Νέες ιστορίες θα γραφτούν, από εδώ και πέρα, για τη Δημοτική Αγορά Λευκωσίας, αφού η ανακαίνιση του κτηρίου ολοκληρώθηκε και ήδη από τα μέσα του Μάρτη το Κέντρο Αριστείας CYENS έχει μεταφερθεί εντός της πρώην, πια, Αγοράς. Το «Π» όμως, εκτός από λεπτομέρειες για το κτήριο, θυμάται μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που αφορά μια έκθεση, η οποία φιλοξενήθηκε στον χώρο αλλά, θα λέγαμε, πως υπέστη «κακοποίηση» από μερικούς «αντιδρώντες» και την Αστυνομία, αφού μέλη της κακήν κακώς πήγαν και κατάσχεσαν φωτογραφίες-εκθέματα. 

Η «Διόρθωση» 

Ψάχνοντας στο αρχείο του «Παραθύρου», βρίσκεις πολλά ενδιαφέροντα σημεία της ιστορίας του πολιτιστικού τοπίου στην Κύπρο. Ένα από αυτά είναι και η έκθεση φωτογραφιών «Διόρθωση» της Πάολας Ρεβενιώτη η οποία «φιλοξενήθηκε» στη Δημοτική Αγορά Λευκωσίας, και διήρκεσε μόνο τρεις μέρες, από τις 20 μέχρι τις 23 Νοεμβρίου 2014. Το εισαγωγικά στη λέξη φιλοξενία τοποθετήθηκαν, λόγω ενός περιστατικού που εκτυλίχθηκε εκείνες τις μέρες. Συγκεκριμένα αφορά την αφαίρεση και κατάσχεση μέρους των φωτογραφιών από την Αστυνομία, μετά από καταγγελία, με την κατηγορία της δημοσίευσης «αισχρών θεμάτων» σε δημόσιο χώρο. Σημαντικό να αναφερθεί πως η έκθεση φωτογραφιών γυμνών και ημίγυμνων ανδρών αφορούσε τις δεκαετίες '70, '80 και '90 και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Τρανς, ενώ ο χώρος παραχωρήθηκε στους διοργανωτές, την Accept - ΛΟΑΤΚΙ+ Κύπρου. Μάλιστα, πρέπει να πούμε ότι, τότε, ο πρόεδρος της Accept - ΛΟΑΤΚΙ+ Κύπρου Κώστας Γαβριηλίδης μετέβη στον αστυνομικό σταθμό της πύλης Πάφου, όπου καταγγέλθηκε γραπτώς, και αφέθηκε ελεύθερος για να κληθεί αργότερα σε δίκη.

Περί λογοκρισίας

Η επέμβαση της Αστυνομίας, φυσικά, πυροδότησε δημόσια συζήτηση. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα στο «Παράθυρο», η κατάσχεση συνάντησε την ομόφωνη αντίδραση της καλλιτεχνικής κοινότητας και τη γενικότερη καταδίκη της αστυνομικής πράξης λογοκρισίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν η έκδοση γραπτών ανακοινώσεων από το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας και το Σωματείο Εικαστικών Καλλιτεχνών - ΕΙΚΑ (νυν «Φυτώριο»), με τις οποίες καταδικαζόταν, τότε, η κατάσχεση και η λογοκρισία: «Ο ρόλος του έργου τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία είναι να ενεργοποιεί και να ευαισθητοποιεί κριτικά το κοινό σε σχέση με τις εκάστοτε κοινωνικοπολιτικές πραγματικότητες» σημειώνεται στην ανακοίνωση του Δημοτικού Κέντρου Τεχνών Λευκωσίας. Σε παρόμοιο ύφος και το απόσπασμα από την ανακοίνωση του Φυτώριου: «Ο ρόλος της τέχνης είναι να ασκεί κριτική και να ευαισθητοποιεί σε καίρια κοινωνικά ζητήματα. Να αποτελεί εργαλείο και να προάγει τον διάλογο για ζητήματα τα οποία δεν φωτίζονται αρκετά ή που αποσιωπώνται».

Ταυτόχρονα, αξιοσημείωτη ήταν και η ανταπόκριση της ευρύτερα καλλιτεχνικής κοινότητας, μέσα από την οποία δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας, με συλλογή υπογραφών, με τίτλο «Όχι λογοκρισία στην τέχνη», όπου μεταξύ άλλων έγραφε: «Θεωρούμε τρομακτικό το ενδεχόμενο η ελεύθερη έκφραση να περιορίζεται, αντί να προστατεύεται, από οποιονδήποτε κρατικό θεσμό».

Σύμφωνα με το αρχείο στο «Παράθυρο», κάποιες από τις φωτογραφίες επιστράφηκαν και εκτέθηκαν ακριβώς όπως τις επέστρεψε η Αστυνομία: η μια πάνω απ' την άλλη μέσα σε ένα μπλε πλαστικό σακούλι και οι υπόλοιπες οκτώ, αυτές που κατά τα αστυνομικά κριτήρια ήταν προσβλητικές ή ακατάλληλες για να εκτεθούν, δεν επιστράφηκαν και παρέμειναν κάπου στον αστυνομικό σταθμό Πύλης Πάφου.

