Από τις αντιδράσεις και εκρήξεις των βουλευτών στην Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού, την Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025, περάσαμε σε άλλες εκρήξεις. Κάποιες -μάλλον- ευχάριστες και κάποιες πολύ δυσάρεστες.
Θα ξεκινήσω, ωστόσο, από την επιτροπή, όπου οι βουλευτές της χώρας μας εξέταζαν την υφυπουργό Πολιτισμού, δρα Βασιλική Κασσιανίδου για τις αναφορές -στα ελληνοκυπριακά- της έκδοσης που συνοδεύει την εκπροσώπησή μας στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής. Σε αυτό να πούμε κιόλας ότι θίχτηκαν, ένιωσαν ότι ήταν πολύ μεγάλη προσβολή ο τρόπος που παρουσιάστηκε το εθνικό μας πρόβλημα προς τους ξένους. Χάνουμε την αξιοπιστία μας, πρόβαλαν λάθος εικόνα - μας είπαν. Βέβαια, το μόνο που εξέτασαν ήταν το κείμενο στα ελληνοκυπριακά. Κάνεις δεν διερωτήθηκε: Πώς αυτό παρουσιάζεται στα αγγλικά; Εφόσον, πιστέψουμε, ότι αυτό είναι που ενόχλησε, δεν έπρεπε να ελέγξουν αυτό; Το «ελληνοκυπριακά», τα διαβάζουμε όσοι είμαστε Κύπριοι και ομιλούμε αυτή τη γλώσσα, την ανεπίσημη -φυσικά- που τόσο, όμως, χρησιμοποιούμε στον προφορικό λόγο.
Τα ξημερώματα εκείνης της μέρας, οι ιδιοκτήτες της «Μικρής Άρκτος», ενός πολιτιστικού χώρου, βρέθηκαν επίσης ενώπιον μίας απαράδεκτης πράξης. Σε αυτή την περίπτωση, η χρήση της λέξης «απαράδεκτη», θα έλεγα, πως μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, από κάθε όψη, πως είναι η μόνη κατάλληλη. Τι έγινε όμως; Σύμφωνα με ενημέρωση της Αστυνομίας, τοποθετήθηκε αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός -υψηλής ισχύος- στην είσοδο καφενείου, επί της οδού Πειραιώς, στην παλιά πόλη της Λευκωσίας. Ακολούθησε φυσικά η έκρηξη του μηχανισμού, γύρω στις 02.40 τα ξημερώματα. Η σκηνή, όπως μας λέχθηκε σε εκείνη την πρώτη ενημέρωση, φρουρείτο από μέλη της Δύναμης και διενεργήθηκαν εξετάσεις, αργότερα, με το πρώτο φως της ημέρας. Δημοσιεύματα δε, καταγράφουν πως οι έρευνες προσανατολίζονται σε προσωπικές διαφορές. Αυτό, βέβαια, διέψευσε ο ιδιοκτήτης Ανδριανός Ροντρίγκες Χαραλάμπους ο οποίος σε βιντεάκι που δημοσίευσε, σε όλα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσής του, κάνει λόγο για «τρομοκρατική επίθεση» λόγω της έντονης αντιφασιστικής του δράσης. Σε επικοινωνία που είχαμε δε, η Αστυνομία αναφέρει ότι όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά, ενώ αναμένεται να επιστρέψει ο ιδιοκτήτης από το εξωτερικό για να καταθέσει. Κάτι που επιβεβαίωσε και ο ίδιος. Τι θέλουμε να πούμε εμείς; Η τοποθέτηση μίας βόμβας, και μάλιστα αυτοσχέδιας, είναι σίγουρα μία κίνηση βίας και ίσως μία ακόμη προσπάθεια φίμωσης. Εάν ισχύουν όσα ισχυρίζεται ο ιδιοκτήτης, τότε μπορούμε να πούμε ότι έχουμε εισέλθει ήδη σε απτές αποδείξεις μίας πολύ επικίνδυνης και σκοτεινής περιόδου. Η φίμωση οποιουδήποτε ανθρώπου είναι καταδικαστέα, δήλωση την οποία συμμερίζονται αρκετοί πολιτιστικοί φορείς και οργανισμοί οι οποίοι ήδη προέβησαν σε αναρτήσεις. Η ελευθερία έκφρασης είναι δικαίωμα το οποίο πρέπει να προστατεύουμε με κάθε τρόπο. Για παράδειγμα, η αντίδραση είναι μία πράξη ελευθερίας έκφρασης, όταν φυσικά, δεν γίνεται με απειλές, βία ή όποιους άλλους τρόπους, όπως η επίθεση στη «Μικρή Άρκτο».
