθούν» στη μετάφραση τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος το δικαστήριο να οδηγηθεί σε λάθος συμπεράσματα.

Μάλιστα, στην ξένη βιβλιογραφία υπάρχει μια πληθώρα υποθέσεων που οδηγήθηκαν στην κακοδικία, εξαιτίας ακριβώς αυτού του πολιτιστικού χάσματος που υφίσταται μεταξύ ομιλητών διαφορετικών γλωσσών, ακόμα και σε περιπτώσεις που ήταν άρτιοι ομιλητές της γλώσσας στη χώρα όπου εκδικαζόταν η υπόθεση.

Σε ένα άλλο παράδειγμα, που σχετίζεται με τους ιθαγενείς πληθυσμούς της Αυστραλίας (τους Αβορίγινες), συλληφθείς νεαρός για κλοπή μαζί με τρεις άλλους ομοεθνείς του, ομολόγησε ενοχή (ενώ ο ίδιος δεν μετείχε στην παράνομη πράξη) μόνο και μόνο γιατί δεν ήθελε να αποχωριστεί τους φίλους του εντός της αίθουσας του δικαστηρίου. Η αντεξέτασή του στη μητρική του γλώσσα, ωστόσο, κατέδειξε, μέσω των γλωσσικών μηχανισμών που επιστράτευσε, οι οποίοι αντανακλούν τον ιδιαίτερο πολιτιστικό κόσμο του συγκεκριμένου ιθαγενούς πληθυσμού, ότι η «ενοχή» του ήταν μόνο η προσήλωσή του στην ομάδα.

Αλλά η μετάφραση είναι μόνο ένα από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η νομική γλωσσολογία. Άλλα είναι ο εντοπισμός του συγγραφέα ενός κειμένου μέσω συγκεκριμένων γλωσσολογικών τεχνικών που μπορεί να αφορά τη λογοκλοπή (plagiarism), αλλά και τον εντοπισμό του αποστολέα ενός ανώνυμου ή απειλητικού γράμματος, ενός μηνύματος στο κινητό κ.λπ. Άλλο θέμα είναι η μεταγραφή των καταθέσεων στην Αστυνομία και το δικαστήριο, ώστε να είναι ακριβείς χρησιμοποιώντας τεχνικές του κλάδου της ανάλυσης λόγου. Άλλο θέμα είναι η εξέταση των αμφισβητούμενων λογοτύπων και της δυνατότητας να χρησιμοποιεί κανείς συγκεκριμένες λέξεις ως λογότυπα (trademark disputes). Άλλο θέμα είναι η γλώσσα και η διάδραση μεταξύ των συμμετεχόντων στη δικαστηριακή διαδικασία. Εδώ αναλύονται θέματα εξουσιαστικής χρήσης της γλώσσας, πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων κ.λπ. Είναι το θέμα των γλωσσικών δικαιωμάτων μειονοτικών ομάδων που βρίσκονται υπό την κηδεμονία άλλων γλωσσών ή άλλων διαλέκτων της ίδιας γλώσσας, η καταπίεση από τη γλώσσα της γραφειοκρατίας κ.ά. Τέλος, ο κλάδος της νομικής φωνητικής ασχολείται με την ανάλυση ακουστικού υλικού με σκοπό την αναγνώριση ενός ομιλητή από τα ιδιαίτερα γλωσσικά χαρακτηριστικά του.

Ανακεφαλαιωτικά, η νομική γλωσσολογία ασχολείται με:

Τη μελέτη της γλώσσας του νόμου, των νομικών κειμένων και της γλώσσας των δικαστηρίων, της Αστυνομίας και των φυλακών.

Τη μελέτη και την ανάπτυξη της επαγγελματικής, νομικής μετάφρασης.

Την ανάπτυξη των αποδεικτικών στοιχείων που παρέχει η νομική γλωσσολογία ως επιστήμη, τα οποία στηρίζονται στην όσο το δυνατό καλύτερη γλωσσολογική κατάρτιση.