Από τις έντονες στιγμές, μιας ακόμη «μετάλλαξης» της συγκεκριμένης έκθεσης, ήταν αυτή με τις φωτογραφίες καλυμμένες με λευκά χαρτιά. Μάλιστα, αυτό συνέβη πριν την κατάσχεση και λίγο μετά τα εγκαίνια όποτε και οι «επίμαχες» γυμνές φωτογραφίες καλύφθηκαν με λευκό χαρτί από τους ίδιους τους διοργανωτές, για «προληπτικούς», όπως λέχθηκε στο «Π» τότε, «λόγους». Ωστόσο μάλλον αυτό δεν ήταν αρκετό, με αποτέλεσμα να συμβούν τα πιο πάνω -ιστορικά- γεγονότα του πολιτιστικού τοπίου της Κύπρου.

Κτίσμα του Οικονόμου με άρωμα CYENS

Το κτήριο της Δημοτικής Αγοράς της Λευκωσίας είναι ένα από τα σπουδαία διατηρητέα κτίσματα της Λευκωσίας. Σχεδιάστηκε το 1965 από τον αρχιτέκτονα Σταύρο Οικονόμου με σκοπό να φιλοξενήσει τη Δημοτική Αγορά Λευκωσίας και να στεγάσει τα γραφεία του Δήμου Λευκωσίας. Η Δημοτική Αγορά θα λέγαμε πως, όπως όλα τα κοινωνικά κέντρα, επιτέλεσε έναν σημαντικό ρόλο ως σημείο συνάντησης των κατοίκων και ένα πολύ αναγκαίο σημείο συνάντησης για τους κατοίκους της εντός των τειχών πόλης. Κατά καιρούς, φιλοξένησε διάφορα πρότζεκτ, παρέμεινε κλειστή για κάποια διάστημα και μάλιστα για αρκετό καιρό κατά τις εργασίες ανακαίνισης και επέκτασης του κτηρίου, οι οποίες ξεκίνησαν στις 19 Ιανουαρίου 2021 και ολοκληρώθηκαν σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, στις 29 Δεκεμβρίου 2023.

Το κτήριο ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε με σκοπό να αποτελέσει τη μόνιμη έδρα του Κέντρου Αριστείας CYENS. Η μετακόμιση του κέντρου στη διατηρητέα αυτή οικοδομή, η οποία αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα του μεταμοντερνισμού στην Κύπρο, φαίνεται πως θα ξαναδώσει ζωή στην Αγορά και θα συμβάλει στη διαχρονικότητά του κτηρίου, το οποίο, 60 σχεδόν χρόνια μετά την κατασκευή του, συνεχίζει να στεγάζει επαγγελματίες διαφορετικών ενδιαφερόντων.

Αφορμή για αυτό το κείμενο είναι τα εγκαίνια του έργου «Κέντρο Επιχειρηματικής Καινοτομίας - Συνοικία Δημιουργικών Επιχειρήσεων - Αποκατάσταση και Επέκταση Παλιάς Δημοτικής Αγοράς» τα οποία θα τελέσει ο Δήμος Λευκωσίας υπό την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, καλεσμένων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ανθρώπων που συνέβαλαν ποικιλοτρόπως στη δημιουργία, εξέλιξη και μεταμόρφωση της Δημοτικής Αγοράς Λευκωσίας. 

Σημειώνεται ότι, αν και αλλάζει σελίδα, το CYENS θα συνεχίσει να έχει πολιτιστικές δράσεις, αφού, μετά την επίσημη τελετή εγκαινίων του έργου, οι ερευνητές του Κέντρου Αριστείας CYENS θα παρουσιάσουν μια ενδιαφέρουσα έκθεση που αφορά την ιστορία του κτηρίου, δύο performances οι οποίες θα παρουσιάσουν με έναν καλλιτεχνικό τρόπο την ερευνητική εργασία που διεξάγεται στο κέντρο, καθώς και demonstrations τα οποία θα επιτρέψουν στο κοινό να γνωρίσει τι είδους έρευνες πραγματοποιούνται στο κέντρο και πώς αυτές μπορούν να βοηθήσουν και να βελτιώσουν την καθημερινότητά του. 

Φορώντας γυαλιά εικονικής πραγματικότητας, οι επισκέπτες θα μπορούν να «περπατήσουν» στην πράσινη γραμμή (CYENSVerse), να δουν σε ολογραφικό τραπέζι το «digital δίδυμο» της Λευκωσίας (iNicosia), να παίξουν στο ειδικά διαμορφωμένο «Gaming Room» εκπαιδευτικά παιχνίδια που δημιούργησαν οι ερευνητικές ομάδες του CYENS και πολλά ακόμη εξαιρετικά ενδιαφέροντα projects. 

Πληροφορίες

Δημοτική Αγορά Λευκωσίας | Κέντρο Αριστείας CYENS

Ημερομηνίας διεξαγωγής: Τρίτη 23 Απριλίου 2024

Ώρες διεξαγωγής: 19.00-22.00

Διεύθυνση: Πλατεία Λέλλου Δημητριάδη 01, 1016

info@cyens.org.cy