Της Tessa Solomon/artnews.com/ Επιμέλεια: Χριστοθέα Ιακώβου 

Στις 18 Νοεμβρίου ορίστηκε η έκτακτη σύνδος της Ειδικής Επιτροπής για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιά της UNESCO η οποία αφορά τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στον Λίβανο, καθώς το Ισραήλ εντείνει τους βομβαρδισμούς στην πόλη Μπάαλμπεκ - μία ιστορική πόλη στον ανατολικό Λίβανο όπου βρίσκεται ένα από τα καλύτερα διατηρημένα ρωμαϊκά ερείπια στον κόσμο.

Ο πρεσβευτής του Λιβάνου στον ΟΗΕ, Moustapha Adib, είπε στην εφημερίδα L'Orient Today, με έδρα τη Βηρυτό, ότι μαζί με τον γενικό διευθυντή αρχαιοτήτων, Sarkis Khoury, θα εκπροσωπήσουν το Λιβανικό υπουργείο Πολιτισμού στη συνάντηση. 

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι λιβανικές αρχές έχουν κάνει έκκληση για διεθνή παρέμβαση εκ μέρους της τριάδας των ρωμαϊκών ναών στο Μπάαλμπεκ, καθώς και άλλων ιστορικών τοποθεσιών στην κοιλάδα Μπεκάα που θα μπορούσαν να τεθούν σε κίνδυνο από τη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ. Οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ κλιμακώθηκαν στις 27 Σεπτεμβρίου, όταν εκατοντάδες τηλεειδοποιητές που φέρεται ότι χρησιμοποιήθηκαν από τα μέλη της ομάδας πυροδότησαν εξ αποστάσεως σε ολόκληρο τον Λίβανο.

Από τις 7 Νοεμβρίου, στο Μπάαλμπεκ και στις γύρω πόλεις και χωριά που επλήγησαν από ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, τουλάχιστον 40 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και περισσότεροι από 50 έχουν τραυματιστεί. Το Ισραήλ, ισχυριζόμενο ότι εντόπισε κέντρα διοίκησης της Χεζμπολάχ, εξέδωσε εντολές εκκένωσης σε πολίτες στην περιοχή - περίπου 50.000 έχουν τραπεί σε φυγή από την απειλή.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι εικόνες που κοινοποιήθηκαν ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν ένα σωρό καπνού να υψώνεται πίσω από τις κολώνες ενός ναού στο Baalbek μετά από μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή που προσγειώθηκε λιγότερο από ένα μίλι μακριά. Η τριάδα των ναών, ηλικίας 11.000 ετών, αφιερωμένων στις ρωμαϊκές θεότητες του Δία, της Αφροδίτης και του Ερμή έχει καταχωρηθεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1984.

Η Joanne Bajjaly, αρχαιολόγος και ηγέτης της λιβανέζικης ΜΚΟ Biladi, δήλωσε στην εφημερίδα Art ότι άλλες ιστορικές τοποθεσίες στον Λίβανο έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο. Στο Μπάαλμπεκ, μια από τις πέτρες που περιείχαν το «Qube» (ή «θόλο») του 1243 μ.Χ. Qubbat Doris, ενός μουσουλμανικού ιερού, είχε σπάσει, αν και η ίδια η κατασκευή εξακολουθεί να στέκεται. Δύο παρακείμενα τείχη της πόλης στην ιστορική παλιά πόλη, το ένα από τα οποία χρονολογείται στη Γαλλική Εντολή και το άλλο που κατασκευάστηκε την Οθωμανική εποχή, έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές.

«Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμη είναι το επίπεδο της πρόσκρουσης από τις συνεχείς σεισμικές κινήσεις και δονήσεις στα μνημεία λόγω των βομβαρδισμών», είπε ο Bajjaly. «Αυτή η ζημιά είναι απρόβλεπτη. Προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να πάει να εκτιμήσει τη ζημιά που οφείλεται στον πόλεμο ή να μετρήσει τη δύναμη της δόνησης στο έδαφος. Υπάρχει επίσης η ζημιά από τη συνεχή ρύπανση του αέρα και τις χημικές ουσίες που υπάρχουν στον αέρα. Κανείς δεν θα ξέρει πώς θα επηρεάσουν τις πέτρες στα μνημεία».

Επιπλέον, το Τζαμί Tayr Debba, το Τζαμί Kfar Tebnit, η Εκκλησία Dardghaya και το Τζαμί Blida -όλα τα αρχαία θρησκευτικά ορόσημα που χαρακτηρίστηκαν ως κτίρια πολιτιστικής κληρονομιάς- έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο. Το κάστρο Tebnin, ένα κάστρο των σταυροφόρων ανατολικά της λιβανικής πόλης Τύρου, χτυπήθηκε άμεσα από τον ισραηλινό στρατό.

Μιλώντας στο L’Orient Today, ο Adib πρόσθεσε ότι η Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Λιβάνου στην UNESCO είχε τονίσει τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης στον Γενικό Διευθυντή του οργανισμού, Audrey Azoulay, και του ζήτησε να «καλέσει δημόσια για μεγαλύτερη προστασία των φυσικών και αρχαιολογικών χώρων».

Όσον αφορά τον πραγματικό αντίκτυπο στα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, ο Adib είπε: «Οι οργανώσεις πρόθεσης μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της κατεστραμμένης κληρονομιάς και πάνω απ' όλα ότι το Ισραήλ θα λογοδοτήσει για τα εγκλήματά του κατά της κληρονομιάς».