Η αντίδραση κινητοποιεί τον προβληματισμό, είναι ένα μέσο έκφρασης της διαφωνίας, της έναρξης ενός διαλόγου. Αυτή την εβδομάδα, μπορώ να πω είχαμε και ένα τέτοιο παράδειγμα. Ευχάριστο, όπως ανέφερα στην αρχή, διότι όταν ένας άνθρωπος, μία ομάδα ή κοινότητα εκφράζει τους προβληματισμούς· τότε δημιουργείται ένας χώρος όπου πολλές προσεγγίσεις μαζεύονται και δίνουν βήμα στην εξέλιξη. Τη Δευτέρα, 9 Ιουνίου 2025, στο «Π» κοινοποιήσαμε ένα άρθρο του σκηνοθέτη Λέανδρου Ταλιώτη ο οποίος σχολίαζε, με επιχειρήματα, το φετινό ρεπερτόριο του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου [ΘΟΚ] και πως αυτό μάλλον βρίσκεται σε ένα συγκεχυμένο μονοπάτι με μόνο σκοπό να ικανοποιήσει διαφορετικά θεατρικά κοινά. Την επόμενη μέρα, την Τρίτη 10 Ιουνίου 2025, η Συλλογικότητα Θεατρικών Φορέων έστειλε επιστολή στο δ.σ. του ΘΟΚ, κοινοποιώντας την στην κ. Κασσιανίδου. Σε εκείνη την επιστολή, εξέφραζαν, στην ουσία, τις ανησυχίες τους όσον αφορά τους στόχους του ΘΟΚ οι οποίοι, μεταξύ άλλων, στοχεύουν στη θεατρική ανάπτυξη και στην αξιοποίηση Κύπριων επαγγελματιών και συντελεστών του θεάτρου. Αλλάξανε λιγάκι τις αναφορές στην ιστοσελίδα του ΘΟΚ, όμως ο νόμος, ο περί θεατρικού Οργανισμού Κύπρου Νόμος μας υπενθυμίζει τους λόγους ύπαρξής του. Για ποια θέματα μίλησε όμως η Συλλογικότητα; Τοποθετήθηκαν για την απουσία τοπικών φωνών, γυναικών αλλά και νέων, ειδικά στην Κεντρική Σκηνή του ΘΟΚ. Επιπλέον, ζήτησαν, μεταξύ άλλων, διαφάνεια σχετικά με τις αμοιβές προσκεκλημένων καλλιτεχνών; Άραγε είναι αυτά παράλογα ή δεν πρέπει να μιλάει η κοινότητα -που την αφορά κιόλας- για έναν κρατικό φορέα;
Aυτό που καταλάβαμε εμείς [Μία μέρα μετά, στις 11 Ιουνίου 2025], είναι ότι δεν είναι καλοδεχούμενη η κριτική, ενώ δεν φαίνεται να τα πάει πολύ καλά το δ.σ..... Υπενθυμίζουμε την αποχώρηση της Ελένης Ξένου, αλλά και τη συζήτηση γύρω από τις δεκάδες κούτες που πετάχθηκαν έξω από τον ΘΟΚ [που έστω κι αν έχουμε κρατήσει ικανοποιητικό αρχείο, αποδείχθηκε πολύτιμο και χρήσιμο υλικό για την κοινότητα]. Θεωρούμε, όμως, ότι δεν είναι πρόσφορο το έδαφος για διάλογο διότι, σε ανάρτηση την οποία κοινοποίησε ο πρόεδρος του δ.σ. του ΘΟΚ, Παντελής Βουτουρής, διάλεξε να στείλει τους δημιουργούς του νησιού μας στο ελεύθερο θέατρο. Αυτό, καταλάβαμε τουλάχιστον από το κείμενο που κοινοποίησε, καθώς ούτε με την παράγραφο που επέλεξε να γράψει επιδεικνύει διάθεση για έναν ανοιχτό διάλογο. Μάλιστα ο κ. Βουτουρής, επαίνεσε το κείμενο, λέγοντας:
«Επιτέλους, ένα κείμενο που δεν μετρά την τέχνη με αλλότρια μέτρα και σταθμά, (πόσοι Κύπριοι πόσοι ξένοι, πόσοι άντρες πόσες γυναίκες κ.λπ.). Και βεβαίως η κύρια αποστολή του Κρατικού Θεάτρου είναι να φέρει τον κόσμο στο θέατρο προσφέροντας καλές και ποιοτικές παραγωγές, με βάση ξεκάθαρο στρατηγικό σχεδιασμό. Και αυτό τον τελευταίο χρόνο ο ΘΟΚ το έχει επιτύχει».
Την Πέμπτη 12 Ιουνίου 2025, η Κλαδική Καλλιτεχνών Θεάτρου ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ έστειλε επιστολή στην κ. Κασσιανίδου, καλώντας τη να δράσει άμεσα και υπεύθυνα με γνώμονα το όφελος του ΘΟΚ και της θεατρικής ανάπτυξης του τόπου μας, επισυνάπτοντας τις δύο αναρτήσεις, της κ. Γεωργίας Μεσιήτη [μίας εκ των εξωτερικών συνεργατών του ΘΟΚ - όπως σημειώνουν] και του κ. Βουτουρή. Περιμένουμε τη συνέχεια και ελπίζουμε σε θετικές εξελίξεις για τη θεατρική δημιουργία, διότι αυτό υπηρετεί το δ.σ του ΘΟΚ, αλλά και η κ. Κασσιανίδου...
